AK Parti’nin 2024 hedefi: İhracat için düşük ücret

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD)'nin 4 Ocak günü düzenlediği "2023 Yılı Değerlendirmesi ve 2024 Yılı Beklentileri" toplantısında yaptığı konuşmada 2024 yılında da sıkı para ve maliye politikasının iç talebi daraltacağını söyleyerek ‘hazırlıklı olun’ mesajı verdi. Şimşek, "Eğer ihracat yapmıyorsanız, lütfen '2024 ve sonrasında ihracat yapacağız.' diye planlama yapın. Çünkü biz sizi destekleyeceğiz." sözleriyle de iç talebin durgun olacağını belirtmesinin ardından sanayicilere, ihracata yönelme çağrısı yaptı. Bakan Şimşek’in üreticileri ihracata yönlendirirken, küresel beklentilerin dış talebin de zayıf olacağı yönünde olması ise soru işaretleri yaratıyor.

BATI’DA İFLASLAR ARTTI

Türkiye’nin ihracatının yaklaşık yüzde 45’ini yaptığı Avrupa’da yükselen enerji fiyatları, enflasyonist ortam ve sıkılaştırma politikaları nedeniyle talep zayıflamıştı. AK Parti hükümetinin de uyguladığı faiz artırma politikaları; ABD ve AB’de imalat sanayide durgunluğa neden olup, şirketlerde iflas ve temerrütleri artırdı. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's'in raporuna göre küresel temerrüt oranı yüzde 4,5 ile 2021'den bu yana en yüksek seviyesine çıktı. Moody’s, küresel temerrüt oranının 2024'ün ilk çeyreğinde de yüzde 4,8 ile zirve yapmasının beklendiği belirtti. S&P Global de ABD'de 2023 Kasım sonuna kadar 591 büyük şirketin iflas koruma talebinde bulunarak 2023'ün 2010'dan bu yana en fazla iflas başvurusunda bulunulan üçüncü yıl olduğuna dikkati çekti. ABD’de son açıklanan aralık imalat sanayi endeksi, imalat sektörünün 14 ay üst üste daraldığına işaret etti. Avrupa İstatistik Ofisi de açıkladığı ekim ayı AB sanayi üretimi verilerinde, sanayi üretiminin önceki yıla göre yüzde 6,6 gerilediğini paylaştı.

2024’TE BEKLENTİLER DURGUNLUK YÖNÜNDE

Nitekim 2024’e yönelik öngörüler de küresel durgunluk nedeniyle dış talebin zayıf olacağı yönünde. Örneğin uluslararası finans kuruluşu S&P Global ve Citi, Barclay gibi uluslararası finans şirketleri, 2024’te Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) ekonomilerinde durgunluğun devam edeceği ve küresel büyümenin yavaşlayacağı değerlendirmesini yaptılar. Uluslararası Para Fonu (IMF) da kalıcı enflasyon ve zayıf büyüme uyarısı yaparak 2024 yılı küresel büyüme tahminini yüzde 2,9'a düşürmüştü. Türk üreticilerden de Avrupa’nın alım iştahının düştüğüne ve talebin daha düşük maliyetlerle yapılan üretim nedeniyle Güneydoğu Asya ülkelerine kaydığına yönelik açıklamalar yapıldı.

YÜKSEK FAİZE DESTEK NE KADAR SÜRECEK?

Batı’da, Türkiye’de uygulanandan çok daha düşük faiz politikaları durgunluğa yol açmışken iç talep baskılanıp, dış talebin zayıf olduğu ortamda Türk sanayisinin; Avrupa’da birinci, dünyada da dördüncü en yüksek faiz oranına ne kadar dayanabileceği tartışma konusu. Pahalı finansman koşullarının yanında ihracatçı temsilcileri sık sık iş gücü maliyetlerinin de ihracatta rekabetçiliği önlediğini öne sürüyor. Rekabetçilikte yarışırken iş gücü maliyetleriyle mücadele edilemediği dile getiren rakiplerimizin de Bangladeş, Vietnam gibi Güneydoğu Asya ülkeleri veya Mısır gibi iş gücü maliyetlerinin Türkiye’nin çok altında olan ülkeler olması, ihracat rekabetine düşük iş gücü maliyeti ve düşük teknolojili emek yoğun sektörlerde girdiğimizi gösteriyor. Ticaret Bakanlığının “Tek yol ihracat” diye özetlediği bu ihracata dayalı rekabetçi ekonomik model ile emekçilerin refahını artırmak yerine düşük iş gücü maliyetleriyle ihracata yönelinirken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Çalışanlarımızı enflasyona ezdirmeyeceğiz.” sözünün nasıl sağlanacağı ve hem iç talep hem de dış talebin zayıflığı karşısında sanayinin nasıl ayakta kalacağı, AK Parti hükümetinin yüksek faiz politikasına ne kadar destek verebileceği soruları önümüzdeki dönemde yanıt bekliyor.