BMD’den konkordato itirazı: Şu 70 AVM’yi bana bir sayın!

Markalı perakende sektörü bazı AVM'lerin keyfi uygulamalarından şikayetçi. Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Öncel ve Yönetim Kurulu Üyelerinin verdiği bilgilere göre, AVM'lerin kiracıları markalardan tahsil ettikleri ortak alan giderlerinde bir kriter yok. Metrekare başına ortalama 250 TL civarında ortak alan gideri alınıyor. Hatta bazı AVM'ler fazla tahsil ettikleri giderleri sonradan iade ediyor. Başkan Öncel, bir AVM'de kiracı üyelerinin aktardığından hareketle yıl boyunca metrekare başına 50 TL fazla ortak alan gideri alındığını söyledi ve ekledi: Türkiye'deki AVM'lerde toplam 14 milyon metrekare kiralanabilir alan var. Metrekare başına 50 TL fazla genel gider tahsil edildiği düşünülürse 700 milyon TL ediyor. 12 aydan hesapladığımızda yıllık 8.4 milyar TL fazladan ortak alan gideri tahsil edilmiş oluyor.

PARAYLA OYNUYORLAR

Bununla da bitmedi AVM'ler genelde ortak alan giderlerini ay başında tahsil ediyorlar. Ancak faturalar, ödemeler vs. genelde ay sonlarında yapılıyor. Buna göre her ay 4.25 milyar TL, yıllıkta da 51 milyar TL'lik kaynak AVM'lerce vadeli olarak kullanılabiliyor. Bu da ilave gelir demek. Üstelik apartmanlarda apartman yönetimleri güvenlik, tadilat vs. için ortak karar alırken AVM'lerde kiracılar değil işletmeci buna karar veriyor ve istediği fiyattan istediği şirkete bunu yaptırabiliyor. BMD Yönetim Kurulu üyelerinin aktardığına göre bazı AVM'ler AVM içi taşıma hizmetine bile başlamış. Örneğin AVM'deki dükkanınıza kargo geldi. Gidip çalışanınız onu kapıdan alamıyor. Taşımayı AVM'nin belirlediği şirket yapıyor ve bunun için de ücret talep ediliyor. Markaların AVM'lerden en büyük şikayeti ise kiralar. Ciro üzerinden alınan kira ile dükkana adeta ortak olan AVM'lerin fahiş kira artış talepleri markaları canından bezdirmiş. Bu yüzden çoğu marka bulunduğu AVM ile davalık.

CİRO KİRASI VARSA RAYİÇ OLMAMALI

Markalar AVM'lerdeki dükkanlarına ciddi yatırımlar yaptıklarından “Beğenmiyorsan çık.” demekle de olmuyor. BMD Yönetim Kurulu Üyelerinin sohbet toplantısında aktardığına göre iş o hale gelmiş ki “Hepimizin kasaları zaten AVM'lere bağlı. Pos cihazı arızalanıyor. Başka mağazadan pos gönderiyoruz. Ciroyu da bildirmemize rağmen usül hatası var denilerek 12 ay kira cezası kesmeye kalkıyorlar.”
Ciro kirası olan bir ekonomide mülk sahibinin mağdur olmasının olanak dışı olduğunu dile getiren BMD Başkanı Sinan Öncel, konkordato ilan eden ve bankalara devredildiği belirtilerek iflas edeceği söylenen “70 AVM'yi bana bir sayın!” diyerek haberlere itiraz etti.

BMD Yönetim Kurulu Üyeleri de AVM'lerin taahhütlerine işaret ederek, “AVM ekonomisinde yatırımcı diyor ki; benim sana taahhüdüm var, öyle bir ekonomik değer ortaya koydum ki şu kadar müşteri sokacağım. Şöyle tanıtım yapacağım vs. Bunların hiçbiri sorgulanamıyor, sorgulanınca da istenmeyen adam ilan ediliyorsunuz. Ciro kirasının olduğu yerde mülk sahibinin rayiç bedel hakkı olmamalı.” itirazını yaptılar.

BAYRAMPAŞA ALMANYA'DAN PAHALI

Şehir dışındaki AVM'ler daha az trafik çekmesine rağmen şehir içindeki AVM'lerle aynı kirayı talep ettiklerine dikkat çeken BMD Yönetim Kurulu Üyeleri, şunları anlattılar: “Bunun olmaması lazım. Yüksek girdi maliyetleri referans fiyat canımızı okuyor. Dünya ortalamasının daha fazla kira talep ediliyor. 2023 Mayıs Almanya Berlin yeni AVM açılıyor. Pandemi sonrası maliyetlerle kurulmuş. 90 mağaza var bize de davet geldi. Metrekaresi 71 avro. Bir yıl oldu. İstanbul'da Bayrampaşa'da bir AVM ise aralık ayında yüzde 60 enflasyon oranı zam yapılmasına rağmen dört ay sonra yeni kontrata da rağmen 4.5 kat fazla kira talep etti. Ederi 215 avroya denk geliyor. Burada bir fırsatçılık ekonomisi var.”

REFERANS FİYAT ENFLASYONİST ETKİ YAPIYOR

Son olarak “İtalya'da 50 lira ayakkabı burada yüz lira.” gibi paylaşımlara değinen BMD Yönetim Kurulu Üyeleri, “Çünkü devletin uyguladığı referans fiyattan dolayı maliyet artışları var. Hammaddeci beni koruyun, diyor. Koruyalım ama üreticiye yükleniliyor. Biz aynı zamanda ticaret ülkesiyiz turist satışları bu yüzden düştü. Çünkü pahalıyız. Referans fiyat konusu da çözülmeden bizim enflasyonla ilgili sorunlarımız çözülmez diye düşünüyoruz. Hepsi üst üste gelse de fiyat artışlarına yansıtamıyoruz.” ifadelerini kullandılar.