Batı medyası uyardı: Sonuç iyi olmayacak  

Atlantik’in, Rusya’nın ekonomik kazancını azaltmak için attığı adım 5 Aralık’ta yürürlüğe girdi.

AB ülkeleri haziran ayında, Rusya'dan deniz yoluyla taşınan petrole ithalat yasağını içeren 6'ncı yaptırım paketini kabul etmişti. Pakette, Rusya'dan ham petrol tedarikinin ve rafine ürün tedarikinin aşamalı olarak kaldırılması yer alıyordu.

UZLAŞI ZOR SAĞLANDI

AB üyesi ülkeler petrol yasağı konusunda yoğun müzakereler yürüttü. En son paketin Rusya'dan tankerlerle petrol alımını kapsaması, boru hatlarının yaptırım dışında tutulması yönünde revize edilmesiyle AB ülkeleri ancak uzlaşı sağlayabildi. AB ülkeleri, anlaşma sağlayabilmek için Rusya'dan Avrupa'ya petrol taşıyan Druzhba boru hattını yaptırımlardan muaf tuttu.

AB'nin Rusya'dan petrol ithalatının 3'te 2'sini deniz yoluyla, 3'te 1'i de boru hattıyla yapıyordu. Savaş öncesinde AB, tükettiği petrolün yaklaşık yüzde 25'ini Rusya'dan ithal ediyordu. Yaptırımla, AB'nin Rusya'dan petrol ithalatının yüzde 90'ına son verilmiş oldu.

HİZMETLER DURACAK

Rus petrolünün üçüncü ülkelere belirlenen fiyattan daha yüksek bir seviyede satılması durumunda, G7 ve AB ülkelerindeki şirketler bu petrole nakliye, sigorta ve aracılık gibi çeşitli hizmetleri sunamayacak. Bu hizmetlerin sağlanabilmesi için Rus petrolünün tavan fiyatın altında işlem görmesi gerekecek.

Rus petrolüne 60 dolar tavan fiyata ilave olarak yeni bir fiyat sınırlama mekanizması kurulması da söz konusu. Bu mekanizma, Rus petrolüne tavan fiyatın dünya piyasasındaki fiyatların yüzde 5 altında tutulmasını sağlayacak. Rus petrolüne uygulanan tavan fiyat 2 ayda bir yeniden değerlendirecek.

‘KARARI TANIMIYORUZ’

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Batılı ülkelerin Rus petrolüne tavan fiyat uygulamasına yanıt verileceğini belirterek, "Herhangi bir tavan fiyatı tanımayacağımız açıktır" dedi.

Peskov, başkent Moskova'da gazetecilere yaptığı açıklamada, AB ülkelerinin, Rusya'dan deniz yoluyla taşınan petrole varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulanmasında anlaşmasını değerlendirdi. Kararın, küresel enerji piyasalarını olumsuz yönde etkileyeceğini anlatan Peskov, "Rus ekonomisi, özel askeri operasyonun tüm gereksinimlerini karşılayabilecek kapasiteye sahiptir. Ancak bu adımlar (tavan fiyat), küresel enerji piyasasını istikrarsızlaştırması açısından kesinlikle bir etki yaratacaktır" diye konuştu.

Rusya'nın söz konusu karara bir yanıt verip vermeyeceğine ilişkin bir soruyu yanıtlayan Peskov, "Bir karar hazırlanıyor. Herhangi bir tavan fiyatı tanımayacağımız açıktır" dedi.

‘TAVAN FİYATLI SATIŞI YASAKLAYACAĞIZ’

Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, şirketlere tavan fiyatla petrol satışını yıl sonuna kadar yasaklamayı planladıklarını belirterek, "Şu anda istişareler yürütüyoruz, kararı nihai hale getiriyoruz ve şirketlerle görüşüyoruz” dedi.

Novak, başkent Moskova'da gazetecilere yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği'nin (AB), Rusya'dan deniz yoluyla taşınan petrole varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulamasını değerlendirdi. Tavan fiyat kararının, piyasa araçlarına müdahale etmek olduğunu vurgulayan Novak, "Bu elbette şirketlerimizin çalışmalarını etkiliyor. Yine de Rus petrolünün dünya piyasalarında rağbet gördüğünü ve alıcı bulacağını vurgulamak istiyorum" ifadelerini kullandı.

Novak, Rusya'nın şirketlere tavan fiyatla petrol satışını yasaklayan kararı yıl sonuna kadar alıp almayacağına yönelik soruya da "Evet eminim alacağız. Şu anda istişareler yürütüyoruz, kararı nihai hale getiriyoruz ve şirketlerle görüşüyoruz" şeklinde yanıt verdi.

‘AVRUPA FİYASKOYA UĞRAYACAK’

ABD’de yayınlanan The Hill gazetesinde Rus petrolüne yönelik uygulanan tavan fiyatla ilgili uyarıcı nitelikte bir makale yayımlandı. Gazeteci Peter Doran’ın The Hill için kaleme aldığı makalede Rus petrolüne yönelik tavan fiyat uygulamasının Batı'da tarihi bir fiyaskoya yol açacağı belirtildi. Makalede, “Rus petrol fiyatlarına tavan uygulaması yaklaşmakta olan tarihi bir fiyaskonun tüm emarelerini taşıyor. Artık dünya enerji piyasasında neredeyse hiç serbest petrol kalmadı. Bu nedenle kısıtlamaların devreye girmesinden sonra petrol fiyatlarının fırlama riski yüksek” ifadelerine yer verildi.

ABD ve müttefiklerinin daha geçen yaz böyle bir önlemin Rusya’nın gelirlerinin düşürülmesi için ‘şık bir çözüm’ olarak kabul ettiklerini ifade eden yazar, ancak o günlerden bu yana durumun değiştiğini, 60 dolarlık tavan fiyatın Moskova için karlı olduğunu, zira Rus petrolünün üretim maliyetinin 20 ila 40 dolar olduğunu belirtti.

‘HEDEFE ULAŞMASI OLASI DEĞİL’

Amerikan Financial Times’ta editör imzasıyla yayımlanan makalede ise Batı’nın hamlesinin hedefe ulaşmadaki zorluğu anlatılıyor. Kısa vadede çok az şeyin değişebileceğinin vurgulandığı yazıda, “Varil başına 60 dolarlık üst sınır, Rus petrolünün hâlihazırda ticaret yaptığı yere yakın olduğundan (mali kısıtlamalar ve şirketlerin kendi kendine yaptırımları dünya fiyatlarında keskin bir düşüş yarattı), eskisi gibi çok şey devam edebilir. Özellikle, tavan fiyatın, Rusya'nın gelirlerini Putin'in savaşma kabiliyetini baltalayacak kadar kısma gibi görünen hedefine ulaşması pek olası değil” ifadeleri kullanıldı.