Belirli araçlar için özel şartnameler yapıldı

İstanbul Ulaşım Hizmetleri ve Araç Kiralama Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'ne ilişkin hazırlanan 2021 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporunda, araç alımı ihalelerine ait teknik şartnamede yer alan hükümlerin belirli bir marka ve modele işaret ettiği belirtilerek, "Şirket tarafından yıl içerisinde muhtelif tarihlerde açık ihale ile yapılan 6 farklı araç alımı ihalelerinin teknik şartnamelerinde yer verilen hükümlerin belli bir araç markasının belirli bir modeline yönelik olarak hazırlandığı görülmüştür." denildi.

Sayıştay’ın belediyeler ve bağlı idarelere ilişkin 2021 yılı denetim raporlarında dikkat çeken bulgular yer aldı. İstanbul Ulaşım Hizmetleri ve Araç Kiralama Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'ne ilişkin hazırlanan 2021 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporunda, araç alımı ihalelerine ait teknik şartnamede yer alan hükümlerin belirli bir marka ve modele işaret ettiği belirtildi. Raporda "Şirket tarafından yapılan araç alımı ihalelerinin teknik şartnamelerinin belli bir araç markasının belirli bir modeline yönelik olarak hazırlandığı görülmüştür. İncelemede, ihale dokümanındaki bilgilere dayanılarak hazırlanan ve tabloda bu duruma ilişkin örneklere yer verilmiştir." denildi.

'SEBEPLER OBJEKTİF OLARAK BELİRTİLMEDİ'

Teknik şartnamede yer verilen hükümler ile nasıl belli bir markanın belli bir modeline işaret edildiğine ilişkin olarak; ilk ihalede şirketin Toyota markasının Corolla Hybrit modeline, ikincisinde ise Mitsubishi markasının L200 4*4 modelini işaret ettiği kaydedilen raporda, "Zira ilgili araçların resmi sitelerinde yer alan katalogları incelendiğinde; Toyota marka Corolla Hybrit modelinin dingil mesafesinin 2700 mm, toplam uzunluğunun 4630 mm olduğu, elektrik motor gücünün 53 kw maksimum güç ürettiği boş ağırlığının ise 1385 kg olduğu; Mitsubishi markasının L200 4*4 modelinin ise dingil mesafesinin 3000 mm, toplam uzunluğunun 5305 mm olduğu, taşıma kapasitesinin ise 1105 kg olduğu görülmüştür. Teknik şartnamede söz konusu düzenlemelere yer verilirken, bu düzenlemelerin gerekçelerine, hangi sebeplerle söz konusu belirleme ve tercihlerin gerekliliğine ilişkin bir ihtiyaç analizi yapılmamıştır. Mesela, hibrit motorun yakıt tüketimi ile ilgili avantajının ne gibi fayda sağlayacağı, niçin en fazla 1600 cc değil de 1800 cc motor hacminin talep edildiği objektif ve bir analize dayalı olarak belirtilmemiştir." ifadelerine yer verildi.

ŞİRKETTEN KARŞI YANIT

Raporda bu bulguya yönelik şirketin cevabına da yer verilerek şöyle denildi: "Denetim tespiti üzerine şirket tarafından 2020 yılından bu yana İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB)’ne, bağlı kuruluşlarına ve iştirak şirketlerine yönelik olarak uzun dönem araç kiralama faaliyetine başlanıldığı, araç kiralama açık ihalelerine katılım sağlanılarak ihalesi kazanılan belediye şirketlerine, güncel araçlar ve rekabetçi pazar, piyasa, tedarik şartlarında optimal maliyet ve fayda sağlayarak, kaliteli satış sonrası desteği ile hizmet ifası gerçekleştirilmekte olduğu, prensip olarak araç kiralama faaliyeti için yapılan araç alımlarını, kazanılan açık ihalelerin teknik şartnamelerinde detayları tanımlanmış olan araç özelliklerine göre gerçekleştirildiği, tabloda yer verilen ihalelerin de kazanılan ve sözleşmesi imzalanan ihale taahhüdünü yerine getirmek üzere, teknik şartnameye uymak suretiyle alım yapıldığı, dolayısıyla araç alım ihalelerinde belirli bir araç markasının belirli bir modeline yönelik değil kazanılan ihalelerde aranan özelliklere göre alım yapıldığı belirtilmiştir."

'İHALELERDE DİKKATE ALINMASI GEREKİR'

"Ancak, şirketin İBB ve iştiraklerine yönelik araç kiralama faaliyetine başladığını belirterek yapılan araç alım ihalelerinin, söz konusu kurum ve kuruluşlarda kazanılan araç kiralama ihalelerinde yer verilen ve detayları tanımlanmış araç özelliklerine göre yapılması; belirtilen tespitleri karşılamamaktadır." görüşüne yer verilen raporda şu değerlendirmeler yapıldı: "İhale mevzuatı uyarınca idareler mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine yönelik hazırlayacakları teknik şartnamelerde, belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtemeyecek ve belirli marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer veremeyeceklerdir. İhalelerin teknik şartnamelerinde yer verilen tanımlamalar belli bir marka ve modele işaret edemeyecektir. Örnek olarak tabloda yer verilen araç alım ihalelerindeki tanımlamaların ise buna göre hazırlanmadığı ortadadır. İhalelerde 4734 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinde yer alan ihale dokümanı kapsamında hazırlanacak şartnamelerde belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemeyeceği ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemeyeceği hükmünün dikkate alınması gerekmektedir."