Alzheimer tedavisi için bir çalışma: Hafıza kaybına karşı KIBRA proteini etkisi
Bilim insanları, sinapslarda anıları oluşturması için gerekli olan KIBRA proteini düzeyinin Alzheimer hastalığının seyri sırasında hasar gören sinapsların nasıl onarılacağına ilişkin bazı bilgiler sağlayıp sağlayamayacağını araştırdı.
California Üniversitesi Buck Yaşlanma Araştırma Enstitüsü bilim insanları, farelerde Alzheimer hastalığında ve buna bağlı demanslarda hasar gören sinapsların onarılmasına yönelik bir strateji buldular. Fare modellerinde çalışmanın ayrıntıları The Journal of Clinical Investigation'da "KIBRA sinaptik plastisiteyi onarır ve tauopatiyle ilişkili hafıza kaybına karşı dayanıklılığı artırır" başlığıyla yayınlandı. Alzheimer hastalığının potansiyel tedavilerine yönelik mevcut araştırmalar, hastalık ilerledikçe hafızayı etkileyen tau ve amiloid beta gibi toksik proteinlerin beyinde birikmesini önlemeye odaklanıyor. Bu çalışmada ise araştırmacılar, hafızayı yenilemek için sinapslardaki hasarı tersine çevirme yöntemlerine odaklandılar. Çalışma, insanlarda hafıza ve geç başlangıçlı Alzheimer hastalıkları riskine bağlı bir gen olan WWC1 tarafından kodlanan KIBRA adı verilen postsinaptik bir proteine dayanıyor.
DEMANS CİDDİYETİYLE İLİŞKİLİ
KIBRA böbreklerde ve beyinde sinapslarda lokalize olarak bulunur. Bilim insanları, sinapslarda anıları oluşturması için gerekli olan bu proteinin düzeylerinin Alzheimer hastalığı olan beyinlerde daha düşük olduğunu gösterdi. Ayrıca, beyin omurilik sıvısında daha yüksek KIBRA seviyelerinin ve beyinde ise daha düşük seviyelerin demansın ciddiyeti ile ilişkili olduğunu gösterdiler. Buck'ta yardımcı doçent ve çalışmanın kıdemli yazarı olan Tara Tracy, "Ayrıca beyin omurilik sıvısında artan tau seviyeleri ile artan KIBRA seviyeleri arasındaki inanılmaz korelasyonu da bulduklarına" dikkat çekti.
HAFIZAYI İYİLEŞTİRMEK İÇİN KULLANILABİLİR
Araştırma ekibi ayrıca KIBRA'nın sinaps sinyalini nasıl etkilediğini de araştırdı. Buck'ta çalışan bir bilim insanı ve çalışmanın ortak ilk yazarı Grant Kauwe, özellikle "KIBRA'nın düşük seviyelerinin sinapstaki sinyalleşmeyi nasıl etkilediğini ve bu mekanizmayı daha iyi anlamanın, Alzheimer hastalığının seyri sırasında hasar gören sinapsların nasıl onarılacağına dair bazı bilgiler sağlayıp sağlayamayacağını merak ettiklerini" vurguladı. Bu soruyu yanıtlamak için KIBRA proteininin kısaltılmış işlevsel bir versiyonunu oluşturdular ve bunu Alzheimer hastalığını taklit eden bir duruma sahip transgenik farelerde test ettiler. Sonuçlar, KIBRA'nın bu tip demansla ilişkili hafıza bozukluğunu tersine çevirdiğini ve sinaps direncini destekleyen mekanizmaları kurtardığını gösterdi. Buck araştırma görevlisi ve çalışmanın ortak ilk yazarlarından biri olan Kristeen Pareja-Navarro, "İlginç bir şekilde, KIBRA, toksik tau proteininin birikimi sorununu çözmese de farelerde sinaptik işlevi ve hafızayı onardığına" dikkat çekti. "Çalışma, hasara neden olan toksik protein kalsa bile, KIBRA'nın hafıza kaybının başlangıcından sonra hafızayı iyileştirmek için bir terapi olarak kullanılabileceği olasılığını desteklemekte…
DİĞER TEDAVİLERLE İŞE YARAYABİLİR
Daha fazla çalışma ile KIBRA proteini potansiyel olarak Alzheimer hastalığının teşhisine ve ilerlemesine, tedavi planlamasına ve tedaviye yanıta yardımcı olabilecek sinaptik işlev bozukluğu ve bilişsel gerilemenin bir biyobelirteci olarak kullanılabilir. KIBRA bazlı bir terapi, beyindeki patolojik protein birikimini önleyen diğer tedavilerle birlikte de işe yarayabilir. Çalışmanın kıdemli yazarı Tara Tracy, "Toksik proteinlerin azaltılması elbette önemlidir, ancak sinapsların onarılması ve işlevlerinin iyileştirilmesine yardımcı olabilecek diğer bir kritik faktördü" değerlendirmesinde bulundu.
Orijinal makale erişimi için: https://www.jci.org/articles/view/169064#SEC4
Orijinal makalenin grafik özetidir.
Control: Kontrol grubu
Taupathy: Taupati grubu
Unimpaired Cognition: Bozulmamış Bilişsellik
Pathological Tau: Patolojik Tau
Impaired cognition: Bozulmuş Bilişsellik
KIBRA C-terminus: KIBRA C-Ucu
Cerebrospinal Fluid: Serebrospınal sıvı
Plasticity in a healthy synapse: Sağlıklı sinapsta plastisite
Impaired plasticity with pathogenic protein: Patojenik Tau ile bozulmuş plastisite
KIBRA-mediated plasticity repair: KIBRA aracılı plastisite tamiri