ABD'ye kötü haber: Desteklemiyoruz

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, New York'taki BM Genel Merkezinde gazetecilere açıklamalar yaptı.

İran'a yönelik yaptırımlarını geri getirebilecek mekanizmayı (snapback) kullanacakları konusunda BMGK'yi bilgilendirdiklerini duyuran Pompeo, yaptırımların bugünden itibaren 30 gün içinde geri getirebileceğinin altını çizdi.

Pompeo, "Mesajımız çok basit. ABD, hiçbir zaman dünyanın en büyük terör destekçisi devletinin özgürce uçak, tank, füze ve diğer konvansiyonel silahları alıp satmasına izin vermeyecek." ifadesini kullandı.

ABD'nin geri getireceği yaptırımların, İran'a yönelik silah ambargosunun sürmesini de sağlayacağını vurgulayan Pompeo, "Yeniden getireceğimiz yaptırımlar, nükleer anlaşmanın yazarlarının aptalca görmezden geldiği İran'ın kötü niyetli eylemleri için yeniden hesap verme zorunluluğu getirecek." değerlendirmesinde bulundu.

"TEK TARAFLI APTAL NÜKLEER ANLAŞMA, ABD İÇİN GÜVENLİK GETİRMEDİ"

Pompeo, son 2 yıldır İran'a yönelik silah ambargosunun sürmesi için diplomatik girişimlerde bulunduğunu ancak bugün artık snapback uygulamaktan başka çareleri kalmadığını kaydetti.

İran'ın hem bölgedeki ülkelere hem de kendi halkına karşı ciddi güvenlik tehdidi oluşturduğuna işaret eden Pompeo, "Tek taraflı aptal nükleer anlaşma, ABD için güvenlik getirmedi. Bu anlaşma, Orta Doğu'da barışı sağlamadı ya da rejimin davranışlarını değiştirmedi." görüşünü paylaştı.

Pompeo, BMGK'ye gönderdiği mektupta, İran'ın, nükleer anlaşmanın şartlarını yerine getiremediğinin altını çizerek, İran'a yönelik kaldırılan yaptırımların geri getirilmesi gerektiğini vurguladı.

SNAPBACK MEKANİZMASI

BMGK'nin İran'a 13 yıldır uyguladığı ve 18 Ekim'de sona erecek silah ambargosunu yenileme çabaları başarısızlıkla sonuçlanan ABD, İran'ın nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerini askıya almasını gerekçe göstererek Konseyin 2231 sayılı kararıyla kaldırılan tüm yaptırımların, tekrar uygulanmasına imkan tanıyan yasal mekanizmayı hayata geçireceğini açıklamıştı.

Anlaşmanın taraflarından Rusya ve Çin ise ABD'nin, İran ile yapılan nükleer anlaşmadan 2018'de çekildiğini ve anlaşmaya taraf olmayan bir ülkenin yaptırımların yeniden devreye sokulmasına olanak veren yasal mekanizmayı hayata geçiremeyeceğini belirtiyor.

ABD tarafından BMGK'ye sunulan ve cuma günü oylanan İran'a yönelik silah ambargosunun uzatılmasını öngören tasarı kabul edilmemişti.

Tasarıya, BMGK üyesi 15 ülkeden yalnızca ABD ile Dominik Cumhuriyeti "kabul" oyu vermişti.

E3 ÜLKELERİ, ABD'NİN İRAN'A YAPTIRIM GİRİŞİMİNE KARŞI ÇIKTI

İngiltere, Almanya ve Fransa, ABD'nin İran'a yönelik uluslararası yaptırımları eski haline getirme girişimini desteklemediklerini duyurdu.

E3 ülkeleri olarak bilinen İngiltere, Almanya ve Fransa'nın ortak yazılı açıklamasında, ABD'nin İran'a yönelik yaptırımları geri getirebilecek mekanizmayı kullanacağı konusunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine (BMGK) resmi bildirimde bulunduğu hatırlatıldı.

ABD'nin 8 Mayıs 2018'de ilgili anlaşmadan çekilmesiyle İran'ın nükleer faaliyetlerine ilişkin Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) katılımcısı olmaktan çıktığı vurgulanan açıklamada, "Bu nedenle JCPOA'yı desteklemeye yönelik mevcut çabalarımızla bağdaşmayan bu eylemi destekleyemeyiz." denildi.

ABD, anlaşmadan resmen çekilse de teknik açıdan halen JCPOA'nın parçası olduğunu öne sürüyor.

Anlaşmanın devamından yana olan Avrupa ülkeleri ise ABD'nin bu iddiasını reddediyor ve Washington'un anlaşmadaki ilgili mekanizmaları işletemeyeceğini belirtiyor.

AB: ABD, İRAN'A YAPTIRIMLARI GERİ GETİREBİLECEK BİR ÜLKE DEĞİL

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, ABD'nin İran ile yapılan nükleer anlaşmadan çekildiği için İran'a yaptırımları geri getirebilecek bir ülke olarak görülemeyeceğini belirtti.

Borrell, İran ile BMGK'nin 5 daimi üyesi, Almanya ve AB arasında imzalanan ve "nükleer anlaşma" olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı'ndan (JCPOA) 2018'de ayrılan ABD'nin, İran'a yönelik yaptırımları geri getirebilecek mekanizmayı kullanacağı konusunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine (BMGK) resmi bildirimde bulunması hakkında yazılı açıklama yaptı.

İran'a yaptırımları geri getirme mekanizması (snapback) hakkında ABD yönetiminin yaptığı açıklamayı "not ettiğini" kaydeden Borrell, "Daha önce defalarca hatırlattığım gibi ABD, Kapsamlı Ortak Eylem Planı'na (JCPOA) katılımını 8 Mayıs 2018'de başkanlık genelgesiyle tek taraflı olarak durdurmuş, sonrasında JCPOA ile ilgili faaliyetlere katılmamıştı. Bu nedenle ABD, BM kararında öngörüldüğü şekilde yaptırımları geri getirme amacı güden JCPOA katılımcısı bir ülke olarak düşünülemez." ifadesini kullandı.

İran ile nükleer anlaşmanın ortak komisyonunun koordinatörü de olan Borrell, şunları belirtti:

"JCPOA'nın herkes tarafından korunması ve tam olarak uygulanmasını sağlamak için mümkün olan her şeyi yapmaya devam edeceğim. JCPOA, bölgesel güvenliğe katkı sağlayarak küresel silahsızlanma mimarisinin ana ayaklarından biri olmaya devam etmektedir."

NÜKLEER ANLAŞMA

P5+1 ülkeleri olarak bilinen Çin, Fransa, Rusya, İngiltere, ABD ile Almanya'nın yanı sıra Avrupa Birliği (AB), İran ile 2015'te Tahran'ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalamıştı. Ancak ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesinin ardından Washington anlaşmadan tek taraflı çekilerek, İran'a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı.

Anlaşmanın diğer taraflarından Washington'u durdurmasını isteyen ancak bunda başarılı olamayan İran, Temmuz 2019'da nükleer anlaşmanın bazı maddelerini, 5 Ocak'ta da anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı. Tahran yönetimi, yaptırımların kalkması ve menfaatlerin temin edilmesi halinde yeniden anlaşmaya dönmeye hazır olduğunu ifade etmişti.

ABD, İRAN'A YÖNELİK BM YAPTIRIMLARINI GERİ GETİRMEK İSTİYOR

BMGK'nin İran'a 13 yıldır uyguladığı ve 18 Ekim'de sona erecek silah ambargosunu yenileme çabası geçen hafta başarısızlıkla sonuçlanan ABD, İran'ın nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerini askıya almasını gerekçe göstererek, konseyin 2231 sayılı kararı ile kaldırılan tüm yaptırımların tekrar uygulanmasına imkan tanıyan mekanizmayı hayata geçireceği tehdidinde bulunmuştu.

İran ile birlikte anlaşmanın taraflarından Rusya ve Çin ise ABD'nin İran ile yapılan nükleer anlaşmadan 2018'de çekildiğini ve anlaşmaya taraf olmayan bir ülkenin yaptırımların yeniden devreye sokulmasına olanak veren mekanizmayı hayata geçiremeyeceğini belirtiyor.

Washington tarafından BMGK'ye sunulan ve cuma günü oylanan İran'a yönelik silah ambargosunun uzatılmasını öngören tasarı kabul edilmemişti. Tasarıya, BMGK üyesi 15 ülkeden yalnızca ABD ile Dominik Cumhuriyeti kabul oyu vermişti.

ABD Başkanı Donald Trump, dün Beyaz Saray'da yaptığı basın toplantısında, İran'a yönelik yaptırımlarını geri getirebilecek mekanizmayı kullanacakları konusunda BMGK'nin bilgilendirilmesi için Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'ya talimat verdiğini açıklamıştı.