Ayçiçeğinde tarihi fırsat: Ukrayna ayçiçeğini yağa biz dönüştürelim

Kırbiç, Rusya, Ukrayna, Türkiye ve Birleşmiş Milletler arasında imzalanan tahıl koridoru anlaşmasıyla limanlarda bekleyen ürünlerin sevkiyatına başlanacağını, Türkiye'nin öncülüğünde açılan koridorun dünyada gıdaya erişime katkı sağlayacağını belirtti. Kırbiç, tahıl koridorunun açılmasıyla tonlarca ayçiçeğinin piyasaya gireceğini ifade etti.

Ukrayna ve Rusya'nın dünyanın en çok ayçiçeği üreten iki ülkesi olduğunu dile getiren Kırbiç, "Rusya ve Ukrayna dünya ayçiçeği ihtiyacının yüzde 60'ını üretiyor. En fazla üretimin gerçekleştiği ülke yaklaşık 17 milyon ton ile Ukrayna, Türkiye'nin 10 katına yakın bir üretim miktarı var. Savaş öncesi Ukrayna'dan çekirdek olarak yurt dışına satış yasaktı, orada bir istihdam ve katma değer yaratılması için. Yağ olarak yurt dışına satışları vardı ancak savaşta yağ üretim tesislerinin bombalanması, enerji nakil hatlarında işletmeyi sekteye uğratacak sebeplerle o ayak durdu" diye konuştu.

‘ÇOK YÜKSEK KIRMA KAPASİTESİNE SAHİBİZ’

Türkiye'nin yüksek kapasitede ayçiçeği işleme tesislerine sahip olduğunu belirten Kırbiç, önümüzdeki dönemde ihracat anlamında söz sahibi konuma gelmesinin mümkün olduğunu dile getirdi.

Şafak Kırbiç, Trakya'da yılda yaklaşık 2,5 milyon ton ayçiçeği işleme kapasiteli 18 ayçiçek yağı fabrikasının bulunduğunu söyledi. Kırbiç, şu değerlendirmelerde bulundu: "Ayçiçeğinde çok yüksek kırma kapasitesine sahibiz. Avrupa, daha önce bunu Ukrayna'dan tedarik ederken, bu süreçte ülkemizden ihraç anlamında bir çalışma yapabilir. Biliyorsunuz un ihracatında Türkiye dünya şampiyonu, bu ayçiçeği yağında da olabilir mi? Türkiye'de hem sanayiciler hem de kurumsal anlamda Trakya Birlik bu tesislere ve bu tecrübeye sahip. Biz birtakım adımlar atılacağı kanaatindeyiz. Bu da ülkemiz için hem istihdam anlamında hem katma değer anlamında ciddi bir kazanç sağlayacaktır. En azından önümüzdeki dönemde bunun tedarikiyle ilgili problemler ortadan kalkar diye düşünüyorum."

İhracatla ilgili olumlu gelişmeler olabileceğini belirten Kırbiç, "Ukrayna'da geçtiğimiz yıldan devir stokları var. 4-5 milyon ton civarı ayçiçeği bulunduğunu tahmin ediyoruz. Bu, tahıl koridoru sayesinde Türkiye üzerinden bir şekilde dünya ülkelerine ulaştırılacak. Tabii Türkiye burada tedarik anlamında bir çalışma yapacaktır. Önümüzdeki dönemde ayçiçeğinde bir sıkıntı olmayacağı kanaatindeyim" dedi.

‘ÜRETİCİ KAZANIRSA KENDİMİZE YETERİZ’

Kırbiç, Türkiye'de ayçiçeği hasadının başlamasına sayılı günler kaldığını, bu yıl rekoltede artış beklendiğini ifade etti.

Ayçiçeği ekiminin arttığının altını çizen Kırbiç, "Geçtiğimiz yıllara göre ayçiçeği ekiliş alanlarında yüzde 10'luk bir artış var. Bu yıl da tüm ülke genelinde verimli ve iyi bir yıl olacağı görülmekte. Çayır tırtılının lokal bazı alanlarda büyük zararı var ama genel üretimi çok fazla etkilemeyecek gibi görünmekte" dedi.

Ayçiçeği üreticisine verilecek desteklerle ekim alanlarının ve elde edilen ürünün artacağını vurgulayan Kırbiç, şunları kaydetti: "Ayçiçeği ülkemizin her alanında ekilebilecek bir ürün. Şu anda biz ülke ihtiyacının yüzde 70'ini karşılayabiliyoruz. Verilecek desteklerle bu artırılabilir. Kazanç paritesinin başka ürün desenlerine kaymaması için çiftçinin ayçiçeğinden iyi para kazanması gerekir. Ayçiçeği stratejik bir üründür. Başka ürünleri yurt dışından tedarik edebiliriz ama bu son süreçte pandemi ve savaşın ardından ayçiçeğini biraz daha ön plana taşıdı."

YOZGATLI AYÇİÇEĞİ ÜRETİCİLERİ: AÇIĞI KAPATIRIZ

Türkiye'nin önemli tarım bölgelerinden Yozgat'ta, Tarım ve Orman Bakanlığı ile İl Özel İdaresi tarafından çiftçilere verilen yağlık ayçiçeği tohumu desteği sayesinde, ekim alanı geçen yıla göre 4,5 kat artırıldı.

Yozgat Ziraat Odası Başkanı İsmail Açıkgöz, kentte çiftçinin iki yıldır alternatif ürün olarak yağlık ayçiçeği ektiğini belirtti. Resmi rakamlara göre kentte 130 bin dekar ayçiçeği ekili olduğunu aktaran Açıkgöz, çiftçi kayıt sisteminde görülmeyen alanlarla birlikte bu rakamın 250 bin dekar olduğunu tahmin ettiklerini ifade etti.

Açıkgöz, son yağışlarla birlikte ürünün çok iyi gelişim gösterdiğini dile getirerek, "Dekardan 200 kilo verim alacağımızı düşünüyorum. Aşırı kıraç yerlerden 100 kilodan aşağı düşmez. Türkiye'de 'yüzde 75 ayçiçeği sıkıntısı var' deniliyor. Ayçiçeği üretilemeyecek bir ürün değil. Biz yüzde 75 açığı kapatırız, gerekirse yüzde 50 de artırırız" diye konuştu.

Yozgat bölgesinde ayçiçeği alacak tüccar bulunmadığını vurgulayan Açıkgöz, "Sayın yetkililerimizden Toprak Mahsulleri Ofisi'nin açılarak, özellikle fındık gibi, çay gibi alım yapmasını istiyoruz. Ofis alırsa hem iç piyasada sıkıntı çekmeyiz hem de üreticinin devamlılığı olur" ifadelerini kullandı.