Avro Bölgesi’nin en yüksek enflasyonu: Avrupa’nın Rusya’ya yaptırımı kendisini vuruyor

Önce Kovid-19 sonrası artan talebin karşılanamaması, ardından Ukrayna krizi…

Avro Bölgesi, son aylarda üst üste en yüksek enflasyonunu yaşıyor. Son olarak açıklanan ağustos ayı enflasyonu yüzde 9,1’e çıktı.

Enflasyondaki en büyük pay ise yüzde 38,3 ile enerjide. Rusya’ya uygulanan yaptırımlar fiyatları büyük ölçüde artırdı. Başta Almanya olmak üzere enerjide Rusya’ya bağımlı Avrupa ülkelerinin, gaz tedariğinin azalmasıyla sanayideki üretim maaliyetleri arttı. Bunun sonucunda da neredeyse tüm sektörlerde domino taşı etkisiyle fiyatlar arttı.

ENFLASYONDA ÇİFT HANE DÖNEMİ

Avrupa’da birçok ülke enflasyonda çift haneye ulaştı. Almanya Merkez Bankası (Bundesbank), Alman ekonomisinde bir resesyon olasılığının giderek arttığını ve enflasyonun sonbaharda yüzde 10'a ulaşabileceğini bildirdi. Bu Almanya için 70 yıl sonra bir ilk olacak. Bundesbank ağustos ayı raporunda, kış aylarında gaz arzına ilişkin yüksek düzeydeki "belirsizlik" ve artan enerji maliyetlerinin hane halkı ve şirketler üzerinde ciddi bir baskı oluşturacağı ifade edildi.

ENERJİ FİYATI 10 KATINA ÇIKTI

Enerjide Rusya’ya bağımlı olan Avrupa hem sanayide hem de hanelere sağlanan enerji maliyetlerinde büyük bir artış yaşıyor. Kuzey Akım 1 ile Avrupa’ya tedarik edilen gazın azaltılması Avrupa’da paniğe yol açtı ve enerji fiyatlarını artırdı. Almanya’da geçen hafta megavat saat başına elektrik fiyatı 800 avroya çıktı. Bu fiyat geçen senenin 10 katı. Avrupa Enerji Borsasında ise fiyatlar geçen hafta yüzde 39 artışla megavat saat başına 805,15 avroya ulaştı.

11 YIL SONRA BİR İLK

Avrupa, 2008 krizinin etkilerini kırmak amaçlı son olarak 2011’de faiz artırımı yapmıştı. Avrupa Merkez Bankası (AMB), 11 yıl sonra faizi 50 baz puan artırdı. AMB’den yapılan açıklamada, bankanın üç temel politika faizini 50 baz puan artırdığı ifade edildi. Ekonomistlerin beklentisi ise faizlerin 25 puan artırılacağı yönündeydi.

Açıklamada, bankanın refinansman faizinin yüzde 0,00'dan yüzde 0,50'ye, bankaların merkez bankasında tuttukları mevduat için ödenen faiz oranının yüzde -0,50'den yüzde 0’a, marjinal faiz oranının ise yüzde 0,25'ten yüzde 0,75'ye yükseltildiği duyuruldu.

SERBEST PİYASANIN ÇÖKÜŞÜ

Enflasyonunun yükselişini önleyemeyen Avrupalı hükümetler en sonunda fiyatlara müdahale etme kararı aldı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa elektrik piyasasına yönelik acil durum müdahalesine hazırlandıklarını bildirdi. Tavan fiyat uygulaması talep edilirken Belçika Başbakanı’ndan itiraf gibi açıklama geldi. Başbakan Alexender De Croo açıklamasında, “Bugün serbest piyasa çalışmıyor. Eğer burada insanların yararına bir durum olmuyorsa müdahale etmek gerekir.” dedi.

Fransa’da hükümet en büyük enerji şirketi EDF’nin tamamını devletleştirirken, Almanya ise ülkenin en büyük enerji şirketlerinden Uniper’i kurtarmak için kaynak aktarma kararı aldı.

‘YAPTIRIMLARIN MALİYETİ YILLIK 5 MİLYAR AVRO’

Şüphesiz yaptırımlardan en çok etkilenen ülke Almanya. Çünkü Almanya’nın Rusya’ya enerji bağımlılığı Ukrayna krizi öncesi yüzde 55’ti. Rusya’ya uygulanan doğal gaz yaptırımı Almanya’ya yıllık 5 milyar avroya mal oluyor. Almanya Ekonomi Bakanlığı her gün fazladan 10 milyon metreküp doğal gaza ihtiyaç duyduklarını açıkladı. Kuzey Akım 1’den gelen gaz akışının azalması başta sanayi olmak üzere Alman ekonomisini ciddi şekilde vurdu.

HANELER FATURALARINI ÖDEMEKTE ZORLANIYOR

Enerji maliyetlerinin artması şüphesiz faturalara yansıyor. İngiliz Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) artan maliyetler üzerine anket yaptı. Ankete katılanların yüzde 87’si mart ayında hayat pahalılığının arttığını belirtti. Bu oran geçen kasım ayında yüzde 62 seviyesindeydi.

Ankete katılanların yüzde 43’ünün mart ayı itibarıyla, enerji faturalarını ödemekte zorlandığı kaydedildi. Fatura ödemenin zor olduğunu söyleyenlerin yüzde 30’u ise konut kredisi ya da ev kirasını ödemekte zorlandığını bildirildi.

AĞUSTOS AYI ENFLASYON ORANLARI

Almanya %8,8

İtalya %9

İspanya %10,3

Belçika %10,5

Yunanistan %11,1

Slovenya %11,5

Slovakya %13,3

Hollanda %13,6

Letonya %20,8

Litvanya %21,1

Estonya %25,2

‘AVRUPA İÇİN YIKICI ETKİSİ OLUR’

ESKİ IMF Başekonomisti Kenneth Rogoff Ukrayna krizinin uzamasıyla birlikte Avrupa’da yaratacağı etkiye dikkat çekti. Rogoff, “Putin’in nerede duracağı” ve “savaşın ne zaman biteceği” konusundaki belirsizliklerin öncelikle Avrupa’da yatırım ve tüketim iştahını azaltacağı görüşünde. Belirsizliğin uzaması halinde Avrupa ekonomisinde yaşanabilecekleri “felaket” olarak nitelendiren Rogoff, “Uzun bir savaşın ardından huzursuz bir barışın” dahi Avrupa için yıkıcı etkileri olacağını düşünüyor.