ABD istihbaratı Erivan’ı sardı

İngiltere’de çifte ajan Sergey Skripal ve kızının zehirlenmesiyle başlayan Atlantik-Rusya gerilimi çok sayıda diplomatın bulundukları ülkeyi terk etmesiyle yeni bir boyut kazandı. ABD’nin İngiltere üzerinden yürüttüğü kampanyaya Moskova’dan yanıt gecikmedi. Rusya, St.Petersburg’daki ABD Büyükelçiliği’ni kapatırken, 60 ABD’li diplomatın da ülkeden ayrılmasını talep etti. Son dönemdeki gelişmeler ABD’li diplomatların rolünün sorgulanmasına neden oldu.

KÜÇÜK ÜLKEDE DEV ELÇİLİK

ABD’nin Avrupa’daki en büyük diplomatik misyonuna evsahipliği yapan Ermenistan, akla gelen ilk ülke olarak öne çıkıyor. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı sitesine göre, ülkede eşleri ile birlikte 84 ABD’li diplomat bulunuyor, ancak sayının daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Aydınlık’a konuşan güvenlik kaynaklarına göre söz konusu ‘diplomatlardan’ bazılarının, alanı dışında faaliyet yürüttüğüne şüphe yok.
ABD’nin Kafkasya’daki faaliyetlerine mercek tutan ‘Elminbar’ sitesi, 21 Şubat günkü haberinde ABD’nin nasıl olup da Ermenistan gibi küçük bir ülkeye böylesi bir yığınak yaptığını masaya yatırmıştı. Rusya merkezli ‘Maksalexandrov.livejournal.com’ sitesi de ABD’li diplomatların Erivan’da casusluk ağı kurduğunu detaylı biçimde kamuoyuna duyurdu. İddialar karşısında sessizliğini koruyan ABD Büyükelçiliği ise Ermeni medyasına daha sonra yaptığı açıklamada haberlerin gerçeği yansıtmadığını savundu, ‘maksatlı’ yorumunda bulundu.
Ancak, Kafkasya coğrafyasına hakim güvenlik kaynakları, Aydınlık’a yaptıkları açıklamada, ABD istihbaratının ‘bakanlıklardan muhalefet partilerine, medyadan sivil toplum kuruluşlarına kadar sızdığını’ söylediler.

TEPEDEKİ İSİM KAPATILAN ELÇİLİKTEN

ABD istihbaratının yapılanması hakkında bilgi veren kaynaklara göre tepede yer alan iki isim, Büyükelçi Richard Mills ve ABD Uluslararası Yardım Ajansı (USAID) Ermenistan Sorumlusu Debroah Grieser. Barack Obama döneminde göreve gelen Mills, daha önce ABD Dışişleri Bakanlığı Sovyet masasında yer almış, geçen hafta kapatılacağı açıklanan Rusya’nın St. Petersburg Konsolosluğu’nda bulunmuştu.
ABD’nin işgal ettiği Irak’a 2009 yılında ‘Demokrasi Danışmanı’ olarak giden Mills’i Türkiye kamuoyu açısından önemli kılansa sözde ‘Ermeni Soykırımı’ karşısındaki tutumu olmuştu. Elçi, tarihte yaşanan olayların taraflarca ‘içten ve eksiksiz biçimde tanımlanması için çalışacağına söz vermişti’.

ERİVAN’DAKİ AMERİKALILAR

Güvenlik kaynakları, ABD Büyükeçiliği’nin Erivan merkezli faaliyetlerinin yalnızca Mills ile sınırlı olmadığını vurguladılar. Aydınlık’a konuşan kaynaklar, diplomat kimliği altında faaliyet yürüten ancak doğrudan ABD istihbaratına bağlı isimleri şunlar olduğunu savundu:
1. Makkeshova Sova: ABD Kongresi’nin 108. oturumunda Dışişleri Bakanlığı tarafından görevlendirilen Sova, 2016 yılında göreve geldi. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı’nca ‘Başkatip’ olarak tanınsa da güvenlik kaynakları kendisi için ‘CIA’nın Erivan’daki en üst düzey temsilcisi’ tanımlamasını yapıyor.
2. Nikoloz Sepashvili: CIA’nın Ermenistan temsilcisi Sova ile mantık evliliği yaptı. ‘Ukrayna uzmanı’ olarak tanımlanıyor.
3. Bradley Philpot: ABD’nin Ermenistan Büyükelçiliği’nde ateşe olarak görev yapıyor. 1980 doğumlu. Gürcistan alanında uzman olarak biliniyor. Erivan’daki göreve Sova tarafından getirildi.
4. Richard Hatch: Turuncu Kalkışma alanında uzman. Yine kendisi gibi ikinci katiplik görevindeki Jose Larziball ve Adam Colvin ile birlikte Ermenistan medyası ile ilgileniyor. Güvenlik kayaklarına göre her üç isim de doğrudan CIA’nın Ermenistan şefi Sova’ya bağlı ve Açık Toplum Enstitisü ile birlikte hareket ediyor.
5. Albay Bruce Murphy: Daha önce Kosova’da görev yaptı, sonraki adresi Erivan oldu. Güvenlik kaynaklarına göre Savunma Ateşesi olarak görev yapıyor. ABD Ulusal İstihbaratı (DIA) temsilcisi.
6. Binbaşı Erik Larsen: Ermenistan’da ‘Tehditleri Azaltma Koordinatörü’ olarak biyoloji programı üzerinde çalışıyor. Güvenlik kaynakları, daha önce Marshall Avrupa Merkezi Güvenlik Çalışmaları’nda görev yapan Larsen’in Ukrayna, Moldova ve Azerbaycan’da deneyim kazandığını belirtiyor.
7. Michael Andrews Bashan: Adına, ABD Uluslararası Yardım Ajansı (USIAD) sitesinde rastlanmasına rağmen askeri darbelerde rol aldığı ve bu konuda uzmanlaştığı iddia ediliyor. Larsen’in Ukrayna’da bulunduğu ve 2014’te ülkenin doğusuna özel bir askeri şirket aracılığıyla savaşçı sevk ettiği öne sürülüyor.
2014 yılında Alman Bild am Sonntag gazetesi, istihbarat kaynaklarına dayandırdığı haberinde Academi isimli bir ABD’li şirketin 400 dolayında savaşçıyı Donbass bölgesine gönderdiğini yazmış, ancak haberde herhangi bir ABD’li yetkiliye işaret edilmemişti.
8. Lyla Bashan: Michale Andrews Bashan’ın kariyerinde dikkat çeken başka bir nokta, Lyla Bashan ile yaptığı evlilik.
2008 yılında The New York Times gazetesine konu olan evlilikte Michael Andrews ile ilgili hiçbir bilgiye yer verilmezken Lyla Bashan’ın ‘çatışma önleme’ uzmanı olarak ABD Dışişleri Yeniden Yapılandırma ve İstikrar bölümünde çalıştığı ifade ediliyordu. Aynı haberde Bashan’ın 2000 yılından 2008’in Mart ayına kadar Batı Afrika ülke koordinatörü olarak çalıştığı belirtiliyordu. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı sitesinde yer alan bilgiye göre Lyla Andrews Bashan, ikinci katip olarak görevini sürdürüyor.
9. Joshua Mulford: Mulford’un resmi görevi ‘askeri ateşe yardımcısı’. Güvenlik kaynakları, Mulford’un, ABD Ulusal İstihbaratı (DIA)’ndan Albay Bruce Murphy’e bağlı olduğunu savunuyor.