Almanya seçimlerinde yükselen iki parti: BSW ve AFD...

Almanya’nın doğusundaki iki eyalet 1 Eylül’de sandık başına gitti. Saksonya ve Thüringen’deki seçimlerde hükümeti oluşturan üç partinin (SPD, Yeşiller ve FDP) toplam oy oranı yüzde 10’lara düştü. Saksonya eyaletinde kazanan CDU, Thüringen’de ise AFD oldu.

AFD YÜKSELİŞTE

Seçim sonucunda oluşan meclis sandalye dağılımına göre iki eyalette de hiçbir parti tek başına hükümet kuramıyor. Bu durum hangi partilerin hangi koşullarda hükümet kuracağı sorusunu beraberinde getiriyor.

AFD Thüringen’de ilk, Saksonya’da ikinci sırada yer almasına ve iki eyalette de oyların yaklaşık üçte birini toplamasına rağmen hükümete ulaşmaya uzak görünüyor. Hiçbir parti AFD ile koalisyon kurmaya sıcak bakmıyor.

Devletin ve devlete yakın yayın organlarında “AFD tehlikesine” vurgu yapan haberler ve yorumlar ağırlıkta. “İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez bir aşırı sağ partinin seçim kazandığı” ifadesi sıkça kullanılıyor. Nitekim Şansölye Olaf Scholz, “AfD Almanya'ya zarar veriyor. Ekonomiyi zayıflatıyor, toplumu bölüyor ve ülkemizin itibarını zedeliyor. Şimdi tüm demokratik partilere aşırı sağcıların olmadığı istikrarlı hükümetler kurmaları çağrısında bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.

2008 EKONOMİK DEPREMİNİN DEVAMI

İngiliz ekonomist Michael Roberts seçimin ardından yazdığı yazıda AFD’nin yükselişinin, “2008-9 Büyük Resesyonu’nun (Great Recession) sona ermesinden bu yana büyük kapitalist ekonomilerde yaşanan Uzun Buhran’ın (Long Depression) bir ürünü” olduğu savlıyor: “Bu süreç, en yoksul ve en az örgütlü işçi sınıfını, küçük işletmeleri ve serbest çalışanları vurdu. Onlar, çare olarak ‘milliyetçiliğe’ yöneldi; çünkü çöküşlerinin sebeplerini sırasıyla göçmenler, diğer AB ülkelerine yapılan yardımlar ve büyük şirketler olarak görüyorlar.” Bu toplumsal kesimlerin Almanya’nın doğusunda daha yoğun bulunduğu göz önüne bulundurulduğunda, AFD’nin neden bu bölgede daha güçlü olduğu da biraz daha aydınlanıyor.

SAĞ-SOL BÖLÜNMESİ ÖNEMİNİ KAYBEDİYOR

AFD, iki eyalette en genç seçmen grubu arasında da en büyük desteğe sahip parti durumunda. Thüringen’de 18 ila 29 yaş arası insanların yüzde 36'sı AfD’ye oy verdi. Bu, 2019’daki bir önceki Thüringen’deki eyalet seçimine göre yüzde 11 daha fazla. Aynı oran Saksonya’da ise yüzde 30 olup bir 2019’daki seçime göre yüzde 9’luk bir artış gösterdi.

Spiegel’e konuşan kuşak araştırmacısı Rüdiger Maas, bunun partinin gençler arasında partinin algısının “normalleşmesine” ifadesi olduğunu söylüyor: “AfD doğrudan sağcı aşırılıkçı olarak algılanmıyor”. Maas bu konuda AFD’nin sosyal medya performasının diğer partilerden daha iyi olmasının da etkisine değiniyor.

Rüdiger Maas’ın AFD ve BSW’nin yükselişinin bir diğer nedenini, genç seçmenler gözünde “klasik sağ-sol bölünmesinin önemini kaybetmesi” şeklinde ifade ediyor.