Asya iyice havaya girdi

TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Serkan Kaptan, “Geçen yıl tüm dünyada 6.6 milyar insan havayoluyla seyahat etti. Küresel yolcu trafiğinin 2024’te pandemiden önceki seviyelerine ulaşması bekleniyor.” dedi. Küreselde yolcu trafiğinin bu yıl 8.4 milyara ulaşacağını, 2024'te ise 2019'daki 9.2 milyarlık pandemi öncesi sınırın geçileceğinin öngörüldüğünü anlatan Kaptan, “Dünyanın ekseni doğuya kayıyor. Küresel hava trafiğinin merkezi de doğuya kayıyor. 2019'da yüzde 26 olan Avrupa'nın payı 2042'de yüzde 23'e, yüzde 29 olan Amerika'nın payı yüzde 24'e gerileyecek. Yüzde 15 olan Çin'in payı yüzde 18'e, yüzde 19 olan Asya-Pasifik'in payı yüzde 22'ye çıkacak.” bilgilerini verdi.

Türkiye ve çevresinin dünyaya göre ağırlığının artacağını belirten Kaptan, “Küreselleşme ile birlikte dünyayı görme isteği, pandemi sonrası el sıkışmanın istenmesi ve orta sınıf kuvvetli geliyor; Çin, Hindistan gibi ülkelerde orta sınıf çok seyahate etmiyordu. Bize göre seyahat eden nüfus çok düşük.” diye konuştu.

ORTA ASYA'DA İLAVE YATIRIM PLANI VAR

Kaptan, şirketin altı aylık finansal sonuçlarını açıklayan bir basın toplantısı düzenledi. Muğla'da düzenlenen toplantıya gazete ve TV'lerin ekonomi editörleri katıldı. Biz de şirketin davetlisi olarak toplantıyı takip ettik. Toplantının Muğla'da yapılmasının nedeni ise TAV'ın Milas-Bodrum Havalimanı’nı işletiyor olması. Şirket 2037’ye kadar işletme hakkında sahip. Bodrum’dan bu yıl iç hatlarda iki havayolu dört bölgeye uçuş düzenliyor. Dış hatlarda ise 58 havayolu 83 bölgeye uçuyor. Bodrum’da bulunan TAV primeclass salonu geçen yıl Devrim Erbil ile başladığı sanat işbirliğine bu yıl Pilevneli Galeri Yalıkavak ile devam etti. Bodrum primeclass salonunda sezon boyunca Refik Anadol, Esra Gülmen, Frank Nitsche, Sucuk & Bratwurst gibi sanatçıların eserlerinin yer alacağı toplantıda aktarıldı. Küresel görünüme ilişkin verdiği bilgiler sonrası Kaptan'a, sekiz ülkede 15 havalimanı işleten TAV'ın Asya'ya yönelik planlarını sorduğumuzda, “Asya bölgesinde Almatı'da (Kazakistan) büyümek istiyoruz. Orta Asya'nın ortasında ve çevresindeki başkentlere bakıyoruz; özelleştirme veya yap-işlet-devret.” mesajı verdi.

HİNT DÜĞÜNLERİNİN YENİ MERKEZİ ANTALYA OLABİLİR

Yine sorumuz üzerine Çin ve Hindistan'ın durumuna değinen Kaptan, şunları aktardı: “Çin çok bekleniyor. Hindistan bekleniyor. Ama bu ülkelerin sivil havacılığı Avrupa'daki gibi açık hava sahası değil. Uçuş frekans sayısı hakları veriyorlar. THY çok hak alamadığı için Çinli hava yolları da çok gelemiyor, Hindistan da öyle. Türkiye'nin avantajı; Avrupa, Asya'ya fazla temkinli Kovid'den dolayı. Biz biraz daha risk alabiliyoruz. Yıllardır beklenen Çin ve Hint yolcusu istenen seviyede değil. Bir dönem Hintli oluyordu ama biz Antalya'yı çok geliştirmek (Antalya Havalimanını TAV işletiyor) istiyoruz. Hintliler düğünlerini Antalya'da yapıyorlar. Geldiklerinde uzun süre kalıyorlar. İstanbul'dan daha büyük tesisler olunca Antalya şehir olarak Hint trafiğine aday. Antalya'da, Orta Doğu trafiği de başladı. Daha önce Karadeniz'e gidenler Antalya da geliyorlar.”

KAZAKİSTAN, RUSLAR İÇİN ÇIKIŞ KAPISI OLDU

2022 sonu itibarıyla finansal ve operasyonel olarak Kovid-19 salgınının etkilerini geride bıraktıklarına değinen TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Serkan Kaptan, “Bu yılın ilk altı ayında da büyümemizi sürdürdük. Ciromuzun yüzde 64’ü yurt dışı operasyonlarımızdan geliyor.” dedi.

Kaptan'ın yaptığı sunumuna göre yılın ilk altı ayında 147 milyon avro FAVÖK açıklayan TAV Havalimanları, sene sonunda 330 ile 360 milyon avroya ulaşacağını öngörüyor. Türkiye’de Antalya, İzmir ve Ankara; yurt dışında da Kazakistan, Suudi Arabistan, Gürcistan ve Kuzey Makedonya’daki havalimanlarında dış hat trafiği 2019’un üzerinde seyrediyor. Kaptan “Suudi Arabistan’ın umre ve hac kısıtlamalarını kaldırmasıyla Medine Havalimanı’nda ciddi bir trafik artışı oldu. Rusya ve Gürcistan arasında dört yıldır devam eden uçuş yasağı mayısta kalktı. Antalya, Bodrum ve İzmir’e Batı Avrupa’dan gelen turist sayısı önemli ölçüde yükseldi. Kazakistan’dan ülkemize gelen yolcu sayısı da iki katına çıktı. Rusya-Ukrayna savaşının etkisini fazlasıyla telafi etmiş durumdayız.” dedi. Kaptan, Kazakistan'ın Ruslar için çıkış kapısı olduğunu da not etti.

KURLAR HAREKETLENİNCE TURİZMDE PLANLAR ŞAŞTI

Seçim öncesi durağan döviz kurları yüzünden otellerin fiyatlarda yüzde 50-70 artışa gittiğini anımsatan TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Kaptan, “Tur operatörleri bunu görünce Yunanistan ve Mısır'a yolcuları kaydırdı. Seçim sonrası çok hızlı bir şekilde fiyatlar geriye çekildi. Etkisi haziran sonu başladı ve temmuzda devam etti.” dedi. Kaptan, ülkemizde havayollarının fiyat tavanı yüzünden iç hat bileti satmak yerine yurt dışı uçuş sayılarını artırdığını belirterek, iç hattaki daralmaya rağmen trafikte yüzde 50 büyüme beklediklerini ifade etti. Dünyada düşük bütçeli havayolu (low-cost flights) işinin büyüdüğüne de dikkat çeken Kaptan, bayrak taşıyıcısı büyük hava yollarının da bu rekabetten geri kalmamak için low-costa alanına girdiğine değinerek, ikincil havalimanları ve farklı bölgelere uçan bu şirketlerin seyahati erişilebilir kılarak trafiği artırdığına değindi. Şu anda küresel çapta uçak sayısının 23.6 bin olduğunu ancak artacak trafik dikkate alındığında 41 bin yeni uçağa ihtiyaç duyulduğunu belirten Kaptan, önümüzdeki 20 yılda 2.4 trilyon dolarlık havalimanı yatırımı gerekeceğini not etti. Buna göre 2040'lara geldiğimizde hava yolcu trafiği 19 milyara çıkacak. Türkiye'deki yolcu trafiği de 229 milyona ulaşacak.

KOVİD SONRASI JETGİLLER DÖNEMİ

TAV Havalimanları ilk altı ayda dış hat yolcu trafiğini önceki yıla yüzde 42 artırarak 24 milyondan fazla yolcuya hizmet verdi. Aynı dönemde iç hat yolcu sayısı yüzde 18 artışla 15 milyon oldu. Havalimanı işletmeciliğinde bilişim çözümlerine odaklanan TAV Technologies’in geliştirdiği yazılımlar dünyada 40’tan fazla ülkede kullanılmaya başladı. Son olarak Özbekistan Semerkant Havalimanı’nı portföyüne ekleyen şirket Güney Afrika ve Panama’da görüşmeler yürüttüğünü bildirdi. Özel salon ve ticari alan işletmeciliğinde de TAV İşletme Hizmetleri'nin 19 ülkede 40’tan fazla havalimanında faaliyet gösterdiği aktarıldı. TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Kaptan'ın verdiği bilgiye göre, Kovid sonrası dönemde özel jetle yolculuk yapanların sayısında kayda değer artış oldu. Kaptan, “Önümüzdeki üç yıl trafik, ciro ve FAVÖK’te çift haneli büyüme bekliyoruz. Böylece 2025’te yaklaşık 1.5 milyar avro ciro, 500 milyon avro FAVÖK ve 110 milyondan fazla yolcuya ulaşacağız. Şu an Antalya, Ankara ve Almatı’da yaklaşık 1.1 milyar avroluk yatırım yapıyoruz. 2024’te Almatı, 2025’te de Antalya’da yeni terminallerin devreye girmesiyle ciddi bir kapasite artışı elde edeceğiz.” dedi. Kaptan, deprem bölgesine yaptıkları yardımlardan ve yenilenebilir enerji yatırımlarından da söz etti.