ABD'yi vergiye bağladı! İşte o Osmanlı paşası...

ABD'nin bir dönem Osmanlı İmparatorluğu'na vergi ödediğini biliyor muydunuz? Cezayirli Hasan Paşa'nın hayatı filmlere konu olacak türden bir serüven içeriyor... İşte dünya tarihinde ABD'yi vergiye bağlayan tek Osmanlı Paşa'sı ve onun hayat hikâyesi...

18. yüzyılın başlarında Kafkas dağlarının eteklerinde bulunan Lagodehi kentinde dünyaya gelen Hasan Paşa,  Osmanlı Donanması'nın mimarı olarak anılır. Hasan Paşa, 1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı sırasında Yeniçeri Ocağı'na katılır. Belgrad Kuşatması sırasında kahramanlıklar göstererek dikkatleri üzerine toplayan Hasan Paşa, Tekirdağ'da bir tüccar kızıyla evlenir.

TEK GEMİYLE YOLA ÇIKTI

İKİ GEMİYLE KIYIYA YANAŞTI

Hasan Paşa, yiğitlerinin şöhretini duyduğu Cezayir’e gitmek için yola çıktığında, gemisini yabancı bir gemiye rampa ederek ele geçirdi ve bu gemiyle Cezayir’e vardı. Cesareti Cezayir Dayısı -Dayı, tarihsel bakımdan Osmanlı döneminde 1671 yılından itibaren seçilerek göreve getirilen Cezayir Eyaleti, Trablusgarp Eyaleti ve Tunus Eyaleti yöneticilerinin ünvanıdır- tarafından takdir edildiğinden, zaptettiği gemi kendisine bırakıldığı gibi, işletmek üzere bir kahvehane ve bir süre sonra Tilimsân sancak beyliği verildi. Fakat şöhretiyle birlikte muhalifleri de artınca Cezayir’de fazla tutunamadı, İspanya ve Napoli üzerinden İstanbul’a geldi. Bu sırada Cezayir beylerbeyinin, Tilimsân hazinesinden para alarak kaçtığını İstanbul’a bildirmesinden dolayı bir süre tutuklanarak malları müsadere edildiyse de bunun bir iftira olduğunun anlaşılması üzerine serbest bırakıldı.

NEDEN 'ASLANLI PAŞA' DENİLİYOR?

Kuzey Afrika'da bulunduğu dönemde yavru bir erkek aslanı kendisine alıştırdı ve beslemeye başladı. Aslan büyüdükçe aralarında ki bağ iyice güçlendi ve Hasan Paşanın lakabı "Aslanlı Paşa" oldu.

Aslanlı Paşa efsanesi kısa zamanda Avrupa'nın tümünde korku ile anılmaya başlandı. Avrupalı ressamların çalışmalarına konu oldu.

Yaklaşık 80 yıllık hayatının geriye kalanında ise neredeyse sürekli savaşır, çeşitli unvanlar elde eder ve 1789'da sadrazamlığa kadar yükselir. Bu tarihte Hasan Paşa aynı zamanda "Serdar-ı Ekrem" yani başkumandandır.

ABD'DEN VERGİ ALDI

18. yüzyılın sonlarına doğru ABD denizlerde yeni yeni bayrak gezdirmeye başlamışken 25 Temmuz 1785'te Maria isimli Amerikan gemisi Cezayir açıklarında Osmanlı'nın eline geçer. Bu meşru ve fakat 'saldırgan' tutum, Hasan Paşa'nın Türk denizlerindeki hakimiyetinin bir yansımasıdır. Bununla birlikte 1793 yılına geldiğimizde 11 ABD gemisinin daha Osmanlı'nın elinde olduğu tarihi kayıtlardadır.

(A-579) TCG CEZAYİRLİ GAZİ HASAN PAŞA

TRABLUS ANLAŞMASI

Bunun üzerine ABD kongresi Osmanlı tehdidine karşı bir donanma kurma gereği duyar. Ayrıca 5 Eylül 1795'te ABD ile Osmanlı arasında bir anlaşma imzalanır.

Buna göre ABD, Cezayir'deki esirlerin iadesi ve ABD bayraklı hiçbir gemiye dokunulmaması karşılığında 642 bin altın ve yılda 12 bin Osmanlı altını ödemeyi kabul eder. Yani sizin anlayacağınız ABD tarihinde ilk kez yabancı bir devlete 'vergi mükellefi' olur. Buradan ulaşabileceğiniz anlaşma Türkçe olması itibariyle ayrıca önemlidir; çünkü ABD tarihinde yabancı dille yapılan anlaşma sayısı çok azdır.

Sonraki Haber