4 hayati kural! Diyabeti önlemek için...

Uzm. Dr. Özlem Sezgin Meriçliler, “20 yaş üzeri her yedi kişiden birinin diyabetli olduğu bilinmektedir. Yapılan çalışmalara göre, yaklaşık son 15 yılda diyabet sıklığı ülkemizde yüzde 90, obezite (şişmanlık) oranı ise yüzde 44 artmıştır” İfadelerini kullandı.

Tip 2 diyabetin genetik bir hastalık olduğunu söyleyen Medicana Ataşehir Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Özlem Sezgin Meriçliler, “Ancak bu genetik özelliği taşıyarak doğan yani ailesinde diyabet öyküsü olan herkes yaşamı süresince diyabet hastası olmaz. Hatta ikiz kardeşlerden birinde diyabet ortaya çıkarken diğerinde gelişmeyebilir. Genetik faktörlere rağmen diyabeti tetikleyen faktörler çevre faktörleridir. Bunların başında da hareketsiz yaşam, karbonhidrat ağırlıklı beslenme ve kilo fazlası gelmektedir” dedi.

Pre-diyabet sinsi ilerliyor

“Kişinin kan şekeri düzeyi normalden yüksek olmasına karşın, diyabet hastalığı olarak adlandırılacak yükseklikte olmadığı durumlarda kişi pre-diyabetik yani şeker hastalığına aday olarak tanımlanır. Pre-diyabetik olan kişilerin çoğunda 10 yıl içinde Tip 2 diyabet geliştiği bilinmektedir” diyen Uzm. Dr. Meriçliler, “Pre-diyabet bulgu vermeden sinsi seyreder. Diyabetin ilk dönemlerinde de kişide hiçbir bulgu olmayabilir. Kan şekerleri ciddi derecede yükselmeye başlayınca halsizlik, aşırı iştah, aşırı susama ve su içme, sık idrara çıkma, kilo kaybı, bulanık görme, cilt enfeksiyonları, iyileşmeyen yaralar ortaya çıkabilir” şeklinde konuştu.

Çeşitli tetkiklerle tanı konulabiliyor

Diyabet tanısının kolaylıkla konulabildiğine değinen Uzm. Dr. Meriçliler, “10-12 saatlik açlık sonrası kan şekerine bakılır. Açlık kan şekerinin 100-125 arasında, yemekten 2 saat sonra bakılan kan şekerinin 141-199 arasında olması kişinin pre-diyabet yani diyabete aday dönemde olduğunu gösterebilir. Açlık kan şekeri 126 mg/dl’den yüksek, rastgele ölçülen kan şekeri düzeyi 200mg/dl’den yüksek, şeker yükleme testi sırasında kan şekeri düzeyi 200mg/dl veya üzerinde ise diyabet tanısı koyulur” dedi.

Kilo vermek ve hareket etmek yardımcı oluyor

Uzm. Dr. Özlem Sezgin Meriçliler, diyabet gelişimini önlemek için dikkat edilmesi gereken 4 kuralı ise şöyle sıraladı:

Hareketli bir yaşam sürmek

Her gün en az 30 dakika, her gün vakit ayrılamıyorsa en az haftada 3 kez tempolu yürüyüş veya kişinin yapmak istediği her tür spor faydalı olacaktır. Masa başında çalışanlarda dahi sandalyede otururken yapılabilecek kol-bacak hareketlerinin metabolizmayı hızlandırarak yağ yakımını artırdığı gösterilmiştir.

Karbonhidrat alımını azaltmak

Özellikle unlu ve şekerli gıdaları azaltmak, şeker içeren içeceklerden uzak durmak diyabetten korunmanın birinci kuralıdır. Kan şekerini hızlı yükselten gıdaların başında doğal olmasına rağmen bal, ayrıca reçel, pekmez, şekerli içecekler (kola, meyve suyu, limonata gibi) ve beyaz unlu gıdalar (simit, poğaça, börek ve beyaz ekmek gibi) gelmektedir.

Kilo vermek

Özellikle vücut yağ oranının azalması, kas kitlesinin artması diyabetten korunmak için önemli bir adımdır. Bilinçsiz yapılan diyetlerle kas kaybı olması istenmeyen bir durumdur. Sağlıklı ve istikrarlı bir diyetle vücut yağ oranının azalması ve verilen kiloların korunması önemli bir korunma yöntemidir.

İlaç tedavisi

Diyabet açısından risk altında olduğu bilinen bireylerde kan şekerini düşürmeyen ancak şeker metabolizmasının bozulmasını önleyen ilaç tedavileri doktor kontrolünde uygulanabilir.