AB liderleri yeni ekonomi stratejisi için toplandı: ‘Kendimizi güvence altına almalıyız’
Donald Trump’un yeniden ABD Başkanı seçilmesi, ekonomisini büyük oranda ABD’ye bağlayan AB’nin endişelerini artırdı. Budapeşte’de toplanan liderler önemli vurgular yaptı ve AB’nin karşılaştığı durumun daha öncekilere benzemediğin belirtildi.
Avrupa Birliği (AB) üye ülkelerinin liderleri Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de gerçekleştirdikleri zirvenin ardından ortak bir bildiri (deklarasyon) yayınladılar. “Yeni jeopolitik gerçekler, ekonomik ve demografik güçlüklerle karşı karşıya olan biz Avrupa Birliği liderleri, ortak ekonomik refahımızı sağlamaya, rekabet gücümüzü artırmaya, AB'yi dünyanın ilk iklim nötr kıtası haline getirmeye ve AB'nin egemenliğini, güvenliğini, direncini ve küresel etkisini güvence altına almaya kararlıyız.” ifadeleriyle başlayan bildiride ilk olarak “AB içindeki inovasyon ve üretkenlik açığını acilen kapatmamız şarttır.” vurgusu yapıldı.
'ESKİ USÜL ARTIK ÇALIŞMIYOR'
Ortak bildiride AB’nin daha önceden takip ettiği işletme stratejilerinin artık işe yaramadığı ifade edildi: “Rekabet gücümüzü artırmak için tüm araç ve politikalar hem AB hem de üye devletler düzeyinde kapsamlı ve tutarlı bir şekilde kullanılmalıdır. Her zamanki gibi iş yapmak artık bir seçenek değildir. Bugün, bu zorlukların üstesinden gelmek için kararlı bir şekilde harekete geçilmesi gerektiğini vurguluyoruz.”
Nisan 2024’te toplanan Avrupa Konseyi’nin kararlarına dayanarak liderler önemli çağrılar yaptı. Avrupa Komisyon'unu Haziran 2025'e kadar “tek pazar”ın derinleştirilmesine ilişkin, net zaman çizelgeleri ve kilometre taşları içeren bir yol haritası da dahil olmak üzere “yeni ve kapsamlı bir yatay strateji sunmaya davet ediyoruz.” ifadeleri kullanıldı. İkinci olarak, 2026'ya kadar “Tasarruf ve Yatırım Birliği” yönünde kararlı adımlar atılması ve “Sermaye Piyasaları Birliği” konusunda acilen ilerleme kaydedilmesi gerektiği vurgulandı.
BÜROKRATİK İŞLEMLERDE ‘SADELEŞME DEVRİMİ’
Ortak bildiride bürokratik işlemlerde bir “sadeleştirme devrimi” çağrısı yapıldı: “İş dünyasının aşırı düzenlemeler olmaksızın gelişmesine imkan tanıyan, güvene dayalı, kolaylaştırıcı bir zihniyet benimsemeliyiz. Komisyon tarafından gecikmeksizin uygulanması gereken temel hedefler arasında, 2025 yılının ilk yarısında raporlama gerekliliklerinin en az yüzde 25 oranında azaltılmasına yönelik somut tekliflerin sunulması ve tekliflere bürokrasi ve rekabetçilik etki değerlendirmelerinin de dâhil edilmesi yer almaktadır.”
ASKERİ HARCAMALAR ARTACAK
Öte yandan, AB’nin askeri kapasitesini ve kabiliyetlerini artırması gerektiğine dikkat çekilen bildiride savunma teknolojileri ve savunma sanayi alanındaki yatırımların da önümüzdeki süreçte artırılması gerektiği ifade edildi. Bunlara ek olarak, diğer alanlardaki araştırma geliştirme (Ar-Ge) faaliyetlerinin gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) içindeki payının 2030 yılına kadar yüzde 3’e çıkarılması hedefi konuldu.
‘DURUM HİÇ BU KADAR YAKICI OLMAMIŞTI’
Bildirinin son bölümünde şu ifadeler kullanıldı: “Karşılaştığımız rekabet gücü zorlukları, hem kamu hem de özel finansmanı harekete geçirerek önemli yatırımlar gerektirecektir. Stratejik önceliklerimizi yerine getirmek için temel bir araç olarak Çok Yıllı Mali Çerçeve; özel finansmanı harekete geçirmek için Sermaye Piyasaları Birliği ve Avrupa Yatırım Bankası'nın artan katılımı gibi hedeflerimize uygun tüm araçları araştırmaya ve bunlardan yararlanmaya kararlıyız. Yeni araçların geliştirilmesini araştıracağız. Yeni öz kaynakların devreye sokulması için çalışmaya devam edeceğiz.”
Ve bu dönüşüm ihtiyacının şimdiye kadarki tüm süreçlerden daha yakıcı olduğu vurgulandı: “Birleşik bir müdahaleye duyulan ihtiyaç hiç bu kadar zorlayıcı olmamıştı. Tüm AB kurumlarını, Üye Devletleri ve paydaşları bu Yeni Avrupa Rekabet Edebilirlik Anlaşmasını acilen uygulamaya ve hayata geçirmeye çağırıyoruz. Önümüzdeki yıl boyunca daha fazla stratejik rehberlik sağlamaya ve ilerlemeyi düzenli olarak gözden geçirmeye devam edeceğiz.”
Avrupa Konseyi, Atlantik İttifakı’nı güçlendirme arayışında
ABD’nin yeni başkanı Donald Trump ile tebrik amacıyla görüşen Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, Budapeşte’deki liderler zirvesinde yaptığı konuşmada ABD ile işbirliğine ilişkin Avrupa Konseyi’nin ve toplam olarak Brüksel’in beklentilerini ifade etti. Michel, üç öncelikleri olduğunu söyledi. Birincisi, “ticaret ve yatırım aracılığıyla” transatlantik ittifakının ekonomik temelini güçlendirmek. İkincisi, askeri ve jeopolitik işbirliği.
Michel, Ukrayna’daki savaşı sürdüreceklerini ifade ederken, Orta Doğu’da da Amerikan çıkarlarıyla ortaklaştıklarını yineledi: “Ukrayna ve Orta Doğu, ortak çıkarlarımızı savunmamız için daha fazla diyalog ve daha fazla çaba gerektiriyor. Dün Donald Trump ile yaptığımız telefon görüşmesinde Ukrayna ve Orta Doğu'yu ele aldık ve önümüzdeki günlerde, önümüzdeki haftalarda, ortak değerlerimizi ve ilkelerimizi nasıl savunabileceğimizi belirlemek üzere ABD ile birlikte çalışmaya devam edeceğiz.” Michel’e göre ABD ile ortaklıklarını geliştirmek istediklerini üçüncü alanı ise iklim değişikliği ve dijitalleşme oluşturuyor: “İklim değişikliği ve dijitalleşme konularında, ekonomik paradigmada bir dönüşüm olduğunu görebiliyoruz ve bu da tüm dünyadaki ortaklarımızla birlikte bu konular üzerinde çalışmamız gerektiği anlamına geliyor.”
‘DÜNKÜ ZORLUKLAR DEVAM EDİYOR’
Michel, Avrupalı liderler nezdinde net olan meselenin, dünkü zorlukların bugün de devam ettiğine ilişkin ortak kavrayış olduğunu vurguladı. Michel, “Hepimiz aylar önce başladığımız konusunda hemfikiriz. Versailles'da başladık, ardından İspanya'da Granada'da devam ettik ve Nisan ayında Belçika Dönem Başkanlığı’nda ortak zorluklarımızı bir kez daha tespit ettik.” ifadelerini kullandı ve Haziran ayında “Stratejik Gündem” üzerinde mutabık kalındığını hatırlattı. Michel, AB’nin güncel önceliklerinin başında “rekabetçiliği artırmanın”, “sermaye piyasalarını birleştirme ihtiyacının” ve “askeri harcamaları yükseltme hedefinin” geldiğini ifade etti.