Beyin yakıtı: Okul öğle yemeği

Okullar açıldı. Eğitimde sorunlar tartışılıyor. Son günlerde en büyük tartışma öğrencilere ücretsiz bir öğün yemek. Okul öğle yemeği programları çok büyük bir girişim, günlük mucizedir. Birçok çocuk için okul öğle yemeği her gün en güvenilir beslenme kaynakları olabilir. Bu yüzden okul öğle yemeği programı kamu okullarında olabildiğince çok çocuk için çok önemli olabilir. Batı ülkelerinde bunun örnekleri çok.

BİR ZAMANLAR

Köyümdeki ilkokul herkesin evine yakındı. Öğle arasında evlerimize gidip yemeklerimizi yerdik. Annelerimiz ceplerimize kuru üzüm ve leblebi doldururdu atıştırmalık olarak. Geçmiş güzel günledi. Devir değişti! Aileler ve öğrenciler de zamana uymak zorunda. Çoğu kez servis araçları ile okula gidip gelmek yakın mesafe bile olsa! Her öğün öğrenciler için önemli.

Uzun okul saatleri, öğrencilerin sağlıklı bir öğle yemeği yemesi çok önemli. Bu öğle yemeği; iyi dengelenmiş besinler içermeli. Protein, tam tahıl, meyve ve sebzeler…

Araştırmalar göstermiştir ki; çocuklar okulda öğleyin sağlıklı bir öğün yemek yediklerinde

akademik gelişmelerinin arttığını gösteriyor. Çünkü temel besinleri tüketmek enerjiyi ve beyin işlevini artırarak genç beyinlerin daha fazla bilgi edinmesini sağlar.

Peki, genç beyinleri ve vücutları güçlendirmek için beslenme kutularında neler olmalı?

ÖĞLE YEMEĞİ KUMANYASI HAZIRLIĞI

Öğle yemeğini beş parçaya bölerek hazırlanmalı. Bunlar; proteinler, tam tahıllar, meyveler, sebzeler ve atıştırmalıklar. Ardından, dengeli bir öğün oluşturmak için her kategoriden bir yiyecek seçin. Çocuklar tüm bu yiyeceklerle günün geri kalanını geçirmek için ihtiyaç duydukları beyin yakıtını alırlar. Her kategoriden çok sayıda seçeneğiniz olabilir.Aşağıda sadece birkaç fikir veren öneriler sıralandı, takdir size kalmış!

Proteinler

Öğle yemeğinde protein dolu bir yiyecek yemek çocuğunuzun öğleden sonraki dersler için

zihnini açık tutmasına yardımcı olabilir. Bunun nedeni, proteindeki amino asitlerin beyninizdeki nöronlar (sinirler) arasında bağlantı kurmaya yardımcı olmasıdır.

Başka bir avantajı ise; proteinin sindirimi daha uzun sürdüğü için çocuğunuzun daha uzun süre tok hissetmesini sağlayabilir ve son zil çalmadan önce midesinin guruldamasını önleyebilir. Hazırlanmış bir öğle yemeğinde bulunabilecek iyi protein kaynakları şunlardır:

Tavuk, peynir, karışık kuruyemişler, (Örnek olarak kabak çekirdeği, ayçiçeği çekirdeği, badem ve ceviz) sade yoğurt, haşlanmış yumurta, Fıstık ezmeli ve reçelli sandviç.

Meyveler

Öğle yemeklerine ilaveten; ikram olarak: üzümler, meyveler, (yaban mersini, ahududu veya çilek gibi) elma, (bütün veya dilimlenmiş) armutlar, muz, portakal.

Sebzeler

Çocuğunuz öğle yemeğinde sebze yiyor mu? Muhtemelen cevap hayırdır. Bir araştırma, okul öncesi eğitim kurumlarındaki paketlenmiş öğle yemeklerinin yalnızca %16'sının sebze içerdiğini göstermiş. Bu sorunu, okul beslenme çantanıza şunları ekleyerek çözebilirsiniz.

Bebek havuçlar, salatalıklar, kiraz domatesler, bezelye, kereviz sapı, biber şeritleri, pişmiş sebzeler.

İçecekler

Süt ve süt ürünleri de protein bölümünde yer alır. Bir çocuğun büyümesi ve gelişimi için öğle yemeğinde de süt ve süt ürünleri önemli. Çocuğunuzda süt alerjisi varsa, süt ürünlerine alternatif bir ürün eklenebilir. Çocuklar susuz kalmamalı. İçecek tercihi meyve suyu yönündeyse bunun %100 meyve suyu olduğundan ve yüksek şekerli (früktoz) mısır şurubu gibi tatlandırıcılarla dolu şekerli meyve suları olmadığından emin olun.

Aradaki atıştırmalı ve ikramlar şeker veya yağ yüklü kalori bombaları olmak zorunda değil.

Çoğu kez öğrencilerin silip süpürdüğü şeyler; çikolata kaplı kuru üzüm, patlatılmış mısır, soslu cipsler, krakerler.

ÇOCUĞUMUZ ÖĞLE YEMEKLERİNİ YİYOR MU?

Besleyici bir öğle yemeği hazırlamak önemlidir ancak bir çocuğun o öğle yemeğini GERÇEKTEN YEMESİNİ sağlamak da aynı derecede önemlidir. Çocuğunuzu öğle yemeği kutusundaki tüm sağlıklı yiyecekleri bitirmeye teşvik etmek için ipuçlarını akılda tutmalı.

ÖRNEK OL!

Çocuklar taklitçidir. Çeşitli alışkanlıklarda ebeveynlerini taklit etme eğilimindedir. Sağlıklı beslenmeyi aile sofralarının normal bir parçası haline getirmeliyiz.

BERABER HAZIRLAYIN

Çocuklarınızı yemek hazırlamaya dahil edin. Öğle yemeği yiyeceklerini kendi seçen çocuklar onu yemeye daha yatkındır. En sevdiklerini seçmelerine izin verirseniz, hazırlamaya ne kadar dahil olurlarsa o kadar iyi bir şey olur.

HER GÜN AYNI TÜR YEMEK Mİ?

Her gün aynı eski öğle yemeğini yemek sıkıcı olabilir. Tercih edilen yiyeceklerin bir listesini yapıp ve sonrasında seçenekleri günlere yaymalı.

YEMEYİ KOLAYLAŞTIRMAK

Çocuklar elmayı ısırarak yemeyi severler. Ancak bütün bir elmayı ısırmaktansa elma dilimlerini yemek daha kolay. Çocukların kolay ve hızlı bir şekilde yemeleri için o meyveyi kesin.

EVE GELDİĞİNDE DİKKAT EDİN

Çocuğunuzun öğle yemeğine her gün gönderdiğiniz bir sebzeyi hiç yenmiyorsa, bunu bir işaret olarak düşünün ve ayarlayın.

ÖĞLE YEMEĞİ DERSLERİ

Yukarıda yazılanlardan çıkarılacak derslere gelince; besleyici bir öğle yemeğinin faydaları,

çocuğunuzun okul gününü ve okuma, yazma ve aritmetik derslerinde başarılı olmasının çok ötesindedir. Daha sağlıklı bir öğle yemeği yemek, sağlıklı bir kiloyu korumasına da yardımcı olabilir. Bu, çocukları, ergenleri ve gençleri etkileyen en yaygın kronik hastalık olan obeziteye (şişmanlık) ilişkin artan endişeler göz önüne alındığında ne kadar önemli olduğu dikkate alınmalıdır. Unutmayalım şimdilik dünya çapında 160 milyondan fazla çocuk obeziteyle yaşıyor.

Eğitim yönüne gelince; okul öğle yemeği hazırlamak çocuklar için hem eğlenceli hem de

harika bir eğitim anı olabilir. Çocuklarınızla beslenmenin önemi ve uzun vadeli sağlıkları için

ne anlama geldiği hakkında konuşmanın da iyi bir zamanlamasıdır. Şayet öğleden sonraki sınavlarda da başarılı olurlarsa, öğle yemeklerine bağlı bir bonus olarak düşünmekte fayda var. Sağlam kafa, sağlam vücutta olur!

Hayat boyu süren kronik sağlık sorunlarını önlemek için neden çocuklukta/okullarda

müdahaleye erken başlamıyoruz?

Sağduyulu davranırsak en azından çocukların okulda sağlıklı beslenmesini destekleyerek, bugün ve yarın sağlıklı bir hayat sürmelerini desteklemeliyiz.

Okul öğle yemeği kitaplar veya sıralar gibi temel bir okul malzemesi olarak görülmeli hükümet ve yerel idareciler ücretsiz öğle yemeklerini yürürlüğe koymalı.