Avrupa’nın enflasyonla sınavı: Zam üstüne zam

Kovid-19 salgını ile birlikte tüm dünyada ekonomik gerileme yaşanırken, Avrupa’da enflasyon rakamları artmaya devam ediyor. Özellikle elektrik, doğal gaz, petrol gibi enerji maddelerine gelen zamlar birçok sektörü etkileyerek zincirleme bir fiyat artışına neden oldu.

ALMANYA’DA 30 YILIN

EN YÜKSEK ENFLASYONU

Almanya son 30 yılın en yüksek enflasyonunu yaşıyor. Artan fiyatlar, tedarik sıkıntısı ve Kovid-19 önlemleri enflasyona yansıdı. Almanya Federal İstatistik Ofisi (Destatis), fiyat artışlarına ilişkin kasım ayı nihai verilerini açıkladı. Açıklanan verilere göre, ekimde yüzde 4,5 olan yıllık enflasyon, kasımda yüzde 5,2’ye çıktı ve ülkede Haziran 1992’den (yüzde 5,8) beri en yüksek enflasyon oranına ulaşıldı. Ülkede enflasyon, aylık bazda yüzde 0,2 düşüş gösterdi. Nihai veriler, daha önce yayımlanan öncü verileri teyit etti. Enerji fiyatları yıllık bazda yüzde 22,1 artarken, yıllık artış gıda fiyatlarında yüzde 4,5 ve hizmetlerde yüzde 2,9 oldu.

Almanya'da Avrupa Birliği (AB) uyumlu TÜFE, kasımda aylık bazda yüzde 0,3, yıllık bazda yüzde 6 yükseldi. Uzmanlar, ülkede yıllık enflasyonun zirveye ulaştığını ifade ederken, gelecek ay KDV indirimlerinin baz etkisinin ortadan kalkacağını ve fiyatları yukarıya çeken tedarik darboğazlarının azalacağını öngörüyor. Ayrıca Destatis’in açıkladığı verilere göre, ülkede üretilen ürünler için siparişler, ekimde bir önceki aya kıyasla yüzde 6,9 azaldı. Söz konusu azalış, son üç ay içinde ikinci aylık keskin düşüş olarak kayıtlara geçti.

HOLLANDA’DA ENFLASYON

40 YILIN ZİRVESİNDE

Enflasyonun hissedildiği ülkelerden biri de Hollanda. Merkezi İstatistik Bürosu (CBS) tarafından yapılan açıklamada, kasım ayı enflas-yon oranının yüzde 5,2 olduğu, enflasyon rakamlarının Eylül 1982'den bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı bildirildi. Hollanda’da ekim ayı enflasyon oranı yüzde 3,4 olarak tespit edilmişti. Kasım ayında da enflasyonun artış eğiliminde olduğu görüldü. Enerji fiyatlarında da yüksek bir artış yaşanan Hollanda’da geçen yılın aynı dönemine göre Kasım 2021’de; gaz yüzde 53, elektrik yüzde 74,9 ve akaryakıt yüzde 24,7 zamlandı. Hollanda’da giyim ve gıda fiyatlarında da artışlar yaşanıyor. CBS verilerine göre; Kasım 2021’de giyim için harcanan miktar geçen yıla göre yüzde 5,2 daha fazla. Gıda fiyatları da bir önceki yıla göre yüzde 1,1 arttı. CBS özellikle patates, meyve ve kahvenin daha pahalı hale geldiğini belirtti.

AVUSTURYA’DA ELEKTRİK

FİYATI YÜZDE 72,7 ARTTI

Avusturya’da da fiyatlar yükseliyor. Avusturyalılar aralık ayından itibaren elektrik faturaları için daha fazla ödeyecek. 1 Aralık 2021'den itibaren elektrik fiyatları 10,32 sent/kWh artarak 16,20 sent/kWh (KDV dâhil) oldu. Bunun yanı sıra gaz fiyatları da yükseliyor. 2020 yılının ekim ayına kıyasla Avusturya Elektrik Fiyat Endeksi (ÖSPI) yüzde 53,8 daha yüksek. Avusturya Enerji Ajansı tarafından yapılan açıklamaya göre; Avusturya elektrik fiyat endeksi (ÖSPI), Kasım 2021'de bir önceki aya göre yüzde 10,9 arttı. Ayrıca ÖSPI, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 72,7 daha yüksek.

‘ENFLASYON SİSTEMSEL

BİR SORUN’

Ekonomist Hakan Topkurulu, Avrupa’da yaşanan enflasyonla ilgili Aydınlık Avrupa’ya konuştu. Topkurulu, bugün Avrupa’da yaşanan enflasyonu sistemsel bir sorun olarak gördüğünü çünkü Avrupa ülkelerinin ekonomideki sorunlarını para basarak, eksi faiz politikalarıyla ertelemeye çalıştığını belirtti. Topkurulu, “Kovid-19’un enflasyonda bir etkisi oldu çünkü tedarik zinciri kırıldı. Ama Kovid-19 bu sorunu öne çekti. Kovid-19 olmasaydı da önümüzdeki dönem bu sorun yaşanacaktı.” ifadelerini kullandı.

‘EKONOMİK TSUNAMİYE

VERECEK CEVAPLARI YOK’

Avrupa’nın, şu an gelen ekonomik tsunamiye verecek bir cevabının olmadığını belirten Topkurulu, “Cevapları olsa zaten verirlerdi. Bir yandan para basıyorlar, bir yandan da kamu harcamalarını artırıyorlar. Bu durum uçağın indirilmesine benziyor. Uçağı indirirken hem gaz verirsiniz hem de fren yaparsınız. Ama Avrupa öyle bir durumda ki, öyle bir miktarda para basıyor ki uçak örneğinde olduğu gibi uçağı yavaşlatamıyorlar.” açıklamasını yaptı. Topkurulu, “Avrupa’yı tek bir parça olarak değerlendirirsek; Portekiz, İspanya, Yunanistan gibi ülkelerde müthiş bir yoksullaşma var. Evet, kuzey ülkeleri bunu çok fazla hissetmiyor ama bütün olarak baktığımızda bir sorun var. Avrupa’nın bu soruna verecek bir cevabı ya da şansı var.” diye konuştu. Bu şansın; Avrupa ülkelerinin Türkiye, İran, Çin ve Rusya gibi ülkelerle ilişkilerini daha iyi düzenlemek olduğunu vurgulayan Topkurulu, bu adımın Avrupa’yı bugüne kadar sağladığı refah düzeyine getirmeyeceğini ama bir toparlanma sağlayacağını belirtti.