Avrupa’dan çağrı: ABD’nin Afganistan’daki savaş suçları soruşturulsun

20 Ekim’de Afganistan İnsan Hakları Örgütü tarafından düzenlenen etkinlikte Avrupa’dan katılan uzmanlar konuyla ilgili sunumlar yaptı.

Afganistan İnsan Hakları Örgütü Başkanı ve jeopolitik uzmanı Fernando Moragón, ABD'nin Afganistan'da uyguladığı şiddet içeren ve adaletsiz uluslararası politikaları nedeniyle Afgan halkının haklarının ihlal edildiğini belirtti. Moragon, "Uluslararası toplumun, Afgan halkının kendi kaderini belirlemesi ve bu sorumsuz uluslararası politikadan daha fazla zarar görmemesi için gerekli çabayı göstermesi gerektiğine inanıyoruz" dedi.

Rey Juan Carlos Üniversitesi'nde Çağdaş Tarih alanında akademisyen Felipe Debassa, konuşmasında Afganistan'a askeri müdahalenin meşruiyetinin tarihsel ve yasal kökenlerini sorguladı. Debassa, 1948 tarihli mevcut insan hakları beyannamesinin yeni çok kutuplu dünya senaryosunu dikkate alması gerektiğini vurguladı.

Fransa'da Dayanışma ve İlerleme Partisinin kurucusu Jacques Cheminade, NATO'nun Afganistan'a müdahalesinin yol açtığı maddi ve manevi zararları açıklayarak, Batı'nın sorumluluğunun bilincinde olması gerektiğini söyledi. Bölgede durumun gerçek bir istikrara kavuşması için, Orta Asya hükümetlerinin aktif rol oynamasının önemine işaret eden Cheminade, Rusya, Çin, Hindistan ve hatta İran gibi bölge güçleri arasında da bu yönde bir işbirliğinin gerekliliğini belirtti. Cheminade Avrupa’nın da ayrıca karşılıklı ekonomik kalkınma yoluyla katalizör ve arabulucu rol üstlenebileceğini ifade etti.

Bir diğer konuşmacı, küresel ekonomi uzmanı Marcelo Muñoz, Afganistan'da ve bölgede istikrarı sağlamak için IŞİD gibi gerici ve aşırılık yanlısı terör örgütlerine karşı gerçekten mücadele etmenin önemini vurguladı. ABD'nin bu terör örgütleriyle mücadelede başarısız olduğunun altını çizen Munoz, Çin'in bugün dünyada gerici teröre karşı en keskin değerleri savunan bir güç olduğuna dikkat çekti. Munoz, Avrupa'nın bu konuda ve diğer uluslararası alanlarda Çin ile işbirliği yapması gerektiğini söyledi:

“ABD, Çin'e karşı ekonomik, siyasi ve teknolojik her cephede sonu gelmez savaşlar veriyor ve sadece stratejik rekabetlere göre hamle yapıyor. ABD'nin çok taraflılıktan ve küresel yönetişim çabalarından vazgeçtiği mevcut senaryoda, Avrupa Birliği ve Çin'in bu konuda çalışması çok önemlidir. Bu şekilde, AB ve Çin, aynı anda diğer güçler için bir katalizör görevi görecek, fikir birliğine dayalı küresel yönetişime yönelik sağlam bir anlayış inşa edebilir.”

İspanya haber sitesi El Confidencial Digital’den, daha önce Afganistan’da da bulunmuş olan gazeteci Alejandro Requeijo konuşmasında, Afganistan'daki ABD askeri varlığını ve insan hakları ihlallerini tartıştı. Konuşmacılar Afganistan'daki mevcut durumu ve bunun uluslararası ilişkiler alanındaki sonuçlarını değerlendirdiler.

Konferansın sonunda katılımcılar, bugün pek çok medya kuruluşunda eksik, yanlış veya manipüle edilmiş bir şekilde yer alan Afganistan gündemi ve oradaki bu insan hakları konularını derinlemesine incelemek için gönüllü olduklarını vurguladılar ve bu yönde bir soruşturma için uluslararası kamuoyuna çağrıda bulundular.

18 Eylül 2021'de Kabil'in Kwaja Burga semtinde ABD insansız hava aracının saldırısında hasar gören bir evin enkazının ortasında duran vatandaş. Fotoğraf: AFP