ABD Çin'e muhtaç: Zirvede iş birliği vurgusu
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve ABD Devlet Başkanı Joe Biden çevrimiçi yapılan ikili zirvede bir araya geldi. Zirveye devlet başkanlarının yanı sıra en üst düzey ekonomi ve dışişleri yetkilileri de katıldı. Üç buçuk saat süren görüşmede Çin-ABD rekabeti, zorluklara karşı iletişim ve iş birliğini geliştirme, iklim değişikliği ile Çin’in toprak bütünlüğünü ilgilendiren Tayvan meselesi konuşuldu. Zirve, Çin-ABD ilişkilerinin geleceğini yeniden tanımlamada tarihi bir kavşak olarak niteleniyor. Uzmanlar, zirvenin Çin’in elini güçlendirdiğini belirtiyor.
JINPING: ATEŞLE OYNAMAYIN
Xi Jinping, gergin geçeceği düşünülen toplantıdaki sözlerine Biden’a hitaben “eski dostum” diyerek başladı. Öte yandan Jinping, ABD’nin Çin’i baskı altına alma politikalarına karşı doğrudan konuştu. Jinping, Biden’ın ABD’nin Tayvan’daki ayrılıkçı faaliyetlere destek olduğuna işaret etti. Jinping, Tayvan'daki ayrılıkçılığı teşvik etmenin "ateşle oynamak" olacağını söyleyerek Biden’ı uyardı. Görüşme sonrası Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Biden'ın "Adadaki statükoyu değiştirmeye veya Tayvan Boğazı'ndaki barış ve istikrarı baltalamaya yönelik tek taraflı çabalara şiddetle karşı çıktığı" söylendi. ABD, kısa zaman önce Çin’in Tayvan yakınlarında yaptığı askeri tatbikatı kastederek Tayvan’a yönelik bir saldırıda ABD’nin Tayvan’a yardım edeceğini açıklamıştı. Biden’ın daha önce yaptığı gibi Hong Kong ve Xinjiang hakkındaki iddiaları dile getirmemesi ise dikkat çekti.
‘ABD, KAVRAMLARI KÖTÜYE KULLANMAYI BIRAKMALI’
Çin ve ABD arasındaki ticari rekabete değinen Biden, Çin’e yönelik yaptırımları kastederek ABD’nin, Amerikan işçisi ve sanayisini, ÇHC'nin haksız ticari ve ekonomik uygulamalarından koruması gerektiğini söyledi. Jinping ise Biden’ın iddialarına karşı ABD’nin Çinli şirketleri baskı altına almak için “ulusal güvenlik” kavramını kötüye kullanmayı bırakması gerektiğini ve iki ülkenin yapıcı iletişimi geliştirmeye ihtiyacı olduğunu belirtti.
‘ÇİN VE ABD İŞ BİRLİĞİNİ GELİŞTİRMELİ’
Zirveye Çin-ABD kapsamlı ekonomik diyaloğunun Çin şefi olan ÇHC Başbakan Yardımcısı Liu He Jinping, Dışişleri Bakanı Wang Yi, Bakan Yardımcısı Xie Feng ve üst düzey ÇKP yetkilileri ile ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da katıldı. Görüşmede Jinping, dünyadaki sorunların ülkelerin ortak sorunu olduğunu ve iki ülkenin de BM Güvenlik Konseyi daimî üyesi ve dünyanın en büyük iki ekonomisi olarak iletişimi ve iş birliğini geliştirmesi gerektiğini söyledi. Biden ise Çin ve ABD arasındaki rekabetin dolaylı ve çatışmalı bir şekilde değil, doğrudan ve güvenli bir şekilde sürdürülebileceğini ifade etti.
Uzmanlar, ABD'nin ekonomik sıkıntılarını hafifletmek için Biden yönetiminin, Çin hükümetiyle ilişkileri geliştirmek istediğini belirtiyor. Çin hükümeti ise Çin’in belli başlı ürünlerine yönelik ABD hükümetinin uyguladığı kısıtlama hafifletmesini bekliyor. İklim değişikliğinin de konuşulduğu zirvede Çin ve ABD’ye büyük sorumluluklar düştüğü belirtildi. İskoçya'nın Glasgow kentindeki iklim zirvesine de çevrimiçi ortamdan katılan Jinping, zirve sonrasında ortak bildiriye imza atmıştı.