ABD, Kudüs'ü İsrail'in Başkenti olarak tanıdı

ABD Başkanı Donald Trump, "Kudüs'ü resmen İsrail'in başkenti olarak tanıma zamanı gelmiştir" dedi.

'BÜYÜKELÇİLİĞİN KUDÜS'E TAŞINMASI İÇİM TALİMAT VERDİM'

Trump, Dışişleri Bakanlığına, ABD'nin Tel Aviv'deki büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması için hazırlıklara başlaması talimatı verdiğini belirtti.

ABD Başkanı Trump, ABD olarak İsrail ile Filistin arasında iki devletli çözümü hala desteklediklerini açıkladı.

CUMHURBAŞKANLIĞI SÖZCÜSÜ KALIN: YOK HÜKMÜNDEDİR

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD Başkanı Trump'ın Kudüs'ü işgalci İsrail'in başkenti olarak tanımasına ilişkin açıklama yaptı.

Kalın, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Karar bizim için yok hükmündedir. ABD Yönetimi’nin Kudüs’le ilgili sorumsuz ve hukuksuz açıklamasını reddediyoruz ve kınıyoruz. Bütün dünya, uluslararası hukuk ve BM Kararlarını ihlal eden bu kararı reddetmeli ve Filistin halkının yanında yer almalıdır" ifadelerini kullandı.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI'NDAN AÇIKLAMA

Dışişleri Bakanlığı, "ABD Yönetimi’ni bu (Kudüs'le ilgili) yanlış kararı gözden geçirmeye ve hesapsızca adımlardan kaçınmaya çağırıyoruz" açıklamasında bulundu.

DÜNYA TEPKİ İLE KARŞILADI

Filistin: Filistin’in İngiltere temsilcisi Manuel Hassassian, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti ilan etmesinin ABD ve İsrail barış sürecini sona erdirebileceğini söyledi. BBC’de bir radyo görüşmesine katılan Hassassian, “Eğer Trump Kudüs’ü İsrail’in başkenti ilan ederse, ABD ve İsrail barış anlaşmasını unutabilir. Trump bu açıklamasıyla Ortadoğu’ya ve tapınaklarının İsrail egemenliği altına girmesini istemeyen milyarlarca Müslüman’a ve Hıristiyan’a savaş açıyor” dedi.

İran: İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney kişisel internet sitesinden yaptığı açıklamada “Çaresizlik içinde Kudüs’ü siyonist rejimin başkenti ilan etmek istediler. Filistin konusunda elleri bağlıdır. Hedeflerine ulaşamayacaklar. Filistin özgür olacaktır. ABD’nin büyükelçiliği taşıma niyeti onların beceriksizliklerinin ve başarısızlıklarının işareti. ABD’nin Filistin konusunda elleri bağlı” ifadelerini kullandı.

Çin: Çin Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma planının, “bölgedeki mevcut gerginliği körükleyeceği” uyarısını yaptı. Bakanlık sözcüsü Gıng Şuang, düzenlediği günlük basın toplantısında, “Kudüs’ün statüsünün karmaşık ve hassas olduğunu” belirtti.
Washington yönetimine “barışın korunması için dikkatli davranması” çağrısını yapan Gıng, “İlgili tüm taraflar, Filistin sorununun çözümünde uzun vadede atılan temelleri sarsarak yeni bölünmelere yol açmaktan kaçınmalıdır.” dedi.Gıng ayrıca “Pekin yönetimi, sınırları 1967’de çizilmiş ve başkenti Doğu Kudüs olan tam bağımsız Filistin devletinin kurulmasını destekliyor.” ifadelerini kullandı.

Rusya: Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Kremlin Sözcüsü Dimitry Peskov, “Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Filistin lideri Mahmud Abbas telefon konuşmasında bu konuyu istişare etti. Mevcut durumdan ve durumun daha kötüye gitmesinden endişe edildiği belirtildi” dedi.

Suriye: Suriye hükümeti ABD Başkanı Trump’ın ‘tehlikeli’ olarak niteledikleri planını kınadıklarını duyurdu.SANA’ya konuşan bir dışişleri yetkilisi “ABD yönetiminin bu tehlikeli girişimi, ABD’nin uluslararası kanunları küçümsemesine net bir örnek teşkil ediyor” dedi. Suriye Dışişleri Bakanlığı da açıklamasında “Suriye ABD Başkanı’nın ABD Büyükelçiliği’ni işgal altındaki Kudüs’e taşıma ve Kudüs’ü başkent olarak tanıma yönündeki olası girişimini en güçlü şekilde kınıyor” ifadelerine yer verdi.

Almanya: Almanya Dışişleri Bakanlığı da Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması halinde bölgede çatışmaların yaşanabileceği uyarısında ulundu. İsrail ve Filistin için seyahat uyarısını güncelleyen bakanlık “6 Aralık’tan itibaren Kudüs, Batı Şeria ve Gazze’de gösteriler olabilir. Şiddetli çatışmaların yaşanabileceği gözardı edilemez” ifadelerini kullandı.Bakanlık bölgeye seyahat edecek vatandaşlarına gelişmeleri yakından takip etmeleri ve söz konusu bölgelerden uzak durmaları tavsiyesinde bulundu.

İngiltere: İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımaya hazırlandığı haberlerinden kaygı duyduğunu söyledi. Brüksel’de gazetecilerle konuşan Johnson, “Başkan’ın tam olarak ne diyeceğini bekleyelim. Ancak bildiğiniz gibi bu yöndeki haberleri biz büyük kaygıyla karşılıyoruz çünkü bizce Kudüs, İsrailliler ve Filistinliler arasında varılacak nihai bir anlaşma içinde yer almalıdır” dedi.

Vatikan: Papa Francis konuyla ilgili açıklamasında Kutsal Topraklar konusunda herkesin haklarına saygı gösteren bir diyalog kurulması çağrısı yaparak Filistin halkı için ‘barış ve refah’ umudunu ifade etti. “Kutsal Topraklar Hrıstiyanlar açısından Tanrı ile insanoğlu arasındaki diyaloğun mükemmel bir örneğidir” diyen Papa, “Tüm insanların haklarını tanıma adına bu diyaloğun birinci koşulu karşılıklı saygı ve bu saygıyı güçlendirmeye bağlılıktır” dedi.

Fransa: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD Başkanı Donald Trump’a, ABD’nin tek taraflı şekilde Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma ihtimalinden ötürü endişelerini dile getirerek ‘kötü bir fikir’ olduğunu söyledi. Açıklamada, “Cumhurbaşkanı Macron, Başkan Trump’a, ABD’nin tek taraflı şekilde, Kudüs’ü, İsrail’in başkenti olarak tanıma ihtimalinden duyduğu endişeyi dile getirdi” denilirken ‘kötü bir fikir’ ifadesi kullanıldı.

KUDÜS NEDEN ÖNEMLİ?

ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı tartışmalara yol açtı. Dünyanın kadim şehirleri arasında yer alan Kudüs, üç semavi dine inanlar tarafından kutsal kabul ediliyor. Müslümanlar için en kutsal yerlerden bir olan Mescid-i Aksa ve Kubbet’üs Sahra’nın yer alındığı Harem-üş-Şerif Kudüs’ün doğusunda yer almakta. Burada Hz. Muhammed’in göğe yükseldiğine inanılıyor. Mescid-i Aksa’nın hemen altında yer alan ve Hz. Süleyman döneminde inşa edilen Ağlama Duvarı da Kudüs’ü Yahudiler için önemli kılmakta. Hristiyanlar ise Hz. İsa’nın Kudüs’te bulunan Kutsal Kabir Kilisesi’nde çarmıha gerildiğini savunmakta.
Müslümanlar, Yahudiler ve Hristiyanlar için bu denli önemli olan Kudüs’ün doğusundaki İsrail varlığı 1967’deki işgal ile başlıyor. İsrail, kentin batı yakasını 1948 Arap- İsrail savaşı sırasında ele geçirmişti. 1947 yılındaki Birleşmiş Milletler kararına göre, Kudüs’e özel statü verilmiş ve kentin üzerindeki hakların müzakereler yoluyla tespit edilmesi kararlaştırılmıştı. 1967 yılında İsrail, Ürdün’ün hakimiyetindeki Kudüs’ün doğusunu ele geçirdi ve 1980 yılına gelindiğinde uluslararası kanunlara aykırı olarak kentin bölünmez ve birleşik halde İsrail’in başkenti olduğunu ilan etti. Birleşmiş Milletler’in İsrail’in hamlesine yanıtı ise aynı yıl içinde 478 sayılı karar ile oldu: İsrail’in adımı bağlayıcı değildir.
1993 yılında imzalanan Oslo Barış Anlaşmaları’nda Kudüs’ün nihai statüsünün barış görüşmelerinin ileri aşamalarında ele alınması öngörülüyor. İsrail devletine ait meclis, cumhurbaşkanlığı, başbakanlık ve bakanlıklar gibi resmi kurumlar Kudüs’te yer alıyor. Ancak İsrail’in Kudüs üzerindeki başkent ilanı uluslararası alanda tanınmıyor. İsrail büyükelçiliğini Kudüs’te tutan hiçbir ülke bulunmuyor. Yalnızca Rusya geçen yıl yaptığı açıklamada Kudüs’ün batısını İsrail’in başkenti olarak değerlendirdiklerini ilan etmişti.
Türkiye’nin de İsrail Büyükelçiliği Tel Aviv’de bulunuyor. Ancak Türkiye, Kudüs’te diplomatik temsilcilik bulunduran az sayıda ülkeden birisi. Türkiye’nin Filistin yönetimi ile ilişkilerini sürdürmek amacıyla Kudüs’te başkonsolosluğu bulunuyor. Kudüs Başkonsolosluğu’nda Türkiye büyükelçi düzeyinde temsil ediliyor.