Belarus'tan kuşatmaya 'nükleer' yanıt
Belarus’taki Anayasa değişikliğine halkın yüzde 65’i destek verdi. Ülkenin yönetim yapısının güçlendirilmesinden Belarus’ta nükleer silahların konuşlandırılmasına kadar Rusya’yla stratejik işbirliğini içeren birçok karar anayasaya yazıldı.
Rusya’nın NATO kuşatmasını engellemek üzere yürüttüğü askeri operasyon sonrası Avrupa ve ABD birçok alanda Rusya’ya yaptırım uygulama kararı aldı. Rusya’nın doğusundaki komşusu Belarus ise bu kuşatmaya meydan okuyan bir anayasa değişikliğine gitti.
Belarus'taki seçmenler, ülkenin nükleer silahlara ev sahipliği yapmasına izin verecek anayasal reformları onayladı. Belarus seçim komisyonu, referanduma katılanların yaklaşık yüzde 65,2'sinin değişiklik lehinde oy kullandığını belirtti. Yapılan seçimde seçmen katılımı yüzde 78,63 oldu. Ülkenin Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra nükleer silahlardan vazgeçmesinden bu yana ilk kez nükleer silahları Belarus topraklarına geri getirecek.
‘EĞER SINIRLARIMIZA YERLEŞTİRİRSENİZ SİLAHLANIRIZ’
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, pazar günü, Batı ile gerilimin tırmanması nedeniyle Rus nükleer caydırıcı güçlerinin yüksek alarma geçmesini emretmişti. Aynı gün Putin’den sonra konuşan Lukaşenko, Rusya'dan nükleer silahları Belarus'a iade etmesini isteyebileceğini söyledi. Lukaşenko Batı’ya karşı, "Eğer nükleer silahları Polonya'ya veya Litvanya'ya, bizim sınırlarımıza naklederseniz, o zaman verdiğim nükleer silahları koşulsuz olarak iade etmesi için Putin'e başvuracağım." dedi. Belarus'un nükleer olmayan statüsünü ortadan kaldıran anayasa referandumu, Belarus topraklarına güçlerini yerleştiren ve ardından perşembe günü başlayan askeri operasyonun bir parçası olarak onları Ukrayna'ya gönderen Rusya ile daha güçlü askeri iş birliğinin yolunu açıyor.
MECLİS EN YÜKSEK TEMSİL ORGANI OLACAK
Anayasa değişikliklerine göre, Belarus Halk Meclisi, ülkede demokrasinin en yüksek temsil organı haline gelecek, toplumda istikrar ve sağlamlaştırma işlevi görecek. Reformlar ayrıca, cumhurbaşkanının 2035'e kadar iktidarda kalmasına ve görevden ayrıldıktan sonra ömür boyu kovuşturmaya karşı dokunulmazlık sağlamasına izin vererek Lukaşenko'nun 27 yıllık iktidarını de pekiştirecek. Ek olarak, reformlar, ülkenin önümüzdeki beş yıl için önceliklerini ve olası anayasa değişikliklerini belirlemek için bir araya getirilen Belarus Halk Meclisine yetki veriyor. Meclis Lukaşenko tarafından oluşturuldu ve parti üyeleri, yerel konseyler, yetkililer ve çeşitli örgütlerin üyelerini içeriyor.
Aynı zamanda Cumhurbaşkanlığı adaylığına da yeni şartlar koyulacak. En az 20 yıl ülkede yaşamış, mevcut anayasadaki gibi 35 değil, 40 yaşını geçen, yabancı vatandaşlığı veya başka ülkede oturumu olmayanlar cumhurbaşkanı adayı olabilecek. Bir kişi, iki dönemden fazla cumhurbaşkanı olamayacak.
KÜLTÜREL BAĞLAR PEKİŞTİRİLECEK
Evlilik ve aile ilişkilerinin anayasal bakımdan sağlamlaştırılmasına yönelik değişikliğe göre, devlet tarafından evliliğin "erkek ve kadının birleşmesi olarak" korunması açıklığa kavuşturuluyor. Değişikliğin kabul edilmesi halinde, ebeveynler çocuklarını sosyal açıdan faydalı işlere hazırlamak, kültür ve yasalara, Belarus tarihi ve ulusal geleneklerine saygı göstermeyi aşılamak ile yükümlü hale gelecek.
‘PROVOKASYONLARA RAĞMEN SEÇİMİ YAPTIK’
Belarus Seçimler ve Cumhuriyet Referandumlarından Sorumlu Merkez Komisyonu Başkanı Igor Karpenko, referandum sırasında bazı provokasyon ve müdahale girişimlerinin olduğunu belirtti. Karpenko, referandumun yapıldığı gün, yıkıcı faaliyet gösteren sosyal medya hesaplarının, referandumu bozma, oy pusulalarını imha etme çağrılarını yaymaya başladığını açıkladı. Her türlü yasa dışı eylem, miting ve medya faaliyetlerinin, referandum komisyonlarının üyelerine yönelik tehditlerin farkında olduklarını belirten Karpenko, "Yıkıcı güçlerin tüm girişimlerine rağmen ve tüm ilgili tarafların iyi koordine edilmiş etkileşim mekanizması sayesinde, cumhuriyet referandumu herhangi bir olay olmadan mevcut mevzuata uygun olarak yapıldı." ifadelerini kullandı.
BATI KABUL ETMEYECEK
Reuters’ın aktardığına göre Batı, yapılan bu referandumun sonuçlarını tanımayacağını söyledi. Daha önce Amerikancı Sviatlana Tsikhanouskaya’nın yönlendirilmesiyle turuncu darbe kalkışması yapılmıştı. Yapılan darbe girişimini bastıran Belarus yönetimine karşı Avrupa Birliği’nden yaptırım kararı çıkmıştı.
Tsikhanouskaya yaptığı açıklamada Ukrayna'ya karşı operasyonları protesto etmek için referandum oylamasını kullanmaya çağırdı. Şu ana kadar Belarusluların Ukrayna’nın yanında olmadığını söyleyen Tsikhanouskaya, Belarus halkına da tepki gösterdi.