'Afrodit' Güney Kıbrıs'la İsrail'i birbirine düşürdü

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Avrupa'daki enerji krizini bahane ederek Doğu Akdeniz'deki korsanlık faaliyetlerine hız verdi. 2 yıllık pandemi molasının ardından yeniden dünya enerji devlerini bölgeye davet eden Rumlar, sondaj operasyonları için takvim açıklamaya başladı. Son olarak ABD'li enerji devi Chevron ile masaya oturan Rum Yönetimi, Afrodit gaz sahasında askıya alınan faaliyetleri yeniden başlatacağını duyurdu. İsrail ise Rumların bu kararına tepki gösterdi.

Rum Meclis Başkanı Annita Demetriou ve Enerji Bakanı Natasa Pilides, önceki gün ABD'li enerji devi Chevron'dan bir heyeti kabul etti. Görüşmenin ardından yapılan açıklamada, 2023'ün ilk çeyreğinde açılacak yeni bir kuyu ile Afrodit gaz sahasındaki faaliyetlere hız verileceği bildirildi.

Rum Enerji Bakanı Pilides, Chevron'un yapacağı yeni teyit sondajının ardından 2027'de üretime başlamayı umduklarını söyledi. Gazın iletimi konusundaki seçenekler de sorulan Pilides, sahanın Mısır'daki İkdu sıvılaştırılmış doğal gaz terminaline bağlanması ihtimalini doğruladı. Ayrıca Pilides,
Yunan enerji şirketi Energean'ın İsrail'deki açık deniz sahasından adanın güney kıyısındaki Vasilikos'a yaklaşık 200 kilometrelik bir boru hattı inşa etme planına da olumlu baktıklarını söyledi. Teklife göre bu boru hattı, yılda 3,5 milyar metreküplük ihracata izin verecek bir LNG gemisine bağlanacak.

İSRAİLLİLER KAŞLARI ÇATTI

Rumların Afrodit'teki operasyonlarına hız verme kararı, İsrail tarafını kızdırdı. Reporter dergisine göre İsrailli yetkililer, Chevron yetkilileri ile Rum Yönetimi'ne karardan duydukları rahatsızlığı iletti. Rum ve Yunan basını da “İsrailliler kaşlarını çattı” başlıkları ile gerilimi duyurdu.

2011 yılında keşfedilen Afrodit gaz sahasında yaklaşık 125 milyar metreküp doğalgaz bulunduğu tahmin ediliyor. İsrail, Afrodit sahasının kendisine ait Yishua gaz sahası ile kesiştiğini söyleyerek bu sahadan da pay istiyor. Rumların 2019'da Afrodit için işletme hakkı tanımasının ardından İsrail Enerji Bakanlığı, Lefkoşa'yı iki ülke arasında "bir çözüm anlaşmasına varılana kadar" gaz geliştirmeye devam etmeme konusunda uyarmıştı. Ayrıca ilgili tüm enerji şirketlerine birer mektup gönderen Tel Aviv yönetimi, Afrodit'teki tüm saha operasyonlarının sonlandırılmasını istemişti.

Amiral Cihat Yaycı, GKRY’nin sahiplendiği parsellerden 12’nin tamamı ile 8, 9 ve 11’in büyük kısmının ve 1, 7 ve 10’un bir kısmının aslında İsrail’e ait olduğunu belirtiyor. Ayrıca Yaycı, İsrail, Lübnan ve Suriye'nin GKRY yerine KKTC ile anlaşma yapması durumunda 1.87 kat daha fazla deniz yetki alanına sahip olacağını kaydediyor.

KORSANLIĞA HIZ VERDİLER

Rumlar, Kıbrıs Türk tarafının rızası olmadan yürüttükleri bazı sondaj faaliyetlerine de yeniden başladı. Fransız Total ve İtalyan ENI şirketlerinden oluşan konsorsiyum tarafından Blok 6'da değerlendirme sondajlarının yapıldığı bildirildi. ABD'li ExxonMobil ve Qatar Petroleum'un ise 5. ve 10. bloklarda sismik araştırmalara başladığı öğrenildi. Rum Enerji Bakanı Pilides, Blok 5'in Blok 10'dan daha fazla umut vaat ettiğini söyledi. Fakat Blok 5'in yarısı, Türk kıtasahanlığı içinde kalıyor. Bununla birlikte sözde 1, 4, 6 ve 7 numaralı parseller de Türk kıtasahanlığı ile kesişiyor. Ünlü Yunan askeri dergisi Militaire, bu sondajlar ile Doğu Akdeniz'in yeniden ısınmaya başladığını ve 2020'deki gerginliğin yakında döneceğini iddia ediyor.

TÜRKİYE AKDENİZ'E DÖNÜYOR

Türkiye, yaklaşık 2 yıldır hiçbir sismik ve sondaj gemisini Doğu Akdeniz'e göndermemiş, bu dönemde Karadeniz'deki faaliyetlerine ağırlık vermişti. Fakat yeni alınan ve Abdülhamid Han ismi verilen 7. nesil sondaj gemimizin, 9 Ağustos'ta Doğu Akdeniz'de çalışmalara başlayacağı bildirildi. Denizcilik takip sistemlerinde de Mersin/Taşucu'nda bulunan geminin önceki gün limandan ayrıldığı görüldü. Geminin hangi sahada sondaj yapacağı henüz bilinmiyor. Fakat Rum-Yunan ikilisinin bu gelişmeden çok endişelendiği görülüyor. Yunan Pentapostagma sitesi de dün Abdülhamid Han'a karşı Yunan Silahlı Kuvvetlerinin teyakkuzda olduğunu ileri sürdü. Önceki günlerde Lefkoşa'ya koşan Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias de yaptığı açıklamada, “Altı ayrı alternatif nokta belirlendiği bilgisini aldık, sondaj yerini Erdoğan belirleyecek.” bilgisini paylaşmıştı. Rum Dışişleri Bakanı Yoannis Kasulidis ise “Türk sondaj gemisini bekliyoruz. Engelleyemeyiz, ama mücadelemizi diplomatik alanda vereceğiz.” ifadelerini kullanmıştı. Şimdi tüm gözler 9 Ağustos’ta...