DEİK'te vesayet ağırlıklı seçim

İş dünyasının çatı örgütlerinden olan Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) İş Konseyleri Olağan Genel Kurulu, 11 Ocak’ta tamamlandı. Toplam 36 ülke ve bölgede ve sektörel amaçlı 7 konseyde olmak üzere, toplam 143 iş konseyinde çalışmalarını yürüten DEİK’te ilk kez oda seçimlerine benzer şekilde sandık kuruldu. Ankara vesayetinin hissedildiği seçimlerde konsey başkanlarının 66’sı değişti. TÜSİAD üyeleri konumlarını korurken, MÜSİAD daha çok Afrika cephesinde etkinlik gösterdi. İran, Filipinler gibi iş konseylerindeki isimler dikkat çekerken, Afganistan yarışı şaşırttı. 143 konseyde kadın başkan oranı ise yüzde 10’u buldu.

SANDIKLARA İCRA ELİ

32 yıl önce merhum Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından kurulan ve gönüllülük esasına dayalı olarak üye kabul eden DEİK’in son genel kurulunda yapı tamamen değişti. Bugüne kadar centilmenlik esasına dayalı olarak oluşturulan konseylerde bu sefer tıpkı üyeliğin zorunlu olduğu oda, borsa ve ihracatçı birliklerindeki gibi listeler yarıştı. DEİK İcra Kurulu gerekli gördüğü konseylerde (Genel Kurul’a ilişkin 16. maddenin 6. bendine göre) oy kullanma hakkını işleterek konseylerin şekillenmesini sağladı.
İlk kez DEİK’te vesayet hakim oldu. Yakın zamanda Dünya Gazetesi’nde 10 Ocak 2018’de yer alan Sercan Akıncı imzalı kulis haberde; Nisan’da yapılması planlanan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ihracatçı birlik seçimleri öncesi Ekonomi Bakanlığı’nın ihracatçı birliklerine aday olacakların listelerini bir ay önceden talep ettiği bilgisi yer almıştı. İş dünyasında örgütlerinde FETÖ ile irtibatlı kişilerin yer almaması için bu yol tercih ediliyor. Ancak DEİK örneğinde olduğu gibi daha önce yönetimlerde yer alan bazı isimlerin, Hükümet veya yönetim istemediği için seçilememesi veya “zaten engel olacaklar diyerek” seçimlere girmemesi durumu ortaya çıktı.

AFGANİSTAN İLGİSİ

Seçimlerde en dikkat çeken sandık Afganistan İş Konseyi’nin oldu. Süleyman Ciliv başkan seçildi. Ancak öğrendiğimize göre konseyde 120 üye yer aldı. Afganistan gibi iş yapmanın zor olduğu bir ülke için bu denli çok iş insanının üye olup, seçimde listelerin yarışması dikkat çekti. Seçimi kazanan Süleyman Ciliv ise herkesin yakından tanıdığı Turkcell’in eski CEO’su Süreyya Ciliv’in ağabeyi. 77 İnşaat ve Taahhüt şirketinin patronu Ciliv’in daha önce Kuzey Irak’ta Barzani ile ortaklık yaptığı, Afganistan, Romanya ve Libya da ise ABD’li ortağı ile ortak ihaleler aldığı yönünde haberler basına yansımıştı. Ciliv, Afganistan’da hidrœlektrik santralı inşa ediyor.

14 KADIN BAŞKAN

Odalar ve ihracatçı birliklerinde kadın başkanların yok denecek kadar az olması eleştiri konusu olagelmiştir. En son TİM’in Ankara’daki Aralık ayı ihracat verileri toplantısındaki aile fotoğrafında tek bir kadının yer alması onun da sadece saçının görünmesi tepki çekmişti. DEİK ise kadınlar konusunda örnek oldu. Tam 14 iş kadını konsey başkanı seçildi. Üstelik Avrupa İş Konseyleri’nin Koordinatör Başkanı da Zeynep Bodur Okyay oldu.
Kadın başkanların olduğu iş konseyleri ise şöyle: Avusturya, Bangladeş, Belçika, Hindistan, İtalya, Kamerun, Kosova, Kuveyt, Lüksemburg, Malavi, Malezya, Namibya, Portekiz, Zambiya.

TÜSİAD AYRILDI AMA YÖNETİM KALDI

Patronlar Kulübü TÜSİAD, DEİK’in özerk yapısını kaybetmesi sonrası kuruldan ayrılmak için dava açmıştı. Danıştay onayı sonrası TÜSİAD ödediği aidatları da alarak DEİK ile resmen boşandı. Bu olayı kamuoyu ilk kez Aydınlık’tan okudu. 26 Kasım 2017’de Resmi Gazete’de yayımlanan Ekonomi Bakanlığı DEİK Yönetmeliği’ne göre TÜSİAD resmen kurucular kurulundan çıkmış oldu. Perşembe Günü yapılan konsey seçimlerinde ise TÜSİAD’ın güçlü isimlerinin iş konseylerinde görev aldığı görüldü. Buna göre TÜSİAD Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan DEİK Rusya İş Konseyi Başkanı ve aynı zamanda Avrasya İş Konseyleri Koordinatör Başkanı olarak, TÜSİAD Başkan Yardımcısı Simone Kaslowski Arjantin İş Konseyi Başkanı olarak, TÜSİAD Başkan Yardımcısı Murat Özyeğin Hollanda İş Konseyi Başkanı olarak, TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Bahadır Balkır Şili İş Konseyi Başkanı ve aynı zamanda Amerika İş Konseyleri Koordinatör Başkanı olarak DEİK’te yer aldı. Koç Grubu ise DEİK İş Konseyleri’nde Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu (Güney Afrika İş Konseyi Başkanı) ve Arçelik CEO’su Hakan Bulgurlu (Tayland İş Konseyi Başkanı) tarafından temsil ediliyor.
Hükümet’e yakınlığı ve aldığı ihalelerle öne çıkan Cemal Kalyoncu ise İcra Kurulu’nu vesayet desteği ile DEİK Eğitim Ekonomisi İş Konseyi Başkanı, şirketinin Enerji Grubu Başkanı Murtaza Ata da DEİK Enerji İş Konseyi Başkanı seçildi.

DİKKAT ÇEKEN İSİMLER

DEİK deyince ilk akla gelen isimlerden duayen iş insanı Rona Yırcalı, Ortadoğu ve Körfez İş Konseyleri Koordinatör Başkanı ve Lübnan İş Konseyi Başkanı olarak yeni dönemde de var olacak. Yine son yıllarda adından söz ettiren Murat Kolbaşı da hem Çin İş Konseyi Başkanı hem de Asya Pasifik İş Konseyleri Başkanı olarak seçildi. 12 yıldır Afrika İş Konseyleri Kooridatör Başkanlığı’nı sürdüren Tamer Taşkın da yeniden seçilen isimler arasında.

Listelerde en çok dikkat çeken isimlerden biri ise ülkemizde ABD Başkanı Donald Trump’ın ortağı olarak bilinen Doğan Grubu’nun eski CEO’su Mehmet Ali Yalçındağ oldu. Yalçındağ, ABD İş Konseyi Başkanı olarak seçildi. Eski TİM Başkanı Oğuz Satıcı ise Orta Amerika ve Karayipler İş Konseyi Başkanı oldu. Satıcı’nın bu yıl yapılacak seçimlerde yeniden TİM Başkanı olmak için girişimlerde bulunduğu da iş çevrelerinde konuşuluyor. MÜSİAD kontenjanından İran İş Konseyi Başkanı seçilen Ümit Kiler ise dikkat çeken bir başka isim. Filipinler İş Konseyi Başkanı seçilen İlkem Şahin ise Obama ve Clinton için çalışan Türk olarak kamu-oyunda tanınmış, bir dönem Bülent Arınç ile yakınlığı ile de öne çıkmıştı.