Associated Press: Erdoğan, Biden ile görüşmeye hevesli değil

ABD Başkanı Joe Biden’ın ‘Erdoğan’ı muhalefetle devirmek’ gibi egemenlik haklarını ihlâl içeren açıklamalarının ardından Türkiye-ABD ilişkileri neredeyse onulmaz noktaya geldi. Türkiye’nin, Rusya ve Çin ile olan ilişkileri ve son olarak S-400’lerin satın alınması Ankara’da artık Washington’un eski prestijini korumadığı yönündeki iddiaları güçlendirdi. Öte yandan Türkiye’nin Dağlık Karabağ ve Doğu Akdeniz’deki tartışılmaz etkinliği, gerilimi ABD’nin ‘sözde müttefik’ nitelemesine kadar taşıdı. Türkiye’nin bölge ülkeleriyle olan komşuluk ilişkileri, Doğu Akdeniz’deki Batı’nın tabiriyle “agresif” tutumu, ABD yönetiminin bölgedeki terör gruplarıyla ilişkilerini güçlendirmeye ve Yunanistan’ı silahlandırma çabasına kadar vardı.

Gelinen noktada Türkiye’nin S-400’ler konusunda geri adım atmayışı, Rusya ve Çin başta olmak üzere bölgede ABD’nin otoritesini sarsacak güçlerle iş birliğini geliştirmesi ABD’yi, Türkiye’yi yeniden kendi nüfuz alanına çekmek üzere harekete geçirdi.

‘ABD, YUNANİSTAN İLE BASKI UYGULAYACAK’

Associated Press’in Suzan Fraser tarafından kaleme alınan haberinde, “Biden yönetimi, iki NATO üyesi arasında gergin bir açmaza yol açan Doğu Akdeniz'de Yunanistan ile olan enerji anlaşmazlığı konusunda Türkiye'ye büyük olasılıkla baskı uygulayacak” sözlerine yer veriliyor. Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki büyük atılımının, ABD tarafından silahlandırılan Yunanistan aracılığıyla kösteklenmeye çalışıldığı mevcut durumda görünüyor. Haberde, Türkiye’deki Batı kaynaklı muhalefetin söylemiyle uyuşan bir başka nokta ise, açıklanan İnsan Hakları Eylem Planı’nın, ABD ile ilişkileri yumuşatmaya yönelik bir adım olduğu. Oysa birçok hukukçu ve uzmanın ‘devrim’ olarak nitelediği ve siyasal iktidarın ABD güdümünden sıyrıldığı günlerde ‘iç cepheyi muhkem kılma’ yönündeki bu adımı da hem ABD’li uzmanlar hem de muhalefet partileri tarafından çarpıtıldı.

‘ERDOĞAN, BİDEN İLE GÖRÜŞME KONUSUNDA HEVESLİ DEĞİL’

Dikkat çeken başka bir ayrıntı ise, Joe Biden’in göreve geldiği günden bu yana Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmemiş olmasına üst düzey bir hükümet yetkilisinin verdiği yanıt oldu. Haberde “Üst düzey bir Türk hükümet yetkilisi Associated Press'e Erdoğan'ın ofisinin bu konuda ‘heyecanlanmadığını’ söyledi” ifadelerine yer verildi.

Türkiye karşıtı yazılarıyla bilinen Washington merkezli Ortadoğu Demokrasi Projesi'nden Merve Tahiroğlu da, Türkiye’nin S-400’ler konusunda geri adım atmayacağını belirterek, Türkiye-ABD ilişkisinde “Gerçek bir sıfırlamanın gerçekleşmesi için, Biden yönetiminin büyük yargı reformları şeklinde veya en tartışmalı siyasi figürlerden bazılarının serbest bırakılmasıyla gelebilecek bir demokratikleşme sürecini önemsemesi gerekiyor.” ifade ediyor. Özetle Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş gibi terör ile ilişiği bulunan tutukluların Joe Biden’ın Türkiye’yi sindirme politikasının temeli olmalı Merve Tahiroğlu’na göre.

Tahiroğlu, 23 Haziran 2019 İstanbul’daki belediye başkanlığı seçimlerinden sonra ABD’nin 1 Mart tezkeresi dönemi büyükelçisi Eric Edelman, HDP Washington Temsilcisi Giran Özcan, eski CHP’li firari vekil Aykan Erdemir ve Alan Makovsky ile Türkiye karşıtı bir panelde buluşmuştu.

Merve Tahiroğlu, ABD merkezli Demokrasiyi Savunma Vakfı’nda (Foundation For Defense of Democracies) “Post-Erdoğanizm-İstanbul Yüzleşmesinden Sonra Türk Politikası İle Yüzleşme” başlıklı panelden sonra, “All smiles at an FDD #Turkey panel?? #ImamogluEffect” (FDD Türkiye panelinde hepimiz gülüyoruz. #ImamogluEffect” paylaşımını yapmıştı.

Diğer taraftan Ortadoğu Enstitüsü Türkiye Araştırmaları Merkezi direktörü Gönül Tol ise, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki tutumu hakkında daha gerçekçi davranıyor ve asla ödün vermeyeceğini söylüyor. Ancak hemen sonrasında o da Türkiye’yi cezalandırma yöntemini sıralıyor, “Mahkeme Halkbank'ı cezalandırırsa, Türkiye ekonomisi için yıkıcı olacak.”

Geçtiğimiz hafta Halk TV sunucusunun “Halk TV’nin yayınları anında ABD’de ses getiren yayınlardır” açılışından sonra Gönül Tol, “Biden’ın önceliği Orta Doğu değil. Biden Orta Doğu’dan bıkmış bir lider” ifadelerini kullanmıştı. Daha ayağının tozuyla Suriye’deki terör gruplarıyla iş birliğini geliştirmeyi amaçlayan, Yunanistan’ı silahlandıran ABD yönetimi, Joe Biden’ın Irak ve Afganistan işgallerine karşı olduğunu söyleyen Gönül Tol’un bu "iyimser" hâlini geçersiz kılıyor.