Aile hekiminizden uyarı: Sıcak çarpmasına dikkat!
İstanbul Aile Hekimliği Derneği Üyesi Esranur Kapukaya, sıcak havalarla mücadelede dikkat edilmesi gereken noktaları açıkladı.
Dünyada son zamanların en sıcak haziran ayı yaşandı. Meteoroloji uzmanları temmuz ve ağustos aylarının da sıcak ve bunaltıcı geçeceğini söylüyor. Sıcak havanın her canlıda olduğu gibi insanlar üzerinde de ciddi zararları oluyor. İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Bilim Komisyonu Üyesi Esranur Kapukaya, sıcak havalarla mücadelede nelere dikkat edilmesi gerektiğini anlattı.
‘ÖLÜME NEDEN OLABİLİR’
Kapukaya, sıcak çarpması sonrası vücutta olan belirtileri sıralayarak şu uyarıları yaptı:
Aşırı sıcağa maruz kalma sonucu vücut ısısını ayarlayan terleme mekanizmasının bozulmasına bağlı olarak; vücut ısısının düşürülememesi ile karakterize acil bir durumdur. Vücut ısısı birkaç dakika içerisinde 40-41 derece üstüne çıkabilir. Birçok hastada şuur bozuklukları, irritabilite, konfüzyon, davranış bozuklukları, şaşkınlık, sersemlik, halüsinasyon, nöbetler ve koma tablosu görülmektedir. Ateş 39,4 derece üzerindedir, cilt sıcak, kuru ve kırmızıdır. Cilt önce kızarır; sonra soluk ve morumsu bir renk alır. Terleme yoktur; terlemenin olmaması önemli bir bulgudur. Bulantı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, hızlı soluk alıp verme, kalp çarpıntısı, göz bebeklerinin büyümesi, göz çukurlarının belirginleşmesi ve görme netliğinin bozulması ile komaya kadar gidebilen şuur bulanıklığı veya şuur kaybı vardır. Nörolojik hasar, ısının yüksekliği ve süresi ile ilişkilidir. Merkezi sinir sistemi dışında; kalp, böbrekler ve karaciğer gibi organlar da etkilenir. Sıcak çarpması acil olarak tedavi edilmezse kalıcı hasarlara ve ölüme neden olabilir. Bilinç kaybından önce tedaviye başlanması durumunda iyileşme şansı oldukça yüksektir.
‘HASTA SOĞUTULMALI’
Kapukaya, sıcak çarpması yaşayan kişiye yapılacak müdahaleyi de şöyle anlattı:
Böyle bir kişi görüldüğünde ilk önce 112 aranmalı ve hasta serin bir yere alınmalıdır. Bilinci kapalıysa hastaya bir şey içirilmeye çalışılmamalıdır. Koma pozisyonu verilmelidir. Tedavide hasta monitorize edilir. Vücut ısısının düşürülmesinde ateş düşürücü ilaçlar faydasızdır. Hasta hemen soğutulmaya çalışılır. Evaporatif (Buharlaşma) soğutma, en etkili yöntemdir. Buharlaşmanın artması için giysiler çıkarılmalı, hastanın üzerine spreyle su püskürtülmeli, soğutucularla (vantilatör, fanlar vb.) soğutulmaya çalışılmalıdır. Kolay, ucuz ve her yerde uygulanabilir bir yöntemdir. Hastanın durumuna göre başka soğutma yöntemleri ve gerekli tedavileri uygulanır.
NASIL KORUNACAĞIZ?
Kapukaya, sıcaklardan korunmak için maddelerle şu önerileri yaptı:
Güneş ışınlarının daha dik geldiği günün en sıcak saatleri olan 10:00-16:00 arasında mecbur kalınmadıkça dışarı çıkılmamalı ve güneşlenilmemelidir.
Giysilerimizin açık renkli ve bol; kumaşlarının ise havayı geçiren, terlemeyi olumsuz etkilemeyecek şekilde olmasına dikkat edilmelidir.
Ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır.
Bol su tüketilmelidir. Susuzluk hissi olmasa bile bol sıvı alınmalıdır. Ancak çok soğuk ve buzlu içecekler tercih edilmemelidir.
Çay, kahve, gazlı ve asitli içecekler mümkün oldukça tüketilmemelidir.
Yağlı, ağır yemeklerden ve aşırı yemek yemekten kaçınılmalıdır.
Güneşe bağlı gelişebilecek deri problemlerini önlemek için güneş koruyucu kremler kullanılmalıdır.
Şapka, şemsiye, güneş gözlüğü kullanılmalıdır.
Sık duş alınmalı; gün içerisinde eller, ense ve yüz sıkça yıkanmalıdır.
Evler iyice havalandırılmalı ve pencerelerde güneşlik kullanılmalıdır.
Otomobil içerisinde kısa süreliğine bile olsa kesinlikle evcil hayvan, bebek ya da çocuk bırakılmamalıdır.