AVRUPA’DA ÜRETİM DURUYOR Rus gazı olmadan üretim olmaz

Avrupa’daki enerji krizi üretimi vurdu. Son zamanlarda “Üretim durma noktasına mı gelecek?” sorusunun dillendirildiği Avrupa’da, çözümün Rusya ile anlaşmaktan geçtiğini söyleyenlerin sayısı kitlesel olarak artıyor.

Aydınlık Avrupa’ya konuyu değerlendiren ekonomistler Avrupa’da kritik sektörlerde üretimin durmasının ileride diğer sektörleri de kapsayacağını söyledi. Uzmanlar “Rus gazı olmadan Avrupa’da üretim olmaz” dedi.

KRİTİK SEKTÖRLER ÜRETİMİ DURDURUYOR

Sanayide yüksek enerji ihtiyacı duyuluyor. Özellikle maden alanında üretim durma noktasına geldi. Fiyatların zirve yapması kullanan cam, kimya, kağıt, demir-çelik, alüminyum, gübre fabrikalarını zorluyor. Eylül ayında üretimlerini tamamen durduran firmaların yanı sıra, üretiminde yüzde 50’den fazla kesintiye giden fabrikalar da mevcut. Bu kritik madenlerin üretiminin durması ise tüm sektörleri bütünüyle etkiliyor.

‘ARTARAK DEVAM EDECEK’

Aydınlık Avrupa’ya konuşan ekonomist Serhat Latifoğlu peş peşe gelen üretimi durdurma kararlarının giderek artacağını söyledi. Latifoğlu, “Özellikle dünyanın en büyük çelik üreticilerinden birisi Arcerol Mittal’in Avrupa’nın belirli yerlerinde üretimi durdurma kararları aldığı bilgisini verdi. İrili ufaklı birçok demir-çelik şirketi üretimi durdurma ya da erteleme kararı alıyor. Bu artarak devam edecek” ifadelerini kullandı.

‘KORKUNÇ FİYAT FARKLARI VAR’

Enerji fiyatlarının beklenenin çok üstünde olduğunu belirten Latifoğlu, “Bu, ürün maliyetlerine yansıyor fakat bu maliyetlerde korkunç bir fiyat farkı çıktığından dolayı ürünlerin fiyatlarına yansıtılamıyor. Bu yüzden de üretimi durdurma kararı alınıyor” açıklamasını yaptı.

‘KRİZ YAYILACAK’

Arz ile ilgili sıkıntının da devam ettiğini vurgulayan Latifoğlu, “Bu krizin yayılacağı çok kesin çünkü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu kış Avrupa’yı gazsız bırakacağını açıkladı” dedi. Latifoğlu, burada en çok etkilenecek ülkelerin başında demir-çelik olmak üzere, cam çimento ve kimya gibi ağır sanayi üretimi yapan ülkelerin olduğunu söyledi. İmalat sektörünün de buna bağlı olarak etkileneceğini belirten Latifoğlu,“Akabinde bu tarıma da yayılacak, üreticiler üretimden cayma eğilimindeler ve yöneticiler üreticileri ikna etmeye çalışıyor. Bu yüzden bu sektörde de kesintiler olacak” ifadelerini kullandı.

AVRUPA’DA KIRILMALAR YAŞANACAK

Avrupa’da artan maliyet ve fiyatlardan dolayı kırılmaların yaşanacağını aktaran Latifoğlu işten çıkarılmaların yaşanacağını belirtti. Bu durumun da ekonomide durgunluğa sebep olacağını söyleyen Latifoğlu, “Tüm bunlar devam ederken de arz yönlü maliyet artışı devam edecek çünkü üretim azalacak. Tüm bunların yaşanması da stagflasyonu doğuracak” dedi.

İŞÇİ HAREKETİ ARTACAK

İşsizliğin bu ortamda artacağını belirten Latifoğlu, Avrupa’nın güçlü ve örgütlü sendikalarının işçi hareketlerini de yükselteceğini söyledi. Grevlerin daha uzun süreli ve yaygın hale geleceğinin altını çizen Latifoğlu, bunun Avrupa’da huzursuzluk yaratacağını belirtti. Tüm bunların bir kırılmayı doğuracağını söyleyen Latifoğlu, özellikle Almanya’nın bu politikayı sürdüremeyeceğini vurguladı.

‘ÜRETİM TÜRKİYE’YE KAYACAK’

Avrupa’da üretimin durdurulduğu ya da azaltıldığı sektörlerde Türkiye’nin başarılı olduğunu belirten Latifoğlu, Türkiye’de yer alan fabrikaların Avrupa standartlarında üretim yaptıklarını söyledi. Üretimi duran sektörlerin bir kısmının Türkiye’ye kayma ihtimalinin yüksek olduğunun altını çizen Latifoğlu, “Bu vesileyle, Türkiye bu krizden olumlu şekilde etkilenecek. Zaten yüksek kapasiteyle çalışan bir sanayi söz konusu yüksek ihracattan dolayı, bu yüzden siparişler bile yetişmeyebilir” ifadelerini kullandı.

MADEN FABRİKALARI DURDU

Üretimi durduran fabrikaların başında alüminyum ve çinko madeni üreten fabrikalar geliyor. Aydınlık Avrupa’ya konuşan ekonomist Hakan Topkurulu, bu madenlerin harcadığı enerjiye dikkat çekerek bakır, demir ve çeliğin de bu durumundan etkileneceğini söyledi.

‘SANAYİ DURMA NOKTASINA GELMEK ÜZERE’

Rusya’nın gaz tedariğini azaltmasından dolayı özellikle sanayide hem arz sıkıntısı var hem de yüksek maliyet sorunu. Buna bağlı olarak Topkurulu, “Rusya gaz göndermediği sürece Avrupa’da zaten sanayi durma noktasına geliyor ve duracak da” ifadelerini kullandı.

‘AB ÜLKELERİ NATO-ABD BASKISINDAN KURTULMALI’

Avrupa’nın bu krizden kurtulması için AB ülkelerinin, NATO ve ABD baskısından kurtulması gerektiğini söyleyen Topkurulu, Avrupa’nın kendi çıkarları doğrultusunda politika uygulamadıkça “yerle yeksan” olacağını belirtti. Bu durumun devam etmesi durumunda da yaşanacak toplumsal rahatsızlık sonucu çıkacak olayların Avrupa’yı sosyal olarak paramparça edeceği uyarısında bulundu.

Avrupa’da üretimin durduğu yerler

Hollanda'da Delfzijl şehrindeki Damco Alüminyum fabrikası eylül başında kepenk indirdi. Aldel şirketi, yüksek enerji fiyatlarını gerekçe göstererek Farmsum'daki fabrikasını kapatma kararı aldı. Çinko üreticisi Nrystar da eylülde üretimi durdurdu. Norsk Hydro Slovakya'daki alüminyum tesisini ay sonunda kapatmayı planlıyor. Slovenya'nın alüminyum firması Talum, üretimi kapasitenin beşte birine indiriyor. Alcoa da Norveç'teki Lista tesisinde bir hattı azaltacak. Avrupa'nın 1 milyon tona yakın alüminyum kapasitesi şu anda devre dışı kalmış durumda. Avrupa'daki alüminyum ve çinko tesislerinin kabaca yarısının kapandığı tahmin ediliyor.
Norveç merkezli dünyanın en büyük gübre şirketi Yara, Avrupa'daki amonyak bazlı üre ve azotlu gübre üretiminde yüzde 50'lik bir kesinti yaptı.

İngiltere'nin en büyük gübre tesisi CF Fertilizers UK de Billingham tesisinde üretimi geçici olarak durduracağını açıkladı.

Polonya'daki iki büyük gübre üreticisi, faaliyetlerini durduracaklarını duyurdu. Alman kimya şirketi K+S, ek yakıt maliyetlerinin milyonlarca avro olacağını tahmin ediyor.