​Antiemperyalizm, çok kutupluluk ve yeni dünyanın siyasi ufukları

14-22 Ekim tarihleri arasında Rusya’nın Soçi kentinde 19. Dünya Gençlik ve Öğrenci Festivali gerçekleşti: 12 bin Rus, 180’den fazla ülkeden 12 bin yabancı katılımcı ve 5 bin gönüllü. Konferanslar, canlı tartışmalar, konserler, spor karşılaşmaları. Festivale, Rusya üçüncü kez ev sahipliği yaptı. (1957 ve 1985 yıllarında Moskova’da düzenlenmişti.)

PRAG’DAN PYONGYANG’A EMPERYALİZMLE MÜCADELE BAYRAĞI ALTINDA

Festivalin geçmişi 1947 yılına dayanıyor. O yıl Prag’da 70 ülkeden 17 bini aşkın kişi altı haftalık etkinlikte toplanmıştı. Tarihi boyunca festivalin temel amacı, komünist eğilimli gençleri emperyalizm ve kapitalizmle mücadele bayrağı altında birleştirmek olmuştu. Festival, düzenli aralıklarla yapılmadı, ancak 1950’lerin ortasında 100’den fazla ülkeden 30 binden fazla katılımcıyı toplama başarısını elde etti.

Çok farklı şehirler ev sahipliği yaptı: Prag, Budapeşte, Berlin, Bükreş, Varşova, Moskova, Viyana, Helsinki, Sofya, Havana ve hatta Pyongyang. Sovyetler Birliği’nin çöküşüne kadar bu festivaller, genç komünistlerin sağlam bir ağ kurabildikleri Amerikan emperyalizmine karşı birleşmenin platformu oldu. Sovyetler’in dağılmasından sonra dünyada siyasal güç dengelerinin köklü değişimine rağmen bu festival Rusya’da ideolojik yönelimini korudu. 19.’su Soçi’de gerçekleşen festivalin sloganı şuydu: “Barış, dayanışma ve toplumsal adalet için emperyalizme karşı savaşıyoruz, geçmişimize saygı duyarak geleceği inşa ediyoruz!” Günümüz siyasi ortamındaki Rusya ve ABD arasındaki cepheleşme, III. Dünya Savaşı’nın patlak verebileceği potansiyel ocakların varlığını koruması (Suriye, Ukrayna, KDHC), bu sloganı daha da güncel kılıyor.

Dünya siyasal arenasında bugün emperyalizmi Amerikan küresel hegemonyasının güçleri temsil ediyor: ABD’nin neo-muhafazakâr politikası ve antiemperyalist devletlerin alanında “kontrollü kaos” yaratmak için “demokrasi ihracı” pratiği, Avrupa’da ve Ortadoğu’da birçok devletin egemenliğini tehlikeye soktu ve diğer jeopolitik oyunculara tam bir meydan okuma halini aldı.

Böyle bir durumda alternatif ideolojilerin oluşturulması ve mücadele stratejilerinin geliştirilmesi ülkelerin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü koruması için hayati bir gereklilik oldu. 19. Dünya Gençlik ve Öğrenci Festivali de alternatif fikirlerin işlenme alanına dönüştü. Bu festivalin ayırt edici yanı ise çok farklı siyasi hareketlerden temsilcilerin katılımıydı. Tartışmalarda solcular ve sağcılar, liberaller ve anti-liberaller söz aldılar. Ancak bütün katılımcıları birleştiren bir şey vardı: Yeni fikirler yaratma arzusu ve tek kutuplu modelin yarattığı kriz koşullarında yeni çok kutuplu dünyanın temelini atmaya girişmek.

KOMÜNİZMİN YENİDEN KAVRANMASI

Festivalin bilimsel-eğitici ve tartışma programı en zengin tarafıydı. Hayatın pratik bütün alanlarına değinildi: Mimariden, teknolojiden, ekolojiden, ekonomiden, bilimden gazeteciliğe ve siyasete kadar.

“Komünist Blok” (Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu), Ekim Devrimi’nin 100. yıldönümüne adanan etkinlikler yaptı. Komünizm temalı sergiler açıldı. Lenin, Stalin portrelerine Kaddafi’nin, Esad’ın, Che Guevara’nın, Zuganov’un ve hatta Putin’in resimleri eşlik etti. Kapitalizme karşı metodolojinin sorunları ve ayrıca 21. yüzyılda komünizmin yeniden kavranması tartışıldı.

TEK KUTUPLULUĞUN SONU

Jeopolitik fikirler açısında en zengin tartışmalar “Küresel Politika ve Gündemi: Barış Nasıl Korunur?” başlıklı paneller serisinde yapıldı. Konuşmacılar arasında Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Dışişleri Bakanlığı’nın resmi sözcüsü Mariya Zaharova, Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Moskova Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Rektörü Anatoliy Torkunov, yabancı davetlilerden de İtalya’nın eski Dışişleri Bakanı Franco Frattini, Fransa-Rusya Derneği’nin Başkanı André Michel Chanclu, Türk siyaset bilimci Dr. Mehmet Perinçek, Russia Today’in ünlü Amerikalı gazetecisi Calep Maupin, Fransız Askeri Akademisi’nden Prof. Dr. Thomas Flichiy vardı. Bütün konuşmaların ana çizgisi, tek kutuplu dünyanın sonun geldiğinin, küreselleşmenin çöktüğünün tespiti oldu. Bütün konuşmaların amacı, gençleri yeni çok kutupluluğun yeni doktrininin ortaya çıkarılmasına davet etmekti.

SAĞ-SOL AYRIMININ SONU

Forumun dikkat çekici özelliği ise sağ ve sol güçler arasında diyaloğun başlaması oldu. Bunun en önemli örneği “Çok Kutuplu Dünya: Temel Değerler ve Perspektifler” başlıklı konferanstı. 15 ülkeden temsilciler (İran, Türkiye, Fransa, İtalya, Avusturya, Almanya, Macaristan, Polonya, Moldovya, Filistin, Kanada, Brezilya, Rusya, Paraguay), çok kutupluluğa dair fikirlerini paylaştılar. Oturumun başkanı Darya Dugina, tek kutuplu dünyanın çöküşünün önümüze hegemonya kutbundan (kapitalizmden) ve de sezarizm modelinden (yarı hegemonyadan) farklı olarak hegemonya karşıtı kutbun yaratılması görevini koyduğuna işaret etti:

“Bu festivalin temel sloganı ‘emperyalizmle mücadele’. Ancak bu sloganı netleştirmek ve emperyalizmin özünü ortaya koymak lazım: İlk olarak - var olan gerçekliğin kabulü, bireycilik ve bu şekilde gelişmeye inanç. İşte bu üç özellikği tersine çevirmemiz ve bunlara alternatif değerler bulmamız lazım. Ancak bu temelde çok kutuplu dünyayı inşa edebiliriz.”

İranlı temsilciler ise ABD emperyalizmiyle çatışmanın kazandırdığı tecrübe sonucunda İranlılarda Batı’nın yarattığı suni sol-sağ ayrımına inancın ortadan kalktığını vurguladılar.

Türkiye’den Vatan Partisi’nin gençlik kolunun temsilcileri ise Amerikan emperyalizminin ve onun ağının (FETÖ) 2016 Temmuz’unda Türkiye’nin egemen bir devlet olarak varlığını nasıl tehlike altına soktuğunu anlattılar.

Alman siyaset bilimci Tobias Fenig, günümüz sol hareketlerinin liberal doktrinin derin etkisi altında bulunduğuna ve bunun da güncel siyasetin krizini ve klasik ideolojilerin çarpıtıldığını kanıtladığına dikkat çekti.

Fransız temsilciler ise alternatif bir kültür yaratmanın liberalizme karşı mücadeledeki rolünün altını çizdiler.

Bu konferansın temel çıkarımı ise sol ve sağ güçlerin bugün ortak düşmana sahip olduklarıydı: Liberalizm. Liberalizme ve emperyalizme karşı çok kutuplu dünya mücadelesinde her kesim mutlaka bir araya gelmeliydi.

FESTİVALİN BİLANÇOSU

19. Dünya Gençlik ve Öğrenci Festivali, yeni çok kutuplu dünyanın temsilcileriyle diyalog kurulması bakımından beklenmedik derecede önemli bir platform oldu. Tartışmalardaki fikir alış-verişleri, Rusya’nın jeopolitik önceliklerinin belirlenmesi, Putin’in açılıştaki konuşması, farklı ülke ve halkların kültürlerini tanıtmaları, yabancıların Rusya’yı yakından tanımaları, çok kutuplu dünyaya bizi bir adım daha yaklaştırdı. 10-15 sene sonra buradaki katılımcıları kendi ülkelerinin liderleri olarak görmek mümkün. İşte o zaman çok kutupluluk daha da gerçek olacak. “Geçmişimize saygı duyarak geleceğimizi inşa ediyoruz!”