Adı var kendisi yok:Yomra elması

Trabzon’un Yomra Belediyesi, yok olmaya yüz tutmuş olan ve çoğumuzun bile ismini duymadığı Yomra Elmasının coğrafi işaretini ve patentini aldı.

Yomra Belediye Başkanı Sayın Mustafa Bıyık ile Yomra elmasının tarihini ve geleceğini konuştuk.

Sayın Başkan nedir bu Yomra Elması?

İlyas bey, sizde bir Yomralı olarak, Yomra Elması projemize vermiş olduğunuz destek nedeniyle teşekkür ediyorum.

Baştan şunu söyleyeyim. Yomra ilçemiz ismini Yomra Elmasından alıyor. Tarih içerisinde, önemli yeri olan bir ürün. Ve Yomra Belediyesi’nin logosunda Yomra Elmasının resmi var. Bu çok uzun yıllar öncesine dayalı bir şey. Çünkü o dönemde o yöreyi en çok temsil eden şey konulur. Bu bölgede çok kaliteli ve çok uzun süre dayanıklılığı olan ocak-şubat aylarına kadar saklanabilen ve en son sürecine kadar çekirdeğini kendi içerisinde yok edebilecek tarzda bir üründen bahsediyoruz. Yazılı kaynaklara göre çok şifalı bir ürün olduğu belirtiliyor. Biz de bu verilerden yola çıkarak bu elmayı yaşatmak istedik. Öncelikle bir sene önce Türk Patent Dairesine Yomra Elmasının tescilinin yapılması için başvurduk. Yoğun uğraşlarımız sonucunda Yomra Elmasının patentini, coğrafi işaretini aldık.

Yomra elması diğer bölgelerde yetişiyor mu?

Bizim yapmış olduğumuz araştırmalara göre, ilçemizin Namık Kemal Mahallesi, Mürsel, Çamlıca ve Sancak Mahalleleri, Kavala bölgesine doğru olan bu vadide çok verimli bir biçimde olduğu söyleniyor. Ancak ben bunu daha önce fidanını aldım ve kendi mahalleme diktim. Yüksek bir bölge olması sebebiyle olmadı. Elmanın her iklimde oluşabilme ihtimali yok anladığımız kadarıyla. Şimdi bu fideleri yetiştirdiğimiz zaman denemesini de yapacağız çok çeşitli bölgelerden isteyen arkadaşlarımız var.

Elma fideliğini gezdik ve çalışmalarınızı gördük. bu konudaki çalışmalarınızdan bahsedermisiniz?

Biz burada 4000 adet fide aldık. Bu fideleri bu yıl aşılayacağız. Yomra’nın çeşitli bölgelerinde yer alan Yomra Elmalarında filiz alarak bunları aşılayıp tutanları vatandaşımıza yavaş yavaş dağıtacağız. Amacımız öncelikli olarak elmanın yaşaması. Biz bir elma bahçesi yapalım noktasında değiliz. Bunun ticaretini yapacak kişilere biz yardımcı oluruz. Ama biz her evin bahçesinde bir Yomra elması olsun istiyoruz. Bu insanlar hep elma diye konuşuyor ama 3-5 sene sonra şunu diyebilsin: “evet bizim köydeki bahçemizde bir tane elma fidanımız var.”

Bu proje uzun vadeli bir proje. Belki bu fidanlar 10 yıl sonra tam elma vermeye başlayacaklar ve belki o zaman Yomra’da 5000-10000 tane elma ağacı olmuş olacak. Onun için biz öncelikli olarak yok olmaması için mücadele ediyoruz. İnşallah seneye fidelerimizi dağıtacağız. Dağıttıktan sonraki sürecimiz de devam edecek. Belki ileride Yomra elmasından özel bir ürün olacak. Belki ticareti yapılacak.

Ticaret için uygun mu Yomra elması?

O konuda elimizde çok yüklü miktarda bir elma olmadığı için deneme yapamadık ama bir kadın girişimci arkadaşımız bunun pestilini yapmak istediğini belirtti. Bunu denemeyi düşünüyoruz. Süreci göreceğiz. Elma şuan bir fideden ibaret olduğu için bunun dikilmesi, büyümesi, elma vermesi ve bu elmalardan neler yapılabileceği 3-5 yıllık bir süreç. Biz bunun temelini atıyoruz. Belki bunun pestili yanında sirkesi de yapılacak. Şuanda Türkiye’de ciddi bir tanıtımını yapmış olduk. Yomra elmamızı, yapmış olduğumuz gazete beyanlarıyla, coğrafi işaret ve bilimsel verilerle ve son olarak sahilde bir elma maskotuyla tanıtmaya çalışıyoruz. Karadeniz denilince akla sadece fındığın gelmediğini, Amasya, Manisa, Kütahya kadar burada da elmanın yetişmiş olduğunu, toprağın ona uygun olduğunu anlatmaya çalışıyoruz. Belediyecilikte hep kısa vadeli projeler düşünülür. Günübirlik asfalt ve beton diye düşünülür ama 10 yıllık, 30yıllık,20 yıllık bir proje. Yomra’nın çeşitli yerlerinde 20 yıllık elma ağaçları var. Bir gün bu elma ağaçlarının bizim tarafımızdan vatandaşa dağıtıldığını hatırlar inşallah vatandaşımız.

Bu fideleri vatandaşa verirken bir ücret talep edecek misiniz?

Hayır. Bir ücret talebimiz yok. Biz ticaretini yapma taraftarı değiliz. Sadece şunu istiyoruz gerçekten fideyi dikip onu kollayıp sulayacak, yaşamasını sağlayacak insanların almasını istiyoruz. Çünkü bu elma fidesi pazardan alınan herhangi bir fide değil. Biz bunu sosyal belediyecilik mantığıyla yapıyoruz. Bir vatandaş, “10 tane fide istiyorum” dese verebilecek durumumuz da yok. Çünkü henüz işin başındayız.

Bu bizim projelerimiz arasında olan bir şeydi. Sonradan ortaya çıkmadı. Seçim çalışmalarımız sürecinde Yomra Elmasının yaşatılması konusunda çalışmalarımızı yapacağımız konusunda beyanatımız var. Görev süremiz boyunca dağıtabildiğimiz kadar elma fidesi dağıtmak istiyoruz.

Elma fidelerini dağıtacaksınız ama köyler de boşalmış buradan o elma fidelerini alacak olanlara bir çağrınız olacak mı?

Çağrımız şu: Biz hep hazırdan beslenme mantığını geliştiriyoruz. Ama bir şey üretme noktasında bir çabamız olmuyor. Bu pandemi sürecinin Türkiye’ye tek faydası belki de budur. İnsanların kırsaldaki köylerine ilgi göstermeye başladığı, 15 yıl girmediği dedesinin evini tadilat yaptırıp oraya girdiği, aslında fındıklıkta çalışmak da çok zevkliymiş deyip 10 yıl sonra fındıklığına giren insanların olduğu bir dönemden geçiyoruz. Bu pandemi süreci en az 1 yıl daha sürecek gibi. Ben bu fidanları alan insanların bu fidanlara iyi bakmalarını istiyorum. Bu fidanlara 3-5 sene bakılsa bir Yomra Elması fidanından 4-5 tane daha fide aşılanır. 5 fide aşılar o da 5 tane komşusuna verir. Ve biz bunu yaygınlaştırmış oluruz. Belki biri çıkar bir gün “Ben Yomra Elması’nın kilosunu 20 liradan satın alıyorum’’ der. Bunların hepsi olabilecek şeylerdir. Bu bir kültür ve bunu yaşatmak lazım. Bu elmanın toplandıktan sonra yaklaşık 4-5 ay dayanıklılık süresi var. Bu gün 50 kg elma toplasa vatandaş şubat ayına kadar yiyeceği kışlık elma ihtiyacını gidermiş olur. Olaya sadece mali boyuttan bakmıyoruz sosyal boyuttan da bakıyoruz. Vatandaşın konuya göstermiş olduğu ilgiden şunu anlıyorum ki bizim dağıtmış olduğumuz elmaya da ilgi alakalarını göstereceklerdir.

Son söylemek istediğiniz bir şey var mı?

Çok teşekkür ediyorum. Yomra Elması haricide yine yakında bir projemiz var. Onlar şimdilik gizli kalsın. Biz kırsal bölgedeki vatandaşımızın bu konulara özenmesi için çalışmalarımız devam ediyor. Belediyecilik denince sadece asfalt, beton, kaldırım olarak bakılmamalı. Biz bölgemizin eskimeye yüz tutmuş değerlerini canlandıracağız.

Kırsal bölgedeki vatandaşımızın üretimine destek olacağız. Daha önce Yomra’da 6-7 değirmenimizin tadilatını yaptık çalışır duruma soktuk. Onların kültürel değer olarak yaşatılması için çalışıyoruz. Biz belediyeciliği çok yönlü olarak düşünüyoruz. Türkiye’nin dört bir tarafında yaşayan Yomralıların gurur duyacağı bir Yomra ortaya çıkarmaya çalışıyoruz.