‘ABD, Almanya’dan 15 bin askerini çekecek’

Alman Der Spiegel dergisi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Almanya’daki askerlerinden 15 bin kadarını sonbahara kadar geri çekeceği haberini duyurdu. Spiegel’e göre aniden alınan bu kararın perde arkasında, Trump tarafından G7 toplantısı için Beyaz Saray’da toplanma çağrısına Merkel’in hayır demesi var. Ancak sebepler çok yönlü ve derin. Almanya’da konuşlanmış askerlerin Polonya’ya, Ukrayna ve Rusya sınırına kaydırılarak Rusya’yı denetim altında tutma planlarından bahsediliyor. Askeri uzmanlar bu askeri varlıkla ABD’nin Suriye ve Batı Asya’da etkisini sürdürebilmek için, Avrupa Birliği (AB) ile birlikte Rusya’yı da baskı altında tutmayı öngörüyorlar. Bu amaçla Defender 2020 tatbikatı öngörülmüş ancak salgın nedeniyle ABD’nin ülke içte zor durumda olması nedeniyle ertelendiği duyurulmuştu. ABD askerlerinin ülkedeki protesto hareketlerine karşı kullanılacağı da iddialar arasında.

‘ALMANYA’NIN HABERİ YOK’

Der Spiegel dergisinin bu haftaki sayısında dünya haberleri manşetinde Trump’ın Almanya’daki askerlerinden bir kısmını geri çekme kararı tartışılıyor. Derginin Beyaz Saray’dan edindiği bilgilere göre ABD sonbahara kadar yaklaşık 35 bin askerinden 15 bin kadarını geri çekiyor. Karar Kongrede görüşülmüş. Haber ilk olarak 5 Haziran Cuma akşamı Wall Street Journal’de (WSJ) çıktı. Bu habere göre Trump talimatları Pentagon’a iletti. Düzenlemeyi Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O’brian imzalamış.

Bu karar alınırken ve talimatlar verilirken ise Almanya’ya haber verilmemiş. Spiegel’in yazdığına göre Federal Hükümet ise şaşırmış. Savunma ve Dışişleri Bakanlıkları ayrıntılarla ilgili olarak basına konuşmadılar. ABD Büyükelçiliği de Spiegel tarafından yönlendirilen benzer soruya cevap vermedi, ABD Savunma Bakanlığından da soruya cevap gelmedi. Spiegel’in iletilen sorusuna Savunma Bakanlığı, “muhatabınız Beyaz Saray” cevabını vermiş. Politik çevrelere göre NATO üyesi Almanya’ya karşı bu tür bir tavır ilk defa yaşanıyor ve bu tarzın bir “provokasyon” olarak nitelendirilebileceği iddia ediliyor.

ABD çevrelerinden bu konuda çelişkili haberler geldi. “Başkan hareket halinde iken danışmanlarıyla konunun ayrıntılarını inceliyordu” diyen Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Ullyot henüz bir açıklamaya yapmayacağını bildirdi. Ayrıca ABD askerlerinin Almanya ve AB’deki konuşlanma planları üzerinde çalışıldığı belirtildi.

EN ÖNEMLİ ÜSLERİNDEN

Aslında Almanya bütün dünyada ABD askerlerinin en önemli hareket merkezidir. Şu an Almanya’da 35 bin ABD askerine ek olarak 17 bin Amerikan ve 12 bin Alman sivil görevli bu askerlerle birlikte görev yapıyor. Irak ve Afganistan’a askerler Almanya’daki üs yerlerinden gönderiliyor ve oralarda yaralananlar tedavi ediliyor. Ayrıca ABD’nin Afrika’daki askeri faaliyetleri Almanya’daki varlığından idare ediliyor.

MERKEL G7 DAVETİNİ REDDETMİŞTİ

Adı geçen yayın organlarına göre ABD askerlerinin geri çekilmesi tartışmasının arka planındaki nedenlerden biri de Merkel’in Trump’ın ‘Washington’da G7 zirvesi yapalım’ çağrısına uymamasıydı. Trump’ın haziran başında yaptığı çağrıya Merkel’in katılmayacağını sözcüsü Steffen Seibert mayıs sonunda açıkladı. Trump Beyaz Saray’da G7 toplantısı yaparak ABD’nin salgını yendiği sinyalini vermeyi ve başkanlık seçimi için artı puan almayı umut ediyordu. Almanya tarafı salgının henüz atlatılmadığı gerekçesiyle bu davete katılmayacaklarını açıkladı.

Ancak son dönemlerde yoğun olarak gözlendiği gibi ABD ve Almanya-AB arasındaki mesafe gittikçe açılıyor. Ayrıca Amerikan askerlerinin çekilmesi tartışmaları yeni başlamadı. WSJ’de bu noktaya değiniyor. Bu çekilme planı görüşülüyordu ancak bu hızla gündeme düşeceği hesap edilmemişti.

MASRAFLARI KİM KARŞILAYACAK

2019 Sonbaharında Trump askerlerini Polonya’ya aktarmaktan söz etmişti. Gerekçe ise şöyleydi: “Almanya ABD askerleriyle güç gösterisi yapıyor ama onların masraflarına katılmıyor.”

Bunu yakın zamanda görevden ayrılan ABD Berlin Büyükelçisi Richard Grenell şöyle açıklamıştı: “Almanya’daki 50 bin askerimizin masrafları Amerikan vergi mükellefleri tarafından karşılanıyor. Ama Almanya, ticaret fazlalarını ülkedeki ihtiyaçları için değerlendiriyor.”

Almanya bu eleştirileri geri çevirerek şu cevabı vermişti: Son birkaç yıl içinde ABD askerleri için 240 milyon avro ayırdığımız gibi sivil çalışanlar da dahil hepsinin bakımları ve ABD ordusunun konaklama ve hareket alanı olan yerlerin giderlerini Almanya karşılamaktadır. NATO içinde de ABD-Almanya arasındaki en önemli tartışma konularından biri yine benzer konudaydı. Trump Almanya ve AB’nin toplam milli gelirinin yüzde ikisini NATO’ya ayırmasını talep etmişti.

Basında sıklıkla yer aldığı gibi ABD askerlerinin Almanya’dan çekilmesi uzun süredir gündemde. Alman Meclisi zaten NSA Dinleme Skandalı sürecinde, ülkedeki ABD askeri üslerinden duyduğu rahatsızlığı dile getirmişti. 2009-2013 ve 2017-2021 koalisyon hükümeti sözleşmelerinde de Almanya’daki ABD nükleer bombalarının çıkarılması talep edilmektedir.

O zaman SPD Grup Başkanvekili ve Başbakan adayları arasında adı geçen Mützenich de ABD atom bombalarının artık Almanya’dan çıkmasını talep eden yeni bir çıkışta bulundu. Bu çıkış haftalarca tartışıldı.

ABD ASKERLERİ VE ÜSLERİ ARTIK TARTIŞMA KONUSU

Bu yıl Trump’ın ev sahibi olduğu G7 zirvesi mart ayı için öngörülmüş, salgın nedeniyle 10-12 Mayıs’a ertelenmişti. Merkel’in katılmayacağını açıklaması üzerine Eylül ayına ertelenebileceği belirtildi.

ABD’nin daha önce düştüğü ve salgınla derinleşen kriz nedeniyle sadece Almanya’daki değil bütün dünyadaki askeri varlığı tartışmaya açılmıştır. Hem hegemonyacılığının son bulması nedeniyle diğer ülkeler ABD askeri varlığını istemiyor, hem de içine düştüğü zorluklar nedeniyle Trump yönetimi bunu sürdürmeyi göze alamıyor. İçe dönen ABD elbette askerlerini de çekmek zorunda kalmaktadır. Almanya ise “daha karpuz kesecektik” tavrında. Atlantik’in Avrupa üzerindeki hakimiyeti, askeri varlığı da dahil geri dönülemeyecek şekilde gerilemektedir.