Dede Korkut’ta heyecanlandıran gelişme: Bursa nüshası bulundu

TRT Haber'den Ayşe Şimşek'in haberine göre, "Bütün Türk edebiyatını terazinin bir gözüne Dede Korkut Kitabı'nı da diğer gözüne koysanız Dede Korkut ağır basar.” Fuat Köprülü'nün tanımlaması Dede Korkut Hikâyeleri'nin önemine yapılmış atıflardan birisi.

Oğuzların geçmiş hayatına dair önemli ipuçları veren Dede Korkut Hikâyeleri, Türk dilinin ve Edebiyatı’nın en önemli eserleri arasında yer alıyor. Bu kıymetli dil ve edebiyat yadigârı içerisinde Türklerin geçmiş dönem yaşayışları hakkında önemli folklorik unsurlar barınıyor. Bunun yanı sıra eserde Oğuzların örfleri, adetleri, aile ve ahlaki yapıları, inanç sistemi, hayat tarzı, eğlence, yeme içme, kılık kıyafet ve yaşadığı coğrafya gibi birçok konuda detaylar bulunuyor.

Dede Korkut Hikâyeleri; İslam dini ile tanışan Oğuz boylarının hikâyelerini gün yüzüne çıkardı.

Büyük heyecan: Yeni nüsha bulundu

Yakın zamana kadar Dede Korkut Hikâyelerinin dört nüshası biliniyordu. Bunlar Dresden, Vatikan, Türk Tarih Kurumu ve Günbed-Kavus nüshaları olarak adlandırılıyor. Bu nüshalar biline dururken bilim dünyasını heyecanlandıran bir gelişme yaşandı.

Dede Korkut Hikâyeleri’nin yeni bir nüshasının ortaya çıktığı duyuruldu.

Bursa nüshası adı verilen yeni nüshanın bulunma sürecini, içeriğini, diğer nüshalarla benzer ve farklarını Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ersen Ersoy’a sorduk.

Dede Korkut’un yeni nüshası nasıl bulundu?

Prof. Dr. Ersoy, yeni nüshanın bulunmasına ilişkin şu yanıtı verdi:

“21 Şubat 2022 tarihinde kitap koleksiyoneri dostumuz Mehmet Yayla’dan bir mesaj aldım. Hatırı sayılır bir yazma eser koleksiyonu bulunan ve özellikle geleneksel okçuluk ile alakalı yazmalara merakı olan Mehmet Bey, mesajında Bursa Muradiye’de bulunan ve Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından 2018 yılının ocak ayında hizmete açılan Muradiye Kuran ve El Yazmaları Müzesinde Dede Korkut hikâyelerinin bir nüshasının bulunduğunu söyledikten sonra bu nüshanın malum olup olmadığını sordu. Müzede sergilenen yazmadan çektiği bir resmi de mesajına eklemişti. Yazmanın ilim âlemince meçhul bir nüsha olduğunu fark ettim. Biraz soruşturduktan sonra yazmanın Bursalı antikacı İbrahim Koca tarafından 2018 senesinin sonlarında müzeye bağışlanmış olduğunu öğrendik. 2019 yılında sergilenmeye başlanan bu kıymetli eser, Mehmet Bey tarafından bu senenin şubat ayının sonlarında fark edilinceye kadar kimsenin dikkatini çekmemişti. Her ne kadar global salgından ötürü bir dönem pek çok kurum kapalı kalmışsa da nüshanın 2019-2022 yılları arasında herkesin ziyaretine açık bir şekilde sergilendiği halde kimsenin dikkatini çekmemesinin üzücü bir durum olduğu aşikâr.

Yazmanın keşfinin sosyal medyada tarafımızdan paylaşılması sonrasında dil ve edebiyat alanında çalışan ya da bu alanlara ilgi duyan pek çok kişi teveccüh gösterdi. Eserin ilim âleminin istifadesine sunmak maksadıyla bu tıpkıbasım gerçekleştirildi. Bundan sonraki çalışmalarda muhtelif araştırmacılar tarafından metnin Latin harflerine aktarılacağı ve metinle ilgili diğer nüshalarla karşılaştırmalı çalışmaların yapılacağı muhakkak. Bu tıpkı basımın neşrinde Bursa Büyükşehir Belediyesi Kültür Dairesi çalışanlarının gayret ve himmetlerini anmak da lüzumlu bir vazife.”