Almanya’da ‘Vatandaşlık Parası’ dönemi başladı

Almanya, yeni yıla sosyal ödeneklerdeki çok sayıdaki yeni düzenlemeyle girdi. Çocuk parasından kira yardımına çok sayıdaki değişiklik hayatı geçti. En dikkat çekici değişiklik, işsizlik ödeneğinde yaşandı. "Hartz IV" adı altında bilinen ve bir yıldan fazla işi olmayanlara verilen sosyal yardım parasının yerini alacak olan "Vatandaşlık Parası," 1 Ocak 2023’ten itibaren geçerli olacak. Aylık artırılan ödeneğin adı da Vatandaşlık Parası (Bürgergeld) olarak değiştirildi. Yeni uygulamayla, evli olmayan işsizler için ödenecek yardım oranı söz konusu tarihten itibaren 53 avro arttırılarak, aylık 502 avro olacak.

Evlilerde eşler için kişi başına 451 avro, çocuklara ise yaşlarına bağlı olarak 14 ila 17 yaş arasında 420 avro, 6 ila 13 yaş arasında olanlar için 348 avro ve 5 yaşına kadar olanlar için ise 318 avro olarak ödeme yapılacak. Ödenecek paranın miktarı enflasyona göre ayarlanarak, arttırılabilecek.

SCHRÖDER SİSTEMİNE KISMÎ VEDA

Federal Çalışma Bakanı Hubertus Heil’in en önemli projesi olarak kabul edilen Vatandaşlık Parasının2005 yılından beri yürürlükte olan İşsizlik Ödeneği II (Arbeitslosengeld II) yerine geçtiği belirtiliyor. Ancak yürürlüğe giren değişiklikler kısmî düzeyde kalmakla eleştiriliyor. Birinci işsizlik ödeneğinin ardından 15 yaş üstü herkese ödenmesi öngörülen yardımın miktarı artırılırken, getirilen en büyük yenilik, bir senelik bekleme süresi. Bu süre boyunca başvuran vatandaşların sahip oldukları birikimlerini tüketmeleri beklenmezken, ikinci seneden itibaren başvuran vatandaşların 40 bin avro, aynı evde yaşayan her vatandaş için kişi başına 15 bin avro sermaye hakkı tanınıyor.

SOSYAL YARDIM ‘TEMBELLEŞTİRİYOR’ ELEŞTİRİSİ

Almanya'da bir yıldan uzun süre işsiz olan 5,3 milyon kişi sosyal yardımla geçiniyor. Toplam nüfusun yüzde 6,5'i devletten aldığı maddi destekle yaşamını sürdürüyor.

Sosyal yardım alanlar arasında göçmenlerin oranı yüzde 40. Ödenekten faydalananlar arasında Türkiye kökenli göçmenlerin oranı ise istatistiklerde yüzde 20 olarak tanımlanıyor.

Sosyal yardım oranının yüksekliği ve yeni uygulamayla verilecek miktarın daha da artacak olması, bu olanaktan faydalananların çalışmak istemediği şeklinde yorumlara neden oluyor.

Muhalefet partisi Hıristiyan Demokrat Birlik'in (CDU) lideri Friedrich Merz, sert tepki göstererek uygulamanın yürürlüğe girmesi halinde "kendisinden sorumlu olan vatandaşın giderek yardım alan vatandaşa dönüşeceği" değerlendirmesinde bulundu.

ÇOCUK PARASI ARTIYOR, KİRA YARDIMI GENİŞLETİLİYOR

2023 yılı ile uygulamaya giren yeni değişiklikler, işsizlik ödeneğiyle de sınırlı değil. Trafik Lambası Koalisyonunun Çocuk Parasında sağladığı değişiklik ile birlikte Çocuk Parası ödeneği, tüm çocuklar için 250 avroya yükseltildi. Eski düzenlemeye göre ilk iki çocuğa çocuk başına 219 avro ödenirken, üçüncü çocuğa 225, daha çok çocuğu olan ailelere de çocuk başında 250 avro ödeniyordu. Yeni düzenlemeye göre ise çocuklar arasında ayrım yapılmayacak.

Önemli bir değişiklik de ise maaşı yetersiz olan vatandaşlara yönelik kira yardımı ile ilgili oldu. 600 bin vatandaşın aldığı yardımın kapsama alanının 1,4 milyon kişiye çıkarılması beklenirken yardımın 190 avro artırılması öngörülüyor. Düzenleme ile birlikte ortalama kira yardımının 370 avro olması bekleniyor. Öte yandan orta seviyeli maaş sınır da (Midijob) 2000 avro’ya artırıldı. Daha önce 1600 avro olarak uygulanan sınır doğrultusunda çalışanların ödedikleri sosyal sigorta payı da böylelikle düşürülecek. Ancak sağlanan hizmette kesinti uygulanmayacak.