126 emekli büyükelçiden Montrö açıklaması: Kanal Istanbul'dan vazgeçilmelidir

126 emekli büyükelçi Kanal İstanbul projesinden vazgeçilmesini istedi. Emekli büyükelçiler, Kanal İstanbul’un ABD’nin Montrö Sözleşmesi’ni tartışmaya açma amacına hizmet edeceğini belirttiler.

Türkiye'yi dünyanın önemli merkezlerinde temsil etmiş 126 emekli diplomat Kanal İstanbul projesiyle ilgili olarak yaptıkları açıklamada, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin kritik tarihsel önemini vurgu yaptılar. Aralarında Halil Akıncı, Ümit Pamir, Osman Korütürk, Faruk Loğoğlu, Ertuğrul Kumcuoğlu, Turgay Uluçevik, Selim Karaosmanoğlu, Uluç Özülker, Temel İskit, Onur Öymen, Şükrü Elekdağ, Hüseyin Pazarcı’nın da olduğu büyükelçiler yaptıkları ortak açıklamada şunları söylediler:

MONTRÖ TARTIŞMAYA AÇILIR

"Kanal İstanbul, Montrö Sözleşmesi'ni tartışmaya açacaktır. Atatürk Türkiye'sinin, Lozan Antlaşması'ndan sonra en büyük diplomasi başarısı olan Montrö Sözleşmesi'nin tartışmaya açılması ise Türkiye'nin İstanbul-Çanakkale Boğazları ile Marmara Denizi üzerindeki mutlak egemenliğinin kaybedilmesine yol açar. Montrö, Türkiye Cumhuriyeti'nin, ülkenin askerden arındırılmış, uluslararası yönetime ve denetime bırakılmış son parçası üzerinde mutlak egemenliğini tescil eden belgedir."

MONTRÖ DAYANAĞIMIZDIR

"Montrö, Boğazlar üzerinde yüzyıllar süren ve Osmanlı Devleti'nin ortadan kalkmasına varan tarihi sürecin tekrarlanmasını önleyecek dayanağımız, kozumuzdur. Montrö, Türkiye'nin herhangi bir savaşta, savaşan taraflardan birinin yanında istemeden savaşa girmesini önleyen bir sözleşmedir.

"Montrö, Rusya'nın da güvenliğinin temel bir belgesidir. Rusya, 1936'nın koşullarında, zamanın Türkiye Cumhuriyeti'nin Avrupa ve Dünya siyasetindeki konumu, ağırlığı ve güvenilirliği nedeniyle güvenliğini Türkiye'nin ihtiyarına ve kararına bırakabilmiştir. Ancak, Sözleşme'nin imzasını takiben, Boğazlarda daha fazla söz sahibi olabilmek için Türkiye'yi ikili bir yardımlaşma anlaşması yapmaya zorlamak istemiştir.

"Atatürk, İnönü ve Tevfik Rüştü Aras, Montrö varken başka anlaşmaya gerek olmadığı ve Montrö'yü tartışmaya açmanın, Türkiye'ye kazandıklarını kaybettireceği düşüncesi ile bunu kabul etmemişlerdir. Rusya Boğazlar üzerindeki iddia ve beklentilerinden bugün de vazgeçmemiştir."

ABD’YE YARAR

"Montrö Sözleşmesi'ne taraf olmayan ve Sözleşme'yi Karadeniz'e dilediği gibi çıkmasının önünde engel olarak gören müttefikimiz ABD, yıllardır Montrö'yü ortadan kaldırmaya veya kendisinin de taraf olacağı yeni bir sözleşme yapılmasını sağlamaya çalışmaktadır. Kanal İstanbul ve ÇED Raporu'nda sözü edilen Çanakkale Kanalı, ABD'nin Montrö'yü tartışmaya açmak amacına hizmet edecektir.

"Montrö Sözleşmesi'nin tartışmaya açılması, Türkiye'ye bütün bu kazanımlarını kaybettirebilecek yaşamsal bir egemenlik ve güvenlik, kısacası gerçek bir beka sorununa yol açacaktır. Türkiye Cumhuriyeti üzerinde çeşitli emelleri olan devletlerin çıkarına hizmet edecek olan Kanal İstanbul'dan vazgeçilmelidir."