Bir kişi aynı anda kaç kişiye karşı satranç oynayabilir? Simultane satranç!

SATRANÇ VE HAYAT

Simultane Oyun Nedir?

Simultane oyunda, bir oyuncu, aynı anda birden fazla rakiple satranç tahtalarında eşzamanlı olarak hamle yapar. Simultane oynayan satranç ustası tahtadan tahtaya giderek hamlelerini oynar ve her bir rakiple tek tek ilgilenir. Dikkat edin bir usta bir tek masada çok sayıda kişiye karşı oynamaz. Bu onun için çok kolaydır, bir sürü masada bir sürü kişiyle aynı anda karşılaşır.

Simultane etkinlikleri genellikle bir gösteri havasında geçer. Bu nedenle Türkçemizde "çoğul gösteri" ifadesi de kullanılmaktadır.

Bu format, oyuncunun olağanüstü bir konsantrasyon, hafıza ve zaman yönetimi becerisine sahip olmasını gerektirir.

Çok sayıda satranç tahtası masalara dizilir. Simultaneye katılan oyuncular bu tahtalarda yerlerini alırlar. Simultaneyi veren usta ise tek başına tüm masaları sırayla gezerek her masada hamlesini yapar. Kural olarak usta masanıza geldiği anda hamlenizi yapmanız gerekir. Çoğul gösteri maçları çok sayıda masaya karşı düzenlenir, (yirmi ya da otuz) masa gibi. Bazen yüzlerce masaya karşı yapılan rekor denemeleri de olur.

Usta hızlı hareket etmek zorundadır. Her masa başında bir hamle yapmak için birkaç saniyeden fazla düşünmez. Aksi halde gösteri çok uzun sürecektir. Oysa rakipleri o tekrar gelinceye kadar düşünme imkanına sahiptirler. Mesela 40 masaya karşı yapılan bir simultanede usta her masada 5 saniye harcıyorsa karşısındaki oyuncular bir hamle için 5x40=200 saniye yani yaklaşık 3 buçuk dakika düşünme zamanına sahip olurlar.

Simultaneye cesaret eden ustalar genellikle oyunların çoğunu kazanır, birkaç tanesinde berabere kalır ve nadiren kaybederler.

Şunu göz ardı etmemek gerekir; simultaneyi usta oyuncular verir ve katılan rakipler genellikle amatörlerdir. Ancak bu, ustanın elde ettiği parlak başarıya gölge düşürmez. Zira ne kadar iyi olsanız da aynı anda onlarca ayrı satranç tahtasında oluşan konumları birkaç saniye bakarak kavrayıp oyunları sürdürmek mucizevi bir yetenek ister. Simultane yapabilen satranç ustalarının müthiş bir fotografik hafızaya sahip olmaları gereklidir.

Simultane maçlarda genellikle usta bütün masalarda beyaz taşlarla oynar, Rakipleri ise siyah taşları alır.

Bazı simultane gösterilerde usta bir ya da birkaç maçı körleme yani tahtaya bakmadan da oynayabilir. Mesela Alekhine bir gösterisinde çok sayıda masaya karşı simultane verirken iki masayı da kapalı göz oynamıştır. Bazen bütün partilerin körleme oynandığı simultaneler de yapılır. Örneğin Vasili Ivancuk Lübnanda aynı anda 9 masada 9 rakibe karşı bütün partileri tahtalara bakmadan oynamıştır. Bunlar hayret uyandırıcı olaylardır.

Tarihin En İyi Simultanistleri:

Capablanca, hayatı boyunca simultane maçlarda oynadığı toplam 1000'den fazla partiden yüzde
doksandan fazla galibiyet oranıyla muazzam bir başarı elde etti.

Mihail Botvinnik: 1929 yılında 25 rakibe karşı 24 galibiyet ve 1 beraberlik almıştır.

Garry Kasparov: 1989 yılında 233 rakibe karşı 194 galibiyet, 19 beraberlik ve 20 mağlubiyet alarak inanılmaz bir başarı elde etmiştir.

Anatoly Karpov: 1976'da 259 rakibe karşı 227 galibiyet, 26 beraberlik ve 6 mağlubiyet ile simultane oyunlarda efsaneleşmiştir.

Bobby Fischer: 1961 yılında 20 rakibe karşı 19 galibiyet ve 1 beraberlik ile simultane oyunlarda da ustalığını kanıtlamıştır.

Hikaru Nakamura: 2018 yılında 170 rakibe karşı 160 galibiyet, 8 beraberlik ve 2 mağlubiyet ile simultane oyunlarda sınırları zorlamıştır.

Simultane Oyunların Önemi:

Simultane oyunlar, sadece olağanüstü yeteneği sergilemekle kalmaz, aynı zamanda bir çok özelliği geliştirir:

• Konsantrasyon: Birden fazla tahtayı ve oyunu takip etme becerisi

• Hafıza: Hamleleri ve oyun pozisyonlarını zihinde tutma yeteneği

• Zaman Yönetimi: Her bir rakibe adil bir şekilde zaman ayırma becerisi

• Psikolojik Dayanıklılık: Baskı altında sakin kalma ve odaklanma yeteneği

BULMACA KÖŞESİ

Soru 37:

Beyaz Oynar Kazanır

Beyaz Taşlar:

Şc1, Ag3, Ah3.

Siyah Taşlar:

Şe1, Pe4, f3, e2.

MİNYATÜR KÖŞESİ

Capablanca J. R. – Botvinnik M.

Simultane Leningrad, 20.11.1925

Bugünkü oyunumuz bir çoğul gösteriden. O dönemin dünya şampiyonu Capablanca, bu maçta 14 yaşındaki bir gence yenilir. Yenildiği genç ilerde dünya şampiyonu olacaktır. Yani uzun yıllar önceden yeteneğini ortaya koyar.

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Ac3 Af6 4.Fg5 Abd7 5.e3 Fb4 6.cxd5 exd5 7.Vb3 c5 8.dxc5 Va5 9.Fxf6 Axf6 10.0–0–0 0–0 11.Af3 Fe6 12.Ad4 Kac8 13.c6 Fxc3 14.Vxc3 Vxa2 15.Fd3 bxc6 16.Şc2 c5 17.Axe6 Va4+ 18.b3 Va2+ 19.Vb2 Vxb2+ 20.Şxb2 fxe6 21.f3 Kc7 22.Ka1 c4 23.bxc4 dxc4 24.Fc2 Kb8+ 25.Şc1 Ad5 26.Ke1 c3 27.Ka3 Ab4 28.Ke2 Kd8 29.e4 Kc6 30.Ke3 Kd2 31.Kexc3 Kxc2+ 32.Kxc2 Kxc2+ 0–1.

BU HAFTAKİ SORUMUZUN ÇÖZÜMÜ

Çözüm 37:

Tahtada başka hiç taş kalmamışsa iki atı fazla olan taraf oyunu kazanamaz. Çünkü iki atla mat mümkün değildir.

Ancak bazı hallerde tahtada bulunan diğer taşlar, özellikle mattan kurtulmaya çalışan tarafın kendi piyonları, şahın kaçış karelerini kapatarak mata sebebiyet verebilirler.

Bulmacamızdaki konum bu özel hallerden birini içeriyor.

1. Af5 Şf1 2. Ae3+ Şe1 3. Şc2 f2 4. Şc1 f1=V 5. Ac2+ Mat.

Diğer bir devam yolu şöyle...

1. Af5 e3 2. Axe3 f2 3. Af4 f1=V 4. Ad3+ Mat.

Bize ulaşmak için:

selimaltinok@gmail.com

kerimaltinok@gmail.com