İşte Zambiya ile "deniz işbirliğinin" aslı

Türkiye ile Zambiya arasında 28 Temmuz 2018 tarihinde imzalanan Güvenlik İş Birliği Anlaşması'nda "gemilerde personel mübadelesi ve gemilerle karşılıklı liman ziyaretlerinden" söz ediliyor.İyi Partili Ahmet Erozan, söz konusu anlaşmayla ilgili "28 Temmuz 2018’de Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar tarafından Zambiya ile imzalanan Güvenlik İşbirliği Anlaşması’nda “gemilerde personel mübadelesi ve gemilerle karşılıklı liman ziyaretlerinden” söz edilmektedir… Zambiya’nın denize kıyısı olmadığı gibi Deniz Kuvvetleri de yoktur… Karşılıklı gemi ziyaretleri herhalde Fatih Sultan Mehmet gibi gemiler karadan yürütülerek yapılacaktır… Bu hükümleri içeren bir anlaşmayı okumadan imzaladığı düşüncesinde olduğum için Hulusi Akar’ı, eşgüdümü üstlenmediği için de Mevlüt Çavuşoğlu’nu TBMM Genel Kurulu’nda bugün yaptığım bir konuşmayla istifaya devam ettim…" ifadelerini kullanmıştı.Partisinin meclis grup toplantısında konuşan İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Türkiye ile Zambiya arasında imzalanan liman anlaşmasını eleştirmişti. Akşener, konuşmasında “Gemilerle karşılıklı liman ziyareti yapılması' diyor. Ortada küçük bir sorun var. Zambiya'da liman yok. Çünkü Zambiya'da deniz yok” sözlerine yer vermişti.Öte yandan Halk Tv, Tele 1 ve Yeniçağ gibi yayın organları da anlaşmayı "Zambiya'da deniz olmadığı" gerekçesiyle hedef aldı.Ancak ne İyi Parti lideri Meral Akşener'in ne de aynı yalanı dillendiren yayın organlarının Zambiya'nın coğrafi özelliklerinden habersiz oldukları anlaşılıyor.Zambiya'nın iç deniz denilen nehir alanında komşularıyla sınır anlaşmazlıkları bulunmakta. Ayrıca ülkenin adı da Zambezi Nehri'nden geliyor. 2015'te bölgenin güvenliğini sağlamak için özel bir "deniz piyade birliği (marine)" gücü kuruldu.Diğer yandan "Maritime" ve "marine" deniz diye geçiyor ama aslında üzerinde seyahat edilebilen tüm suları kapsıyor. İmzalanan anlaşmanın ingilizce örneğinde de sea/marine ifadelerinin yer alması dikkat çekiyor.Ayrıca 2020 yılında "Zambiya'da Maritime (Deniz/İç Deniz) Eğitimi" adıyla bir rapor da hazırlandı.Zambiya, bu amaç kapsamında Çin'den de "deniz botu" satın aldı. Ülkede 'iç deniz hukuku' statüsü sağlanacak Cariba ve Cabora Bassa gölleri bulunmakta.Ülkede 12 tane liman bulunuyor. Basit bir araştırma ile internet üzerinden hepsini görebilirsiniz. İşte o limandan bazıları;