Batı enerji telaşında: Putin’in insafına kaldık

Başta Almanya olmak üzere Avrupa, enerji bağımlısı olduğu Rusya’ya karşı atacakları adımlarda daha fazla tereddüt yaşamaya başladı. Kış aylarına yaklaşılırken doğal gaz ve enerjide derin bir krizin oluşacak olması Avrupa’da siyasi krizlere de sebep oluyor. Hükümetlerin kurulamadığı ve istifa ettiği Avrupa’da kış için büyük bir endişe var.

ECONOMIST: AB SORUNU ÇÖZEMEYECEK

The Economist’te yayınlanan bir yazıda AB ülkelerinin bağımlılığı azaltma ve alternatif enerjiye kaymanın, sorunu çözemeyeceği yönünde. AB ülkeleri enerji bakanları 26 Temmuz tarihinde acil olarak toplanmıştı. Toplantıda alınan kararda 1 Ağustos ile 31 Mart 2023 arasında, son beş yıldaki ortalamalarına kıyasla gaz tüketimini yüzde 15 oranında azaltması gerektiği konusunda anlaştılar. Fakat yazı, bu anlaşmanın sorunu çözemeyeceğini belirtti. Avrupa ülkelerinin farklı düzeylerde Rus gazına bağımlı olduğunu belirtilen yazıda, Almanya’nın yüksek oranda gaz aldığı için bu karar uymada farklı olacağını değerlendirildi. Yazıda, zor geçecek olan kış mevsiminde Almanya’nın gaz geçiş merkezi olduğu için diğer ülkelerle dayanışması gerektiği belirtildi.

‘İNGİLİZLER FATURALARINI ÖDEYEMEYEBİLİR’

İngiltere’de ise medyada çıkan haberlerde enerji faturalarının kış ayında yüksek geleceği uyarısı yapıldı. Bloomberg'e göre, BFY Group adlı bir kamu hizmetleri danışmanlığı, Birleşik Krallık'taki hane halkının yalnızca ocak ayı için yaklaşık 500 sterlinlik elektrik faturalarıyla karşılaşabileceğini yazdı. BFY'nin kıdemli danışmanı Gemma Berwick, "İngiliz halkının büyük bir kısmı bu kış faturalarını karşılayamayacak. İki çalışan ebeveyni olan ortalama aileler yakıt yoksulluğu içinde olacak." ifadelerini kullandı.

Sky News'e göre ise Birleşik Krallık elektrik sistemi operatörü, kış aylarında arzın "zaman zaman sıkışık" olmasını beklediklerini ve bunun ülkenin yurt dışından elektrik elde etmek için daha yüksek fiyat ödemesine yol açabileceğini söyledi.

İngiltere’nin elektrik dağıtıcısı National Grid, İngiltere'nin bu kış elektrik tüketimine devam etmesine yardımcı olmak için daha fazla ithal güç kaynağına ihtiyacı olacağını söyledi. Telegraph gazetesinde çıkan haberde İngiltere’de, enerji tedariki için Vladimir Putin'in insafına kalacağı korkularının olduğunu belirtildi.

National Grid, kış elektrik arzına ilişkin yıllık görünümde, kıtadan güç gönderen denizaltı kablolarından yararlanabilmeyi beklediklerini, ancak bu destekle bile aralık ayı başlarında "zor" geçireceklerini açıkladı.

Uzmanlar, bu kış yurt dışından serbest elektrik akışına bağlı olarak yüksek riskli bir kumar olduğu ve Putin'in gaz arzını kesmesi durumunda İngiltere'yi elektrik kesintisi tehlikesiyle karşı karşıya bırakabileceği konusunda uyardı.

YAPTIRIMDA GERİ ADIM

AB Konseyi yaptığı açıklamada, AB'nin Rus devlet şirketlerinin üçüncü ülkelere petrol satması için gereken işlemlere izin vereceğini söyledi.

Açıklamada, “Dünya çapında gıda ve enerji güvenliği için olası olumsuz sonuçları önlemek amacıyla AB, tarım ürünleri ve petrol taşımacılığına ilişkin, bazı üçüncü ülkelere ait kuruluşlarla işlem yapma yasağındaki muafiyeti genişletmeye karar verdi.” denildi. Bu hüküm, Rosneft, Gazprom Neft ve Sovcomflot dahil olmak üzere Rus devlet şirketlerine artık üçüncü ülkelere petrol taşımacılığı konusunda Avrupalılarla anlaşmalar yapmasına izin verildiği anlamına geliyor.

Mart ayında AB, enerji şirketleri Rosneft, Transneft, Gazprom Neft ve Rusya'nın en büyük nakliye şirketi Sovcomflot dahil olmak üzere Avrupalı şirketler ile Rus şirketleri arasındaki işlemleri yasakladı. Doğal gaz, petrol, petrol ürünleri ve bir dizi metalin ithalatını veya nakliyesini içeren işlemlere başlangıçta istisna olarak izin verildi.

‘AVRUPA’DA HÜKÜMETLER DEVRİLEBİLİR’

Rusya resmi haber ajansı TASS'ın görüştüğü uzmanlara göre, Avrupa'ya gaz arzıyla ilgili süregelen sorunlar, kıtadaki siyasi krizin ağırlaşmasına ve hatta mevcut hükümetlerin değişmesine yol açabilir.

Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi Başkanı Andrey Kortunov, "Ekonomik durum kötüleşirse, enflasyon yükselirse, Avrupa kendini bir durgunluk içinde bulursa, bu mevcut hükümetlerin popülaritesinin düşmesine ve değişmesine yol açabilir.” yorumunu yaptı.

Kortunov, Rusya’nın Avrupa’ya gaz arzı sorununu çözmek için Kuzey Akım 2 boru hattının hazır olduğunu fakat Batı’nın itiraz ederek siyasi zorluk çıkarttığını belirtti.

İNGİLİZLERİN EN BÜYÜK ZEVKİNE DARBE

Hükümet verilerine dayandırılan yerel basında çıkan haberlere göre, İngiltere'deki 10 bin 500 Fish&Chips (Balık ve patates kızartması) işletmelerinden yaklaşık 5 bini, Rusya'ya uygulanan yaptırımların neden olduğu malzeme ve enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle kapanmak zorunda kalabilir. Yetkililerin Rusya'dan gelen deniz ürünlerine yüzde 35'lik bir tarife koymaya karar vermesinden sonra durumun daha da kötüleştiği belirtildi.

Ulusal Balık Kızartıcıları Federasyonu başkanı Andrew Crook, "Bu ekstra tarifeler binlerce mağazayı uçurumun kenarına itecek" diye uyardı. Crook'a göre, bir kilo morina balığının fiyatı şimdiden 8 sterlinden (yaklaşık 10 dolar) 14 sterline (17 dolar) yükseldi.

İngiltere'nin beyaz balıklarının yaklaşık üçte biri Rusya'dan geliyor. Mağazalar ayakta kalabilmek için geleneksel morina ve mezgit balığını hake ve diğer daha ucuz balık türleriyle değiştirmek zorunda kalabilir.

Batı Londra'da balık ve patates kızartması satan bir işletmeci, Daily Express'e birçok müşterinin dükkana girip fiyatları gördükten sonra hızla ayrıldığını söyledi.