Tarihte kurulmuş 16 Türk Devleti ve kurucuları: Bilinen ilk Türk Devletleri ve özellikleri

Türkiye Cumhuriyetin Cumhurbaşkanlığı forsunda yer alan 16 yıldız; Türklerin tarihte kurdukları 16 büyük Türk devletini temsil etmektedir. Büyük Hun İmparatorluğu’ndan başlayan bu 16 Türk devleti ve kurucuları kimlerdir? İşte, tüm detaylar...İlk Türk Devletleri Türkler tarih sahnesinde çıktığı andan itibaren gerek Asya’da gerekse de Avrupa’da birçok devlet kurmuşlardır. Bu devletlerden ilki ise MÖ. 220 yılında Orta Asya’da kurulmuş olan Büyük Hun İmparatorluğu’dur.Şimdi gelin hep birlikte Büyük Hun Devleti’nden başlayarak kurulan ilk Türk devletleri ve başlıca özellikleri nelermiş bir göz atalım.1. Büyük Hun İmparatorluğu (Asya Hun İmparatorluğu) - (MÖ.220 – MS.216): MÖ.220 ile MS. 216 yılları arasında Orta Asya’da hüküm sürmüştür. Orta Asya’da siyasi birliği sağlamış olan ilk Türk devletidir.Teoman tarafından kurulmuştur.En parlak dönemini Mete Han döneminde yaşamıştır.2. Batı Hun İmparatorluğu MÖ 48-MS 216 yılları arasında dünya sahnesine çıkmışlardı. Panu tarafından kurulmuştu. Sarı bayrakları vardı.Batı Hun İmparatorluğu, Çiçi tarafından Batı Türkistan’da kurulur. İpek yolu üzerindeki hakimiyetini kaybetmesi ve Çin’den gelen vergilerin kesilmesi yüzünden ekonomik sıkıntılar içine giren Büyük Hun İmparatorluğu’nun başındaki Ho-Han-Ye devletin kurtuluşunu tahta geçmesine yardım eden Çin’in egemenliğinde görür. 3. Avrupa Hun İmparatorluğu 375 ile 469 yılları arasında hüküm sürmüştür.Kurucusu Balamir olan Avrupa Hun Devleti, Avrupa topraklarında kurulan ilk Türk devletidir.Attila döneminde en parlak çağlarını yaşamışlardır.4. Ak Hun İmparatorluğu (Eftalitler) Orta Asya’da kurulup büyüyen ülke 132 (420-552) yıl sene boyunca hüküm sürdü. Kurucusu Aksuvar’dı. 440 ile 710 yılları arasında Afganistan ve Tacikistan coğrafyasına yaşamışlardır.Büyük Hun İmparatorluğu’nun ardından İpek Yolu’na hâkim olmayı başarmış ikinci Türk Devleti’dir.5. Göktürk Devleti 552 ile 582 yılları arasında yaşamış bir devlettir. Türk adını kullanmış olan ilk Türk devletidir. Bumin Kağan tarafından kurulan bu devlet en parlak çağını Mukan Kağan döneminde yaşamıştır. 582 yılında Batı ve Doğu Göktürk olarak ikiye ayrılmıştır. Göktürk (Kutluk) Devleti 682 ile 744 arasında yaşayan bu devletin kurucusu Kutluk Kağan’dır. Türk tarihinin en önemli eserlerinden bir tanesi olan Orhun Yazıtları bu dönemde yazılmıştır.6. Avar Kağanlığı 562 yılında kurulan Avarlar, 805 yılında yıkılmışlardır. Bayan Han liderliğinde kurulan Avarlar iki kez İstanbul’u kuşatmışlardır.7. Hazar Kağanlığı 630 ile 968 yılları arasında hüküm sürmüştür.Museviliği benimsemiş olan ilk Türk devletidir.8. Uygur Kağanlığı Kutluk Bilge Kül Kağan tarafından kurulan Uygurlar, 744 ile 840 yılları arasında varlığını sürdürmüştür.Moyen Çur dönemi en parlak çağıdır. Uygurlar, Türk tarihinde yerleşik hayata geçen ve “balık” adı verilen şehirleri kuran ilk Türk devletidir.9. Karahanlı Devleti (840 – 1212): Bilge Kül Kadir Han tarafından kurulmuştur.Karahanlı Devleti ya da kısaca Karahanlılar, 840-1212 yılları arasında Orta Asya ve Maveraünnehir'de hüküm süren bir Türk Hanedanıdır. Orta Asya'da kurulmuş ilk İslam Hanedanıdır.10. Gazne Devleti (962 – 1183): Alp Tigin tarafından kurulmuştur. Gazneliler, 963-1186 yılları arasında Maveraünnehir, Afganistan, Hindistan'ın kuzeyi ve Horasan'da hüküm sürmüş olan Türk devleti. Gazneliler adlarını başkent edindikleri, hâlen Afganistan sınırları içinde bulunan Gazne şehrinden almıştı.11. Büyük Selçuklu Devleti Türk, Sünni Müslüman bir imparatorluk. 3.9 milyon kilometrelik alana hüküm sürmüş bir devletti.1037 yılında kurulmuş olan bir devlettir. Orta Çağ'da kurulmuş olan Oğuz Türklerinin Kınık boyu tarafından kurulan Büyük Selçuklu Devleti, Türk-İran geleneğine dayalı olan bir devletti.12. Harezmşahlar Devleti (1097 – 1231): Kutbeddin Muhammed tarafından kurulmuştur.Harezmşahlar her yönüyle İran kültürünü taşımaktadır. Sanat tarzları Selçuklu üslubundadır. Devletin yönetim organizasyonu Büyük Selçuklulara benzemektedir.13. Altın Ordu Devleti (Altın Ordu) (1236 – 1502): Batu Han tarafından kurulmuştur. Altın Orda, Altın Ordu Devleti, Uluğ Ulus veya Kıpçak Hanlığı bir Türk hanlığıdır. Cengiz Han ölmeden önce topraklarını oğulları arasında paylaştırmış ve Seyhun Irmağı ile Balkaş Gölü'nün batısındaki yerleri büyük oğlu Cuci Han'a vermişti.14. Timur İmparatorluğu (1367 – 1501): Timur tarafından kurulmuştur.Timur İmparatorluğu, Timurlular, Timurlu Devleti veya Büyük Timur İmparatorluğu, Fars ve İslam medeniyeti unsurları ile Türk-Moğol devlet ve askeri teşkilat unsurlarını bünyesinde barındıran bir devlettir. 15.Babür İmparatorluğu (1526 – 1858): Babür tarafından kurulmuştur.Babürlüler veya Babür İmparatorluğu, günümüzdeki Hindistan ve çevresi üzerinde kurulmuş ve hüküm sürmüş Türk-Moğol kökenli devlet.Osmanlı İmparatorluğu (1299 – 1922): Osman Bey tarafından kurulmuştur.Osmanlı İmparatorluğu, Osmanlı Devleti veya Batı kroniklerindeki kullanımlarca Türk İmparatorluğu, 1299 yılında Oğuz Türklerinden Osman Gazi'nin kurduğu Osmanoğlu Hanedanı'nın hükümdarlığında Orta Çağ'dan Yakın Çağ'a kadar varlığını sürdürmüş bir imparatorluktur.Türkiye Cumhuriyeti 1923 yılında Mustafa Kemal Atatük'ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti, tarihteki son Türk devleti olarak varlığını sürdürmeye devam ediyor.

Tarihte kurulmuş 16 Türk Devleti ve kurucuları: Bilinen ilk Türk Devletleri ve özellikleri

Türk milletini tanımlarken başvurulan en önemli kavramlardan bir tanesi de bağımsızlıktır. Orta Asya’da “oksızlık” günümüzde ise “istiklal” olarak bilinen bu kavram tarihte kurulmuş bütün Türk devletleri için geçerlidir.