Depresyonu yenen molekül çok yakında
Uludağ Üniversitesi araştırma ekibi vücudumuzda hali hazırda bulunan bir molekülün depresyonu engellediğini gösterdi. Araştırmacılar, buluşlarına hem Türkiye’den hem de Avrupa’dan patent aldı
Doç. Dr. Şehime Temel
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre depresyon, büyük yıkım ve ciddi sıkıntılar oluşturan hastalıklar arasında 4’ncü sırada. Uludağ Üniversitesi (U.Ü.) Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sinan Çavun ve ekibi, insan vücudunda bulunan “Glycyl-glutaminin” (Gly-Gln) molekülünün depresyon tedavisinde kullanılabileceğini gösterdi. Üstelik çalışmaya hem Avrupa’dan hem de Türkiye’den patent alındı. Bir Uludağ Üniversitesi mensubu olarak, Prof. Dr. Sinan Çavun ve ekibinin çalışmaları bizlere gurur verdi.
Prof. Dr. Çavun, araştırmanın ayrıntılarını anlattı: “Depresyon hem çok sık görülmesi, hem de mevcut antidepresan ilaçların tedaviye tam yanıt vermemesi sebebiyle yoğun araştırmaların yapıldığı bir alan. Bizim molekülümüz Glisin-Glutamin (Gly-Gln), vücudumuzdaki ‘mutluluk hormonu’ olarak bilinen B-Endorfin’in parçalanması sonucu ortaya çıkan iki aminoasitli bir yapı. Bu bakımdan yan etki potansiyelinin çok daha az veya olmayacağı yönünde tahminlerimiz var. Tabii ki bunu net olarak ifade edebilmek için çalışmalarımızın sonuçlanması gerek.”
TÜBİTAK, 370 bin liralık araştırma projesini onayladı. Prof. Dr. Çavun, “Hem doz çalışmaları, hem de mevcut antidepresan ilaçlarla karşılaştırma çalışmaları yapacağız. Bu çalışmaların neticesi olumlu sonuçlandığı takdirde de klinik çalışmalar için önümüzde başka bir engel kalmamış olacak” dedi. Proje ekibinde U.Ü. Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı öğreti üyesi Prof. Dr. Levent Büyükuysal, Doç. Dr. M. Sertaç Yılmaz, Dr. Gülce Sevdar, Kimyager Sami Aydın da yer alıyor.
İLAÇ ÇALIŞMASI YAPILACAK
Hem Türkiye’de, hem de Avrupa’da patent belgesi almayı hak etmiş bir buluş üzerine çalışmaktan dolayı çok mutlu olduklarını ifade eden Prof. Dr. Çavun, “Uludağ Üniversitesi ve Türkiye adına da gururluyum. ABD’ye yaptığımız patent başvurusunu da takip ediyoruz. Bizlere hep destek olan ve önümüzü açan Uludağ Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi’ne ve oradaki çalışma arkadaşlarıma teşekkür ederim” dedi.
Prof. Dr. Sinan Çavun, araştırmanın ilaç aşamasına ulaşmasına yönelik de bilgi verdi: “Moleküllerin ilaç haline gelmesi çok uzun ve meşakkatli bir yolculuk. Bu yolculuk esnasında hedefe ulaşamayan birçok molekül ve buluş olabiliyor. Burada aldığımız Avrupa Patenti ve Gly-Gln’in endojen bir molekül olması bizleri heyecanlandırıyor ve umutlandırıyor. Tabiki en büyük dileğimiz buluşumuzu ilaç haline getirebilmek.”
ANTİDEPRESANLARLA KARŞILAŞTIRILACAK
Uludağ Üniversitesi araştırma ekibi, yaklaşık 3 yıl önce Gly-Gln molekülünün serotonin düzeylerini arttırdığını buldu. Sonra “Acaba bu serotonin düzeylerindeki artış, depresyon tedavisinde etkili olur mu” sorusu gündeme geldi. Deney hayvanları üzerinde yapılan çalışmalarda Gly-Gln’nin depresyonu engellediği gösterildi. Araştırmacılar, bundan sonraki aşamada, molekülün kullanılmakta olan antidepresanlara göre etkisini ve yan etki potansiyelini ölçecekler.
