ABD’den OPEC+  kararı yorumu: Hayal kırıklığına uğradık

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), genişletilmiş olarak yapılan OPEC+ toplantısında Batı’daki enerji krizini derinleştirecek bir karar çıktı

Geçtiğimiz haftalarda Suudi Arabistan’ı ziyaret eden ABD Başkanı Joe Biden’ın Amerika’da 8 Kasım’da yapılacak ara seçimlerde elini güçlendirmeye çalışıyor. Yaptırımlara maruz kalan Rusya’yı petrol üzerinden de sıkıştırmak isteyen Biden petrol üretiminin arttırılması için OPEC ülkelerine baskı yaptığı bilinen bir gerçek. Fakat OPEC+ toplantısından tam aksi yönde bir karar çıktı. Toplantıdan önce birçok uzman en fazla 1,5 milyon varillik bir kesinti tahmin edilirken 2 milyon varillik bir kesinti geldi. Karar Batılılar tarafından siyasi bir hamle olarak yorumlandı.

Konu hakkında Aydınlık’a açıklamalarda bulunan Akademisyen Doç. Dr. Deniz Tansi, dünyada hali hazırda ciddi bir enerji krizi olduğunu vurguladı.

ABD-SUUDİ ARABİSTANGERGİNLİĞİ KAPIDA

Kesinti kararı üzerine Beyaz Saray’dan “Putin’in Ukrayna’yı işgalinin küresel ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri ile uğraşırken, OPEC+’in kesinti yapmaya yönelik basiretsiz kararından dolayı Başkan Biden hayal kırıklığına uğramıştır.” açıklaması geldi. Kesinti kararının OPEC+’nın fiili lideri Suudi Arabistan ve ABD arasında bir gerginlik yaratması bekleniyor.

Toplantıda CNBC muhabirinin OPEC+ yetkililerine yönelttiği “kesinti kararı ile dünyayı rehin almış olmuyor musunuz?” sorusuna OPEC+ Genel Sekreteri “Bu sadece fiyat istikrarını sağlamak için atılmış teknik bir adımdır. Bu soru oldukça provokatif bir soru.” dedi.

VARİL FİYATININ 100 DOLARI AŞMASI BEKLENİYOR

OPEC+ toplantısı öncesinde henüz bir karar alınmamışken dahi 80 dolar civarına kadar düşen Brend ham petrol fiyatları, kesinti haberiyle yükselişe geçmişti. Kesinti kararından sonra varil fiyatı 93,26 dolara kadar çıktı. Fiyatlardaki yükseliş devam ederek varil fiyatının 100 doları aşması bekleniyor.

RUSYA BU KARARLA ÖNE GEÇMİŞ DURUMDA

Tansi, OPEC+ ülkelerinin kendi beklentileri olduğunu vurgulayarak, “Öte yandan Rusya ile Batı arasındaki problemleri ele alacak olursak bu kararla Rusya öne geçmiş durumda.” yorumunu yaptı. Rusya’da ambargo kararlarına yönelik bir cevap olarak doğal gazı kısma hatta kapatma tartışmalarının olduğunu belirten Tansi, “Tabi OPEC+ bundan ayrı. Bu enerji krizini daha da köpüreceğini gösteriyor. Diğer enerji kaynaklarının yeniden gündeme gelecektir. Bunlardan kuşkusuz en önemli olanların başında nükleer enerji geliyor. Bırakılan kömür enerjisi de diğer tartışılan alternatif. Bu kararla birlikte bu tartışmalar daha fazla gündeme gelecektir.” ifadelerini kullandı.

‘ABD ARTIK DİLEDİĞİNİ YAPTIRAMIYOR’

ABD’nin özellikle Rusya’ya yönelik ekonomik ablukasında yanına yandaş aradığını ve Suudi Arabistan gibi sözde en sadık müttefiklerinden birisine dahi dilediğini yaptıramadığını dile getiren Tansi, Avrupa ülkeleri açısından doğal gazın yerini ABD’nin ne ile ikame edeceğinin cevabının olmadığını söyledi. Alternatif enerji kaynakları meselesine de değinen Tansi, “Bir ara anımsarsanız sıvılaştırılmış doğal gaz dediler, bu mümkün değil. Okyanusa boru hattı döşemek de mümkün değil. ABD bu açığı mümkün olduğunca Petrol ile ikame edebileceğini, bu sayede Batı içerisinde bir konsolidasyon sağlayarak dünya ekonomisine de kendi açısından olumlu bir etki yaratabileceğini düşünüyordu.” ifadelerini kullandı. Tansi, Suudi Arabistan başta olmak üzere OPEC+ ülkelerinin ABD’nin dayatmasına uymamasının bu planları zora soktuğunu belirterek, “Dolasısıyla ABD’nin bir hegemon güç olma durumunun da artık sınırına geldiğini görüyoruz. Dilediğini yaptıramıyor. Belki hala en büyük askeri ve ekonomik güç bunu yok saymıyoruz ama bir yandan da yönlendirme kendi siyasetini dayatma kapasitesinin de hızla azaldığını görüyoruz.” açıklamasını yaptı. Bu durumun ilerde çok daha önemli yansımalarının olacağını vurgulayan Tansi, “Amerikan’nın kendisinde petrol, doğal gaz, kaya gazı gibi çeşitli enerji türleri var. Ancak özellikle Avrupa açısından bakıldığında çok soğuk bir kış geliyor. Hatta söylenir ya ‘Winter is coming’ diye, ‘kış geliyor’.” dedi.

AVRUPA’DA SİYASAL DEĞİŞİMLER OLABİLİR

Kesinti kararının aynı zamanda Avrupa’da bir takım sosyal ve siyasal değişimleri de beraberinde getireceğini dile getiren Tansi, “Sadece Avrupa değil bütün dünyaya etkileri olacak. Enerjide dışa bağımlı ülkeler açısından maaliyetleri çok daha fazla arttıracaktır. Enflasyonist baskıyı, dış ticaret açığını ya da buna benzer ekonomik pek çok sonuçları da beraberinde getirecektir.” dedi.

ENERJİ ÜRETİCİSİ OLAN BİR ÜLKEYE AMBARGO İŞLEMEZ

Rusya’nın büyük bir enerji üreticisi olduğunu ve enerji kaynağına sahip bir ülkeye ambargo uygulanamayacağını dile getiren Tansi, “Enerji kaynağı olan ülke ambargo uygular. Üreten ülkeden enerji almadığınız zaman bunu kompanse edebilecek alternatif enerji kaynaklarına ulaşmanız lazım. Eğer bunu yapacak kapasiteniz yoksa amborgolar en temelinde anlamsızlaşıyor. Kesinti kararının Rusya’ya yaradığı çok açık. Bunu Avrupa ülkeleri nasıl hesap edemedi?” yorumunu yaptı. Avrupa’nın adeta ABD’nin esiri olduğunu da vurgulayan Tansi, “Geçenlerde Putin’in bir demeci vardı Almanya’nın ikinci dünya savaşının ardından bugüne kadar aslında ABD’nin işgali altında olduğunu söylüyordu.” dedi.

TÜRKİYE SORUMLU OLMADIĞI KONULARDA BEDEL ÖDÜYOR

Kesinti kararının Türkiye’ye ne gibi etkileri olacağına da değinen Tansi, “Enerjide dışa bağımlı olduğumuz için sorumlu olmadığımız konularla ilgili maalesef bedel ödüyoruz. Çünkü bu kesinti kararı dünya piyasalarını da etkileyecektir. Enflasyonda tüketicilerin yaşam düzeylerinde önemli problemleri de beraberinde getirecektir. Örneğin 1973 ile 1979'da iki önemli petrol krizi olmuştu. Bunu en ağır bedelini ödeyen ülkelerin başında Türkiye geliyordu. İç açıcı bir tablo dünyada da gözükmüyor. Türkiye'de dediğim gibi bu tavrın ortağı olmamasına rağmen ekonomik çerçevede bunun bedelini ödeyecek gibi gözüküyor.” ifadelerini kullandı.