Avrupa yaptırım kararı ile kendi ayağına sıktı

Rusya’nın Avrupa Birliği (AB) ile 282 milyar dolar ticaret hacmi bulunuyor. AB’nin toplam ticaretinin yüzde 5,7’sini Rusya oluşturuyor. Avrupa Birliği'nin petrol ihtiyacının yüzde 25'ini, doğal gaz ihtiyacının yüzde 39'unu ve kömür ihtiyacının yüzde 42'sini Rusya tek başına sağlıyor. Rakamlar, ABD ve AB yaptırımlarının Rusya’yı olduğu kadar Avrupa Birliği ülkelerine de zarar vereceğini gösteriyor. Başta enerji alanı olmak üzere Avrupa’daki gıda ve otomobil şirketleri risk altında.

RİSK NE KADAR BÜYÜK?

Almanya’nın Rusya ile ticareti 2021 yılında yüzde 34 arttı. Siyasi gerilimlere rağmen iki ülke arasındaki ticaret hacmi 59,8 milyar avroya yükseldi. Buna rağmen Rusya’yı ilk terk eden Alman şirketleri oldu. Kamyon üretimi ve satışını durduran Daimler Truck, Rusya’dan tamamen çekilmeyi planlıyor. BMW Rusya'da üretimi ve ihracatı durdurdu. Siemens ayrıca ülkedeki yeni işlerini durduruyor ve yalnızca sözleşmeyle önceden kararlaştırılan hizmetleri sağlamaya devam edecek. Yaptırımların kargaşaya neden olduğu tek ülke Almanya değil. Yaptırımların bireysel girişimci ve şirketler üzerinde de büyük etkiler var. Fransız otomobil üreticisi Renault, Rusya'da satış yapıp yapmamaktan endişeli. Fransa Maliye ve Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, yaptırımların ülke ekonomisine ciddi şekilde zarar vereceği endişelerine karşı çıktı. Le Maire, Fransa'nın ihracatının yüzde 1'den biraz fazlasının Rusya'ya gittiğini söyledi. İthalatta ise Rusya yüzde ikiden az bir paya sahiptir. Rusya-Fransa ticareti düşük olsa da bazı şirketler yüksek risk altında. Rusya, Renault otomobil satışlarının yaklaşık beşte birini oluşturuyor. Renault, SUV Captur’un da üretildiği Moskova yakınlarındaki fabrikasında üretimi geçici olarak durdurdu. Gerekçe olarak da “bileşenlerin tedarikinde kesintiler” gösterildi. Ayrıca, son yirmi yılda Rusya’daki işlerini büyük ölçüde genişleten Mulliez Group'un perakende devleri de etkileniyor. Süpermarket zinciri Auchan, Rusya'da 200'den fazla şube işletiyor. Spor mağazası Decathlon'un da 60 şubesi var. Fransa’nın en eski bankası ve Avrupa’nın ana merkezi finans şirketi Société Générale ile bağlı kuruluşu Rosbank için finans sektöründe büyük bir endişeye söz konusu. Les Échos gazetesinin haberine göre en kötü durumda bu bankalar 2,7 milyar avro değer kaybedebilir.

Gascade boru hattı operatörü verilerine göre, Rusya’nın Yamal-Avrupa boru hattı üzerinden Almanya’ya giden gaz akışı keskin bir düşüş kaydetti. Perşembe sabahı Mallnow ölçüm noktasında daha önce yaklaşık 17,5 milyon kilovat saat olarak kaydedilen akış, 598 bin 712 kilovat saate kadar geriledi. Avrupa’da doğal gaz fiyatları, Aralık 2021’de, Rusya’dan gaz akışının azalması ve etkili olan soğuk hava dalgası nedeniyle megavatsaat 180 avronun üzerine çıkmıştı. AB ülkeleri, kullandıkları doğalgazın yüzde 90’ını ithal ediyor. Bu nedenle kıtada gaz fiyatlarının Ocak 2021’den bu yana 7 kat artması enerji krizine neden ol-muştu.

ENERJİDE RİSK YÜKSEK

Enerji alanında ise risk yüksek. Çünkü Avrupa enerji ihtiyacında Rusya’ya bağımlı ve birçok enerji şirketi Rusya ile iş yapıyor. Bu şirketler arasında, Fransız enerji grubu Total Energies, Rusya'nın petrol ve gaz sektöründe bir dizi holdinge sahip. CEO Patrick Pouyanné, Rusya'daki işlerin satışların yüzde üç ila beşini oluşturduğunu ve bunu kontrol altına alacaklarını söyledi. İngiltere'de ise enerji şirketi BP, Rus petrol şirketi Rosneft'teki yüzde 20'ye yakın hissesinden vazgeçeceğini açıkladı. Böylelikle, ilk çeyrekte 25 milyar sterline kadar değerinin silinmesi gerekebilir. Rosneft ile BP, petrol ve gaz üretiminin üçte birini ve yılda yaklaşık üç milyar kârını kaybediyor. Pazartesi günü, ikinci büyük petrol şirketi Shell de Rusya'dan çekildiğini duyurdu. Shell, devlete ait Gazprom ile tüm ortak girişimleri sona erdirecek. Holdinglerin değeri 3 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. İngiltere için Ukrayna ve Rusya’ya yapılan ihracat yılda yaklaşık 5 milyar sterlin, ithalat ise 13 milyar sterlin civarında.

‘EN BÜYÜK ETKİ ENERJİ VE EMTİA FİYATLARINDAN GELECEK’

Britanya Ekonomi Endüstrisi (CBI) baş ekonomisti Rain Newton-Smith, İngiliz firmaları üzerindeki en büyük etkinin artan enerji ve emtia fiyatlarından geleceğini söyledi. Batılı hükümetlerin yaptırımları özellikle Rus finans şirketlerini ve zenginleri hedef aldığından, bazı Londra servis sağlayıcıları da önemli müşterilerini kaybediyor. Ancak, büyük bankalar HSBC ve Barclays Rusya'daki işlerinin çok sınırlı olduğunu açıkladı. İtalya, yaklaşık 8 milyar avro Rusya’ya ihracat yapıyor. Rusya'da 11 binden fazla İtalyan şirketi faaliyet gösteriyor. Roma'daki ekonomik araştırma enstitüsü CER, Ukrayna krizinin, İtalya'ya ekonomik büyüme açısından tam bir puana mal olabileceğini hesapladı.