Amerikan yüzyılı bitiyor

Dünyanın saygın askeri istihbarat sitelerinden olan National Interest'in yazarı Mark Katz, ABD'nin tek kutuplu egemenliğinin sonunun geldiğini yazdı.

"Büyük Güç Çatışmaları Amerika'yı Yeniden Şekillendirecek" başlıklı yazıda, 21. yüzyılın başından itibaren ABD hegemonyasının nasıl sona yaklaştığı analiz edildi. Yazıda, bu güç kaybını gösteren 6 madde de şöyle sıralandı:

- ABD'nin Afgganistan ve Irak'taki geniş çaplı ve uzun süreli askeri operasyonları olumlu sonuçlandıramaması.

- 2008'de Gürcistan ve 2014'te Ukrayna krizlerinde Rusya'nın bu ülkelerden toprak almasına engel olamaması.

- 2011 sonrası Suriye, Libya ve Yemen'de devam eden çatışmalarda inisiyatifi Rusya, Çin ve Türkiye'ye kaptırması.

- Çin'in yükselişini engelleyememesi, Pekin'in Kuşak ve Yol girişimleriyle dünya çapında etkisini artırmasını durduramaması.

- Trump döneminde, ABD'nin hasımları olan Kuzey Korve Çin'le yakınlaşma girişimlerinin başarısızlığa uğraması.

- ABD'nin müttefiklerinin, ABD'nin hasımlarla işbirliği yapmaktan caydırılmasında etkisiz kalınması.

Katz ayrıca, ABD'nin Afganistan'dan çekilmesi ve yıl sonunda Irak'taki muharebe görevlerine son vereceğini açıklamasını da, "Bu kararlar, eğer varsa, ABD'nin egemen olduğu tek kutuplu dünyanın bittiğinin son işaretleri" diye nitelendirdi.

ÇOK KUTUPLU AMA NASIL?

Katz analizinde, ABD'nin hakim olduğu tek kutuplu dünya yerine çok kutuplu bir dünya düzenine geçileceğini ilşkin yorumların sıklıkla yapıldığını, ancak ne tür birçok kutuplu dünya oluşacağı konusunda fikirbirliği bulunmadığını yazdı. Çok kutuplu düzene geçişte 'düzensizlik' olduğunu savunan Katz, mevcut dönem için "İkiden büyük birkaç büyük gücün, daha küçük güçler arasındaki çatışmaları düzenlemek için birbiriyle işbirliği yaptığı çok kutuplu bir dünya mı" sorusunu yöneltti.