Depremde hasar gören ve yıkılan tarihi eserlerin önceki ve sonraki halleri

Hazırlayan: Mehmet Nurullah Aydın Gaziantep Kurtuluş Camisi depremden önce Gaziantep il merkezinde, Şahinbey Belediyesi'ne ait Tepebaşı semtinde bulunan Kurtuluş Camii, 1980'li yıllarda camiye çevrilmişti. Eski adı ile Surp Asdvazdadzin Katedrali olan yapı, 1892 senesinde Sarkis Taşçıyan tarafından inşa edilmişti. 1920'li yıllarda ise cezaevi olarak kullanılmıştı. Gaziantep Kurtuluş Camisi depremden sonra Depremden etkilenen tarihi eserler içinde bulunan Kurtuluş Camii'nin minareleri ve kubbesi depremden hasar görmüş bulunmaktadır.İskenderun Latin Katolik Kilisesi depremden önce 1871'de inşası tamamlanan Hatay'ın İskenderun ilçesinde yer alan kilise, İspanya kurulmuş Çıplak Ayaklı Karmelit Rahibeler Tarikatı üyeleri tarafından yaptırılmıştır. Günümüzde Anadolu Katolik Kilisesi'ne bağlı olan kilise ne yazık ki depremden etkilenen tarihi eserlerden biridir.İskenderun Latin Katolik Kilisesi depremden sonra Hatay İskenderun'da depremden etkilenen tarihi eser olan İtalyan Katolik Kilisesi'nin ibadethane bölümü depremde yıkılmıştır.Diyarbakır Surları depremden önce Diyarbakır Kalesi olarak da bilinen yaklaşık 9000 bin yıllık Diyarbakır Surları Çin Seddi'nden sonra dünyadaki en uzun ve geniş savunma duvarıdır. 2015'de UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine dahil edilmiştir.Diyarbakır Surları depremden sonra Ne yazık ki 6 Şubat'ta yaşadığımız depremden hasar gören tarihi eserler arasında Diyarbakır Surları da vardır. Yaşanan iki büyük deprem surun bazı bölümlerinde hasara yol açmıştır.Hatay Antakya Protestan Kilisesi depremden önce Hatay'ın merkezinde, Antakya'da bulunan kilise Fransızlar dönemindeyken elçilik ve Fransız Bankası şeklinde kullanılmıştı. Antakya'nın tarihi ve kültürel dokusuna katkı sağlayan tarihi eserlerden biriydi.Hatay Antakya Protestan Kilisesi depremden sonra Yaşadığımız şiddetli deprem sonrası Hatay'da yıkılan tarihi eserlerden biri de Antakya Protestan Kilisesi olmuştur.Antakya Rum Ortodoks Kilisesi depremden önce Antakya ve Tüm Doğu Rum Ortodoks Patrikhanesi olarak da bilinen kilisenin Hristiyan tarihinde büyük bir önemi vardı. 1872'deki depremde hasar gören kilise yeniden inşa edip 1900 yılında ibadete açılmıştı.Antakya Rum Ortodoks Kilisesi depremden sonra Antakya'da depremde yıkılan tarihi eserlerden biri de ne yazık ki tarihi Antakya Rum Ortodoks Kilisesi'dir. Sadece bir duvarı ve kapısı ayakta kalan kiliseden çıkartılan önemli eserler koruma altına alınmıştır.Malatya Sütlü Minare Camii depremden önce Malatya'da bulunan tarihi Sütlü Minare Camii Anadolu Selçukluları döneminde I. Alaeddin Keykubad tarafından yaptırılmıştı. Mimari açıdan Anadolu'da tek olma özelliği taşıyan cami Osmanlı zamanında yapılan ve taşlarının beyazlığından ötürü Sütlü Minare adını almıştı.Malatya Sütlü Minare Camii depremden sonra Malatya'da depremden etkilenen tarihi eserlerden biri olan Sütlü Minare Camii depremden ağır hasar görmüştür.Adıyaman Ulu Camii depremden önce Dulkadiroğulları'nın yaptırdığı Adıyaman'daki Ulu Camii 1300'lü yıllarda yapılmış ve çeşitli restorasyon görmüştü.Adıyaman Ulu Camii depremden sonra Adıyaman Ulu Camii Malatya'da depremden etkilenen tarihi eserler arasında yer alıyor. Depremde tamamen yıkılmıştır.Kahta Kalesi depremden önce Adıyaman'ın Kahta ilçesinde yer alan tarihi Kahta Kalesi uzun süren restorasyonlar sonucu geçtiğimiz sene açılmıştı. Kommagene'liler döneminde yapılmıştır.Kahta Kalesi depremden sonra Adıyaman'ın Kahta ilçesinde depremden hasar gören tarihi eserlerden biridir.Hatay Sarı Selim Camii Hatay'ın Payas ilçesinde bulunan Sarı Selim Camii 1575'de Sokullu Mehmet Paşa tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmıştır.Hatay Sarı Selim Camii Asırlık caminin ne yazık ki depremde minaresi yıkılmıştır.Hatay Kırıkhan Darb-ı Sak Kalesi depremden önce Hatay'ın Kırıkhan ilçesindeki Darb-ı Sak kalesi milattan önce 333 yılında Pers Kralı Darius'un Büyük İskender'e karşı yaptığı İssos Savaşı öncesinde karargah olarak kurulmuştu.Hatay Kırıkhan Darb-ı Sak Kalesi depremden sonra Hatay ili içerisinde depremden etkilenen tarihi eserler arasında Darb-ı Sak Kalesi de yer almaktadır.Hatay Eski Meclis Binası depremden önce Fransız mimar Leon Benju tarafından 1927 senesinde Köprübaşı olarak bilinen meydanda yapılan ve 1938'den Hatay Devleti'nin Türkiye'ye katıldığı 29 Haziran 1939'a kadar meclis binası olarak hizmet vermişti.Hatay Eski Meclis Binası depremden sonra Hatay'da depremde yıkılan tarihi eserler arasında Eski Meclis Binası da yer almaktadır.Gaziantep Kalesi depremden önce Ne zaman yapıldığı bilinmemekle beraber Hititler döneminde gözlem amacıyla kullanıldığı bilinmektedir. Gaziantep Savunması ve Kahramanlık Panoraması Müzesi olarak kullanılmaktadır.Gaziantep Kalesi depremden sonra Gaziantep'te depremden etkilenen tarihi eserler arasında Gaziantep Kalesi yer almaktadır. Ne yazık ki depremde ağır hasar almıştır.Adıyaman Karakuş Tümülüsü depremden önce 2 bin yıllık tarihe sahip tümülüsün Tokalaşma sütununda Grekçe, “Büyük Kral Antiochos ve Kraliçe Isias’a, oğlu büyük kral Mithridates (MÖ 36-21), bu anıtı kralın kızkardeşi ve kralların kralı Orodes’in karısı kraliçe Laodike’nin ebedi anısına yaptırdı” yazmaktaydı.Adıyaman Karakuş Tümülüsü depremden sonra 6 Şubat depremi sonrası Adıyaman'da yıkılan tarihi eserlerden biri de Karakuş Tümülüsü'nün Tokalaşma sütunu olmuştur.

Depremde hasar gören ve yıkılan tarihi eserlerin önceki ve sonraki halleri

6 Şubat'ta yaşadığımız depremden sonra, 11 ili kapsayan bölgede etkilenen tarihi eserlerin önceki ve sonraki halleri nasıldır? Depremden etkilenen ve depremde yıkılan tarihi eserlerin isimleri nelerdir? İşte yanıtı: