Acil hazırlık yapılmalı
Deprembilimci Prof. Dr. Okan Tüysüz, Ulusal Kanal canlı yayınında Küçükçekmece’de çöken bina hakkında değerlendirme yaptı. Tüysüz, Türkiye’nin yapı denetim sisteminin zayıf olduğunu söyleyerek bugüne kadar verilen imar aflarının hatalı olduğuna dikkat çekti.
İstanbul’un Küçükçekmece ilçesinde iki gün önce çöken üç katlı binanın ardından kentsel dönüşümün gerekliliği bir kez daha gündeme geldi. Deprembilimci Prof. Dr. Okan Tüysüz, Ulusal Kanal canlı yayınında Yeşim Eryılmaz’ın sunduğu Gün Ortası programına katıldı. Tüysüz, İstanbul’da olası bir depremde 70-80 bin binanın ağır hasar göreceğini belirtti. Küçükçekmece’de herhangi bir sarsıntı olmadan çöken bina gibi birçok binanın da tehlikede olduğunu ifade eden Tüysüz, kentteki yapıların büyük bir kısmının risk altında olduğunu söyledi.
32 DEFA İMAR AFFI ÇIKARDILAR
Türkiye’de 1940 yılından beri 32 defa imar affının çıktığını hatırlatan Prof. Dr. Okan Tüysüz, imar affının hatalı bir yaklaşım olduğuna mercek tuttu. Tüysüz, bu tür yıkımlarının esas sebebinin imar affı olduğunu söyledi:
“Bizim en başta dikkat etmemiz gereken şey yapı denetim sistemi. Türkiye’nin yapı denetim sistemi çok zayıf bir durumda. Bakın yurt dışında arabanın kaldırıma sürttü diye o kaldırımı kırarsanız sizden hesap sorarlar. Burada üstüne kat konulmuş, altında kolon kesilmiş binayı sadece izlemişiz. Bugün imar afları çok ciddi sorunlar yaratmıştır. Sen kurallara uygunsuz bina yap ben seni nasıl olsa affedeceğim diyorlar. Oy karşılığı tüm iktidarlar 32 defa doğrudan veya dolaylı imar affı çıkarmışlardır. Bunu de devlet demiyor biz talep ediyoruz. Hatalı bina yapıyoruz sonra da bana imar affı çıkar diye baskı yapıyoruz. Büyük ölçüde kabahatli olan biziz. Biz düzelmesini istemedikçe düzelmeyecek.”
‘ELLE UFALANAN BİR BİNA’
Küçükçekmece’deki binanın neden çöktüğüne ilişkin soruyu cevaplayan Tüysüz şöyle konuştu.
Küçükçekmece’deki binanın neden çöktüğüne ilişkin değerlendirmelerde bulunan Tüysüz, binanın beton kalitesinin son derece düşük olduğunu ve ciddi korozyon sorunları bulunduğunu ifade etti. Binanın üzerine kat çıkıldığı ve bu nedenle mühendislik özelliğinin kalmadığı yönünde iddialar olduğunu belirtti. Tüysüz bina hakkında “Neredeyse elle ufalanan bir bina.” şeklinde bir benzetme yaptı.
BİNALARIN BÜYÜK KISMI RİSKLİ
İstanbul’da olası bir depremde 750 bin binanın hasar göreceğini söyleyen Tüysüz, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin verilerine göre şehirde 1 milyon 120 bin bina bulunduğunu ve bunların büyük bir kısmının risk altında olduğunu dile getirdi. Tüysüz, 70-80 bin binanın ağır ya da çok ağır hasar görmesinin beklendiğini vurguladı.
TEHLİKEYE KARŞI HAZIRLIK YAPILMALI
Türkiye’nin doğal afetlere karşı hazırlıklı olmadığını belirten Tüysüz, Marmara’da beklenen depremin 7.2 ile 7.5 şiddetinde olabileceğini söyledi. Tehlikeye karşı hazırlıklı olunması gerektiğini belirten Tüysüz, maksimum tehlikeye karşı önlem alınması gerektiğini vurguladı ve yıllardır bu konuda uyarılarda bulunduklarını ifade etti.
Tüysüz, Türkiye’nin ne depreme ne de diğer doğal afetlere hazır hale gelemediğini, yapılarının herhangi bir dış etken olmadan kendi kendine çöktüğünü belirterek, bu tür olayların önlenmesi için acil önlemler alınması gerektiğini vurguladı.
4 KİŞİ GÖZALTINA ALINDI
Küçükçekmece’de çöken binanın ardından, 1 kişi hayatını kaybetti, 8 kişi yaralandı. Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığınca başlatılan soruşturma kapsamında 4 kişi de gözaltına alındı. Çöken binanın sahibi H.M.G, giriş kattaki döner dükkanı sahibi Ö.A.D. ve eşi İ.D. ile eski iş yeri sahibi Ö.K. sağlık kontrolünün ardından Küçükçekmece Adliyesi'ne götürüldü.
İSTANBUL'DA ÇÖKME RİSKİ TAŞIYAN BİN 556 BİNA VAR
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından yapılan hızlı tarama testlerinde, kentte çökme riski taşıyan bin 556 bina belirlendi. İBB'den yapılan açıklamada, belediye tarafından kentteki yapı stokunun tespiti ve kentsel dönüşümü hızlandırmak amacıyla binalara ücretsiz olarak hızlı tarama testleri yapıldığı aktarıldı.
Bu kapsamda adreslere gidilerek analizler yapıldığı ve sonuçlarının konut sakinleriyle paylaşıldığı kaydedilen açıklamada, "İBB'nin hızlı tarama testini yaptırmak için 160 bin talep alındı. Aralıksız çalışan ekipler, bugüne kadar 35 bin yapıda analiz yaptı. Analiz yapılan konutlar dayanıklılığına göre A ve B (düşük risk), C (orta risk), D (yüksek risk) ve E (çok yüksek risk) kategorilerinde sınıflandırıldı. Bina incelemesi sonuçlarında analizi yapılan konutların yüzde 50'si D ve E kategorisinde, yani riskli yapı olarak yer aldı." bilgisi verildi.
‘OLASI BİR DEPREMDE 200 BİN BİNA KULLANILAMAZ’
Test sonuçlarına değinilen açıklamada, "Analiz sonuçlarına göre bin 556 bina A,B,C,D ve E kategorisinde dahi yer alamadı. Kendi yükünü dahi taşıyamayacak durumdaki bin 556 yapıdan bugüne kadar 178 binanın yıkımı gerçekleştirildi. Ayrıca 96 binada resmi işlem başlatıldı. Bin 443 bina için de mülk sahipleri ve ilçe belediyeleri bilgilendirildi." denildi.
İstanbul Yenileniyor platformuna yapılan toplam başvuru sayısının 32 bin 780 olduğu açıklandı. İşlem süreci başlayan binaların yıkılması durumunda 2 bin 907 bağımsız birimin yıkılmış olacağı ve bu kapsamda 10 bini aşkın kişinin riskli binalardan tahliye edileceği belirtildi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), bu binaların hem mülk sahiplerine hem de kiracılarına aylık 7 bin lira kira desteğinde bulunuyor.
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Gürkan Akgün, olası bir depremde yaklaşık 200 bin yapının kullanılamaz hale gelme riski bulunduğunu kaydetti.
KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt, İstanbul Yenileniyor platformuna yapılan başvuruların 39 ilçe, 531 mahalle ve 481 bin 134 bağımsız birimde yaklaşık 1 milyon 748 bin 448 kişiyi kapsadığını, uzlaşma sürecinde olan 1013 başvurunun ise 34 ilçe ve 175 mahallede 25 bin 606 bağımsız birimde 96 bin 396 kişiyi kapsadığını paylaştı.
TEST YAPTIRMAK İSTEYEN DE MAĞDUR
Kurt, Küçükçekmece’de çöken bina sakinlerinin İBB’nin ‘hızlı tarama testine’ başvurmuş olsaydı bu olayın yaşanmayacağını söyledi. Ancak Aydınlık’ın 8 Aralık 2023’te yayınladığı “Binlerce İstanbullu haber bekliyor” haberine göre hızlı tarama testi talep eden İstanbullular, aylar geçmesine rağmen binasına İBB yetkililerinin gelmediğini belirtmişti. Söz konusu bina tarama testinde bugün hala yetkililerin gelmesini bekleyen de sıra alıp başvurmaya çalışan da var.