ABD ve İsrail’i ancak ittifak durdurur

Suriye’nin dün hava sahasını ihlal eden İsrail F-16’sını düşürmesi dünya gündeminde büyük yankı uyandırdı. Suriye’nin hava savunma sistemlerini devreye sokarak F-16’yı düşürmesinin ardından ABD ve İsrail kırmızı alarma geçti. Suriye’nin bu çıkışının sebebi neydi? Suriye sahasında bundan sonra bölgeyi neler bekliyor? ABD ve İsrail’in bölgedeki planları nasıl bozguna uğratılır? Bölgeyi yakından takip eden uzmanlar, Aydınlık için yorumladı.

TÜRKİYE’NİN ZORUNLU YOLU

Emekli Hava Tümgeneral Beyazıt Karataş, “Türkiye’nin ve Suriye’nin terörün üzerine kararlı ilerleyişi, ABD ve İsrail’in bölgedeki planlarını bozdu. Bunun ardından ABD ve İsrail bölgedeki planlarında bir takım değişikliklere gitti” diyerek gelinen noktayı şöyle özetledi: “Bunun ilk işareti ABD Başkanı Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması oldu. Buradan şunu söyleyebiliriz ki ABD/İsrail ve onun yanında yer alan bir takım körfez ülkeleri İran’ın Suriye’deki mevcudiyetini engellemek için çalışmalarını artırdı. Burada ilk olarak özellikle Fırat’ın doğusunda İran’a karşı direnecekler diyebiliriz. İkinci ve önemli bir girişim ise Türkiye, Rusya, İran ve Suriye arasında oluşan ittifakı bozmak için faaliyetlere başladılar.”

KONTROLLÜ GERGİNLİK PAHALIYA PATLADI

Karataş, ABD’nin önceki gün Deyrezor’da Suriye Ordusu’na yönelik saldırısına ilişkin değerlendirmesinde, IŞİD’in temizlenmesinin ardından petrol ve su savaşlarının devam edeceğini uzun bir zaman önce Aydınlık’a verdiği demeçte belirttiğini hatırlatarak şunları ekledi: “ABD, önceki gün yaptığı saldırı ile bölgede kontrollü bir gerginlik yaratmak istedi. Muhtemelen Rusya ve Suriye’nin Fırat’ın doğusuna geçmek için kurduğu seyyar köprüleri imha etti. Fakat Suriye Ordusu buna sessiz kalmadı. İsrail uçakları oldukça uzun bir zamandır Suriye hava sahasına giriş yapıyor, burada karargahları vuruyor. Suriye Ordusu ilk kez buna cevap verdi ve İsrail’e ait F-16’yı düşürdü. Aynı zamanda Suriye, uzun süredir Fırat’ın doğusunu işaret eden mesajlar vermeye devam ediyor. Peki, Türkiye burada ne yapmalı? Eğer ki Afrin’i, Münbiç’i ve Fırat’ın doğusunu PKK’dan temizlemek istiyorsak artık ABD ile yola devam edemeyiz. Birinci olarak Rusya ve İran’la siyasi olarak ve sahada kurduğumuz işbirliğini güçlendirmeliyiz. İkinci olaraksa Suriye Hükümeti’yle resmi yollardan temasa başlamalıyız. Siyasi süreç ve sahada gelişen olaylar bize açık olarak bu yolu zorunlu kılıyor.”

‘ABD ZORDAN ANLAR’

Atılım Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Ünal da Türkiye’nin Zeytin Dalı Harekatı’nı ve Deyrezor’da Suriye’nin PKK’yı vurmasını hatırlatarak, “ABD şu anda Fırat’ın batısında sıkışmış durumda ve Fırat’ın doğusunu da ayakta tutmaya çalışıyor. Bunun için bu kadar hırçınlaşmış durumda ve Suriye Ordusu’na bağlı kuvvetlere Deyrezor’da hava saldırısı düzenledi” ifadelerini kullandı. “Suriye’nin İsrail F-16’sını düşürmesine gelecek olursak, burada bazı sorular karşımıza çıkıyor. Birinci olarak benim aklıma gelen bunca zamandır Suriye’ye yönelik onca saldıralara rağmen sessiz kalırken dün neden vurdu? Türkiye’nin Afrin’de yürüttüğü kararlı mücadeleden mi cesaret aldı Suriye Ordusu” diyen Ünal sözlerini şöyle tamamladı: “Şunu net olarak söyleyebiliriz ki ABD halen Suriye’yi bölme politikasından vazgeçmedi. Türkiye’yi Afrin’de, Münbiç’te durdurmaya yönelik faaliyetlerine devam edecek. Yani Suriye sahasında işler daha da kızışacak. Burada Türkiye, İran, Irak ve Suriye tam işbirliği görüntüsü vererek sahaya çıkmalıdır. Rusya’da bu ittifaka dışarıdan destek vermelidir. ABD Suriye’de ancak böyle durdurulur. Son olarak şunu diyebilirim ki ABD ve İsrail zordan anlar, zor oyunu bozar!”

İSRAİL’İN GÜVENLİ BÖLGE PLANI

Prof. Dr. Mehmet Yuva ise “İsrail’in endişesi Suriye Ordusu’nun hazırlandığı Doğu Guta operasyonunu önlemektir” diyerek şunları söyledi: “Şam’a sık sık havan saldırılarının düzenlediği Doğu Guta bölgesi bugün İdlib’le birlikte El Nusra gibi cihatçı örgütlerin yuvalandığı yerlerden biridir. İsrail füzeleri son 5 yıldır Şam çevresindeki aynı üsleri vuruyor. Bu üsler vurulduğu anda yerden yeniden türemiyor. Aslında bu saldırıların toplam amacı Suriye Ordusu’nun operasyonlarını önleyerek İsrail’in Suriye’de kendisine oluşturmaya çalıştığı ‘güvenli bölge’nin inşasını tamamlamaktır. Deraa bölgesi için de aynı şeyi söyleyebiliriz. Orası da şu anda ABD/İsrail destekli muhaliflerin elinde İsrail’in işgal ettiği Golan Tepeleri’nin güvenliğini sağlamak için tampon olarak kullanılıyor. Doğu Guta ve Deraa bölgelerinin Suriye Ordusu’nun kontrolüne geçmesi demek bugün İsrail’in bölgedeki güvenliğini tehdit altına alacak bir durumdur. Özet olarak, İsrail’in bu saldırılarla temel amacı Suriye Ordusu’nun Doğu Guta ve Deraa’ya yönelik operasyonunu önleyerek bölgede kendisini korumak için inşa etmeye çalıştığı ‘güvenli bölge’nin varlığını korumaktır.”