3'üncü Antalya Diplomasi Forumu başladı: Astana ortakları forumda yok...

3. Antalya Diplomasi Forumu, 100'ü aşkın ülkeden devlet ve hükümet başkanı, bakanlar ile uluslararası kuruluş başkanının katılımıyla Belek Turizm Bölgesi'ndeki NEST Kongre ve Fuar Merkezi'nde başladı. Forum kapsamında düzenlenen ilk panelin konusu, “Suriye'de İstikrara Giden Yol” oldu. Panelde, Suriye krizine çözüm amaçlı başlatılan Astana görüşmelerinin garantör ülkelerinden katılımcılar yer almadı. Birleşmiş Milletler (BM)'den yetkililerin katıldığı panelde, ABD'nin psikolojik harp elemanlarından Rich Outzen de vardı. Konuşmalarda Türkiye-Suriye normalleşmesi hedef alınırken, çözüm için ABD ve Türkiye’nin aynı masaya oturması talep edildi. Konuşmacılar bolca Moskova ve Şam’a yönelik suçlamalar yöneltti. Toplam üç gün sürecek olan Antalya Diplomasi Forumu 2024’ün ilk paneli, moderatörlüğünü TRT World Editörü Ghida Fakry'nin üstlendiği “Suriye'de İstikrara Giden Yol”du. Panelde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, Müzakere Komisyonu Başkanı Bedir Camus, BM Genel Sekreter Yardımcısı ve BM Suriye Krizi Bölgesel İnsani Koordinatörü Muhannad Hadi ve Atlantik Konseyi'nden araştırmacı Rich Outzen konuştu.

ŞAM'A BASKI ÇAĞRISI

Atlantik Konseyi adlı kuruluşun görevlisi Rich Outzen Şam yönetimine yeterli miktarda baskının yapılmasıyla müzakerelerin sağlanabileceğini ileri sürdü. Bu krizin çözümü için etkin şekilde Türkiye ile çalışılması gerektiğini savunan Outzen, çok istikrarsız bir durumun bulunduğunu kaydetti. Outzen, ABD-Türkiye ilişkilerine dair şunları söyledi: “Oldukça olumlu adımlar atılıyor, umarım ileride daha güzel işbirlikleri sağlayacaktır. Değişim için bir motor gücü gerekiyor. Tahran ve Rusya'nın doğrudan müdahaleleri oldu. Moskova'nın Ukrayna'da yaptıklarını gördük. Baskının Şam yönetimine yapılması daha mantıklı. Bunun içerisinde diplomatik baskı da var. Şam’ın, yaptığı bütün suçlardan ellerini yıkayıp çıkması söz konusu olmamalı. Suriye'deki sorun Türkiye'nin olduğu masada çözülebilir. ABD direksiyondan elini çekmemek için orada bulunuyor. DEAŞ'ın farklı yerlerde de olsa eylemlerine devam edeceğini düşünüyor.”

ABD’YE MASA DAVETİ!

BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Pedersen, terör örgütü DEAŞ'ın Suriye'de kol gezdiğine iddia ederek, Suriye konusunda özellikle Güvenlik Konseyi'nin ve daimi üyelerin desteğine ihtiyaçları olduğunu savundu. Suriye'de Rusya'nın rolünün arttığını ileri süren Pedersen, bu sorunların tüm tarafların çabalarıyla çözülebileceğini belirtti. Pedersen, tüm paydaşların masanın etrafından oturması gerektiğine dikkati çekerek ABD, Türkiye, İran ve Rusya gibi aktörlerin de masada olması gerektiğini ifade etti. Pedersen, şöyle devam etti:

“Türkiye'nin ABD ile ilintili olarak bu politik sürecin değerlendirmesinde ve buna çözüm bulması gerekiyor, güvenlik meselesini değerlendirmemiz gerekiyor, terörizmle savaşmamız gerekiyor, bunu BM ve kararlarla beraber nasıl yapacağımızı değerlendirmemiz gerekiyor, sivil halkı nasıl koruyacağımızı düşünmemiz lazım.”

‘MUHALEFET UĞRAŞIYOR’

Müzakere Komisyonu Başkanı Bedir Camus ise bir masa etrafında toplanıp çözüm aranması gerektiğini ifade etti. Camus, BMGK'nin verdiği kararların uygulanması için çalıştıklarını belirterek Suriye'de muhalefetin daima olumlu sonuçlar istediğini ve müzakereler için uğraştığını dile getirdi. Camus, Suriye'deki terör örgütlerine ilişkin, “PKK-YPG, Suriye için terör örgütüdür, kuzeydoğudaki yerleşik örgütler bizim için terör örgütüdür.” ifadesini kullandı. Suriyelilerin, ülkelerinde bir ümit görmedikleri için geri dönmek istemediğini kaydeden Camus, “Gazze, Ukrayna ve birçok başka yerlerde benzer sorunlar yaşanıyor. 2012'den itibaren müzakere etmeye başladık. Biz Suriye'de kendi insanlarımız için endişeliyiz. Suriye için daha fazla sorumluluk alınması gerekiyor. El Kaide, DEAŞ gibi sorunlarımız var burada. Biz sorunlarımızı anlatmaya çalışıyoruz. Rusya, Amerika, İran meselesi değil. Bir masa etrafına toplanıp çözüm aramamız lazım.” diye konuştu.

'KIRMIZI ALARM'

BM Genel Sekreter Yardımcısı Muhannad Hadi de, Suriyelilerin desteklenmesinin bir gereklilik olduğuna işaret ederek “Suriye halkı için geri dönülmez bir noktaya geldiğimizden, onların geleceği için korkuyorum. Bunların hepsi bir kırmızı alarm. Siyasi çözüm beklemek, zarar vermektedir.” değerlendirmesinde bulundu. Suriye'de insani yardım konusunun çözülmesi gerektiğine vurgu yapan Hadi, “Suriye'de çok erken bir zamandan beri gördüğümüz üzere insani yardım boşluğu kapatılmazsa başkaları bu boşlukları negatif yönde kapatıyor. Bunu dünyanın birçok yerinde gördük. Sadece o ülkeyi bölgeyi değil, bütün dünyayı etkileyebildiğini görüyoruz.” ifadelerini kullandı.