Bakan Dönmez: “Toplum olarak enerji verimliliğini biliyoruz ancak uygulamıyoruz”

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Enerji Verimliliği Davranış Endeksi’nin 200 üzerinden 148,5 puan olduğunu belirterek, “Bu değer, enerji verimliliği konusundaki davranış boyutumuzun orta-alt seviyede olduğunu gösteriyor. Toplum olarak enerji verimliliğini biliyoruz, bu konudaki farkındalığımız yüksek, ancak bunu pratiğe dökmekte o denli başarılı değiliz” dedi.

Toplantıya, kamuyu temsilen EÜAŞ Genel Müdürü İzzet Alagöz, TEDAŞ Genel Müdürü Ömer Sami Yapıcı, Enerji İşleri Genel Müdürü Ömer Erdem, TEMSAN Genel Müdürü Fatih Öztürk, özel sektör temsilcileri Enerji Verimliliği Derneği Başkanı Ali Sılkım, Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği (İZODER) Başkanı Emrullah Eruslu, Zorlu Enerji Sektör Başkanı İbrahim Sinan Ak’ın yanı sıra çok sayıda sektör ve şirket temsilcisi katıldı.

Enerji verimliliğindeki bilincin vatandaşa duyurularak tabana yayılması amacıyla hem bakanlık hem özel sektör hem de sivil toplum kuruluşlarının tanıtım ve iletişim faaliyetleri ve kampanyalarının 2021 yılı karnesinin paylaşıldı.

Bakan Dönmez burada yaptığı konuşmasında, enerji verimliliği bilinç endeksini geniş bir katılımla gerçekleştirdiklerini dile getirerek, 26 şehirde 3 bin kişiyle yüz yüze görüşme gerçekleştirildiği bilgisini verdi.

Ankete göre enerji verimliliği bilinç endeksinin 200 üzerinden 163,8 puan olduğunu belirten Bakan Dönmez, “Bu değer kamuoyunun enerji verimliliği konusunda orta üst seviye bilinç düzeyinde olduğunu gösteriyor. Bir önceki endeksi 157,7 puandı. 6,1 puanlık yükseliş bu konudaki toplumsal duyarlılıkta bir nebze olsun bir kıpırdanma olduğunu gösteriyor” dedi.

“Enerji verimliliği konusunda teoride iyiyiz ama pratikte zayıfız”

Enerji Verimliliği Davranış Endeksi’nin 200 üzerinden 148,5 puan olduğunu ifade eden Bakan Dönmez, “Bu değer, enerji verimliliği konusundaki davranış boyutumuzun orta-alt seviyede olduğunu gösteriyor. Bu sonuç bize neyi ifade ediyor? Toplum olarak enerji verimliliğini biliyoruz, bu konudaki farkındalığımız yüksek, ancak bunu pratiğe dökmekte o denli başarılı değiliz. Tabiri caizse teoride iyiyiz ama pratikte zayıfız” diye konuştu.

“Enerji verimliliği ailede başlar”

Rapora göre, enerji verimliliğine yönelik en yüksek bilgi, ilgi ve davranışın 35-44 arası yaş grubundan, cinsiyet dağılımında ise erkeklerden geldiğini söyleyen Bakan Dönmez, “Bir önceki araştırmamız da kadınların bu konudaki ilgi düzeyi erkeklerden daha yüksek çıkmıştı. Hem annelerimizin hem de babalarımızın bu konudaki tutumları ve rol model olmaları, enerji verimliliğinin sonraki kuşaklara aktarılmasında kritik bir rol oynuyor. Biliyorsunuz çocuklarımız özellikle erken yaşlarda çoğunlukla gözlemleyerek öğreniyorlar. Bazen bizler için çok basit gelen bir şey, çocuğun zihin dünyasında büyük etkiler bırakabiliyor. O nedenle enerji verimliliği ailede başlar diyoruz. Ebeveynlerimize de bu konuda önemli bir sorumluluk düştüğünü hatırlatmak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

Enerji verimliliği ile ilgili bilgilerin hangi mecradan alındığı sorusuna verilen yüksek cevabın “yakın çevrem” olduğunu belirten Bakan Dönmez, evinde ya da iş yerinde enerji verimliliği uygulamalarının pozitif katkısını görenlerin, bu tecrübelerini yakın çevreleriyle paylaştığını raporun ortaya koyduğunu ifade etti.
Enerji verimliliğine önem verilme nedenleri arasında ilk sırada ekonomik sebeplerin, ikinci sırada ise çevreci sebeplerin geldiğine dikkati çeken Bakan Dönmez, “Vatandaşlarımız enerji verimliliğinin hem aile bütçesine hem de ülke ekonomisine yaptığı katkıların farkında. Bu yılki sonuçlarımız arasında yer alan ‘gelecek nesillere kaynakları aktarmak’ cevabı bu konudaki bireysel sorumluluğumuzun da arttığını gösteriyor. Bu bilinç düzeyinin artması sürdürülebilir bir çevre ve doğal hayat adına oldukça önemli” diye konuştu.

“Doğal gaz kullanan binalarımızın tamamı yalıtımlı olsaydı, 50 milyar lira ülkemizde kalacaktı”

Türkiye’deki toplam doğal gaz talebinin yüzde 28’inin konutlarda ısınma maksatlı kullanıldığını ifade eden Bakan Dönmez, “Ancak konutlarımızın yaklaşık yarısı ne yazık ki yalıtımsız. Bu durum daha fazla enerji harcayarak evlerimizi ısıtmamıza neden oluyor ki bu da kaynak israfı demek. Eğer bütün binalarımız yalıtımlı olsaydı toplamda 4 milyar metreküp doğal gaz tasarruf etmiş olacaktık. Bu toplamda 50 milyar liralık bir tasarrufa denk geliyor. Yani tüm konutlarımız yalıtımlı olsaydı yurt dışına ödediğimiz 50 milyar lira ülkemizde kalacaktı” dedi.

Türkiye’nin birincil enerji talebinin yüzde 70’inde dışa bağımlı olduğuna vurgu yapan Bakan Dönmez, doğal gaz, kömür ve petrol kullanımında yüzde 10’luk enerji verimliliği sağlanması durumunda enerji faturalarında 2021 yılında 5 milyar dolardan fazla düşüş olacağını ifade etti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 6 Haziran’da Kabine Toplantısı’nın ardından duyurduğu Konutlarda Isı Yalıtım Kredi Paketi’ne ilişkin konuşan Bakan Dönmez, “Bildiğiniz gibi geçtiğimiz günlerde hanelerde ısı yalıtımını teşvik edecek bu paketi ile kamu bankalarımız başta olmak üzere konutlarımızın ısı yalıtımı giderleri için hane başına 50 bin TL’lik, 60 ay vadeli uygun kredi imkanı sunduk. İnanıyorum ki önümüzdeki dönemlerde hanelerdeki ısı yalıtımı oranı daha da yükselecektir” diye konuştu.

Bakan Dönmez, anketin saha çalışmaları esnasında enerji verimliliği etiketine ilişkin olumlu bir yanıt alınamadığını dile getirerek, “Beyaz eşyalarda enerji etiketine dikkat edenlerin oranı 2019’a göre gerileme gösterdi. Burada enerji verimliliğinden ziyade ekonomik kaygılar öne çıkıyor. Enerji verimliliği bugünlük ya da yarınlık bir yatırım değil. Tabiri caizse ortada bir ömürlük bir yatırım söz konusu” ifadelerini kullandı.

Anketin sanayi işletmelerini kapsayan bölümüne ilişkin bilgi paylaşan Bakan Dönmez, şunları söyledi:
“Enerji verimliliği bilinç endeksini sanayi işletmelerinde 154,2; hizmet sektöründe 146,7; ulaştırma ve tarım sektöründe ise 169,5 puan olarak ölçümlendi. Enerji Verimliliği Uygulama Endeksine gelince orada da sanayi işletmelerinin puanı 131,7; hizmet sektörünün puanı 115,9; ulaştırma ve tarım sektörünün puanı ise 158,2 oldu. Söz konusu alanlarda hem bilinç hem de uygulama düzeyi en yüksek sektörlerimiz tarım ve ulaştırma sektörlerimiz oldu. Burada kendi adımıza çıkaracağımız önemli bir sonuç var. O da Bakanlığımızın verdiği destek ve teşviklerden sanayi işletmelerimizin yüzde 56,8’i haberdar olmadığını söylemiş.”
Bakan Dönmez, enerji verimliliğinin hayat standartlarından ve konfordan taviz verilmeden üretim, miktar ve kalite düşüşüne yol açmadan, az bilinç ve davranış kalıpları geliştirdiğini ifade ederek, bu konudaki zihinsel ve davranış pratiklerinin geliştirilmesi gerektiğini söyledi.

Bakan Dönmez, işletmelerin enerji verimliliği maliyetlerindeki geri dönüş süresinin sanayi için 4,6 yıl, hizmet sektörü için 5,5 yıl diğer sektör için 6,7 yıl olduğunu kaydederek, ortalama 4,8 yıldan sonra işletmelerin enerji verimliliği uygulamalarını hanelerine kar olarak yazabildikleri bilgisini verdi.
Bakan Dönmez’in konuşmasının ardından toplantı Sanayide Enerji Verimliliği Ödül Töreni ile devam etti. Ödül töreni kapsamında, enerji verimliliği konusunda başarılı projelere imza atan Arçelik, TÜPRAŞ, Tatmetal, Palmet Group ve İskenderun Demirçelik başta olmak üzere hak kazanan şirketlere ödül verildi.
Toplantı, Bakan Dönmez’in sektör temsilcileri ile hatıra fotoğrafı çekilmesinin ardından sonra erdi.