Atina ile Kahire’den ‘SAR’ anlaşması

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah es-Sisi'nin Dünya Kupası için gittikleri Katar'da 8 yıl sonra ilk kez el sıkışması, Atina'nın uykularını kaçırdı. Yunan yönetimi hızla 3 diplomatını Kahire'ye göndererek Mısır yönetimini Türkiye karşıtı rotada tutma çabalarına başladı. Kahire'ye giden Yunan heyetinde Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Bakan Yardımcısı Miltiadis Varvitsiotis ve Savunma Bakanı Nikos Panagiotopoulos yer aldı.

Ziyaret kapsamında Yunan Dışişleri Bakan Yardımcısı Miltiadis Varvitsiotis ile Mısırlı mevkidaşı Ihab Nasr arasında mevsimlik işçilere yönelik bir anlaşma imzalandı. Anlaşmaya göre Mısır, Yunanistan'ın tarım sektörünün ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olmak için 5 bin mevsimlik işçi sağlayacak. Mısırlı tarım işçileri, dokuz ay kadar Yunanistan'a girme ve burada kalma hakkına sahip olacak. Yunan Bakan Yardımcısı Varvitsiotis, imza töreninin ardından yaptığı açıklamada, “İlk Mısırlı işçilerin gelecek yılın başlarında mahsulün hasadına yardımcı olmak için Yunan tarlalarında olmasını umuyoruz.” diye konuştu.

TÜRKİYE-LİBYA SAHASINDA

Yunan çıkarmasının dikkat çeken anlaşması ise Savunma Bakanı Nikos Panagiotopoulos ile Mısırlı mevkidaşı Mohamed Zaki arasında yapıldı. İki Bakan, havacılık ve deniz arama kurtarma (SAR) sahalarına yönelik yeni bir Mutabakat Zaptı imzaladı. Bu anlaşma ile iki ülkenin deniz arama kurtarma sahaları, FIR Hattı (Uçuş Malumat Bölgesi) sınırları ile eşitlendi. İmza töreninin ardından konuşan Yunan Bakan, “Bilindiği üzere Türkiye, Atina FIR sınırlarını tartışıyor. Mısır ile anlaşmaya vardığımız deniz sahası, yasa dışı Türkiye-Libya Mutabakatı'nda yer alan bölgeyi de kapsıyor. Çünkü bu anlaşma, hukuka aykırı, geçersiz ve istikrarsızlaştırıcı sonuçlar doğuran sözde bir Mutabakat Zaptı'dır.” ifadelerini kullandı.

ENERJİ İŞBİRLİĞİ MESAJI

Ziyaret kapsamında bir araya gelen Yunan Dışileri Bakanı Nikos Dendias ile Mısır Dışişleri Bakanı Sameh Şükri de kameraların karşısına geçerek ortak bir basın toplantısı düzenledi.

Dendias ve Şükri, Yunanistan ile Mısır arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmenin yollarını aramak ve karşılıklı çıkarları ilgilendiren konularda istişare etmek üzere buluştuklarını söyledi.

Ortak basın toplantısında konulan Şükri, Mısır ile Yunanistan arasında mükemmel ilişkiler olduğunu vurgulayarak, SAR anlaşmasının her iki taraf arasındaki siyasi, ekonomik ve güvenlik koordinasyonunu güçlendirme arzusunu yansıttığını kaydetti.

Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias da anlaşmanın karşılıklı saygıya ve uluslararası hukuk hükümlerine dayandığını iddia etti. Yunan bakan, ülkesinin Avrupa Birliği'nin (AB) bir parçası olduğunu ve Mısır ile anlaşmalarının temelinde BM Şartı'na saygının bulunduğunu söyledi. Dendias, Mısır ile enerji alanında da işbirliğini güçlendirmeye çalıştıklarını ve Doğu Akdeniz'de istikrarın sağlanmasını arzu ettiklerini kaydetti.

ANLAŞMA NE İFADE EDİYOR

Dünyada SAR anlaşmaları, hukuken egemenlik iddialarını güçlendiren bir argüman olarak kullanılıyor. Yunanistan ile Mısır arasında imzalanan SAR anlaşması da 2020'de iki ülke arasında imzalanan Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) anlaşmasının devamı niteliğini taşıyor. Atina bu tür anlaşmalar ile Türkiye-Libya anlaşmasını kadük hale getirmeyi hedefliyor. Mısır ise anlaşmayı 26-28 derece doğu boylamları ile sınırlayarak Yunanistan'ın maksimalist iddialarına katılmadığını bir kez daha teyit etmiş oluyor. Yunan basını da söz konusu anlaşma ile “Türkiye'nin Mavi Vatan politikasına önemli bir darbe vurulmadığını” kaydediyor.

Yunanistan 2000’de İtalya, 2008’de Malta ve 2014’te Güney Kıbrıs ile de benzer SAR anlaşmaları imzalamıştı.Türkiye ise 17 Kasım 2020'de Doğu Akdeniz'deki Arama Kurtarma Sahası’nı genişleterek müstakbel MEB sınırları ile kesiştirmişti.