Biyoçeşitliliğin korunması, güzel Çin inşasına güç katıyor
2021'de bir grup yabani Asya fili, Çin’in Xishuangbanna bölgesinden kuzeye göç ederek Kunming kentine girdi. Yerel yönetimin rehberliği ve dikkatli bakımıyla, Asya fili sürüsü birkaç ay "dolaştıktan" sonra güneye yöneldi ve Yuanjiang nehrini geçerek sonunda yuvalarına döndü.
Yabani fil sürüsünün kuzeye göç etmesi olayı, Çin’in insan ile doğa arasındaki uyumu sağlamasının bir yansıması haline geldi. Bu olay tüm dünyaya, Çin’in biyoçeşitliliği korumak için harcadığı çabanın yanı sıra ekoloji medeniyeti inşasında elde ettiği başarıları da gösterdi.
GÜZEL YURT SOMUT EYLEMLERLE KORUNMALI
Çin, son yıllarda doğa koruma bölgelerinin inşasını hızlandırarak, ulusal park sisteminin pilot projelerini başlattı ve ana gövdesi ulusal parklar olan doğa koruma bölgeleri sistemini oluşturdu. Öncelikli bölgeler belirleyen Çin, ekosistem ve biyolojik kaynakların yanı sıra önemli türlerin yaşam alanlarının korunmasında da aktif rol oynamıştır.
Şu anda çok sayıda Çinli, güzel yurdunu korumak için pratik adımlar atıyor:
Yunnan eyaletindeki Baima kar dağında, Yunnan altın maymunları ormanda özgürce zıplıyor. Maymun muhafızı Yu Jianhua, "kar dağındaki bu sevimli cinler" ile ilgilenmek için ormanda onları meşgul ediyor.
Wang Mingwu, onlarca yıldır Yangtze Nehri üzerinde "yüzen" biri... Ancak teknede ağ atan bir balıkçı değil, devriye gezen bir balık muhafızı olarak çalışıyor.
Eskiden çorak bir arazi olan Hebei eyaletinin Saihanba Orman Çiftliği’nde, ormanın güvenliğini koruyanlar var.
Güneyden kuzeye, iç kesimlerden deniz sahillerine, nadir kuş ve hayvanlar ile çiçek ve bitkiler geri dönmeye başladı, doğa ve ekolojinin güzelliği gösteriliyor.
Hainan eyaletinin Wangling Doğa Koruma Bölgesi’nde yabani siyah tepeli şebekler, 40 yıl önce 10 taneden oluşan iki sürü iken günümüzde 35 adetten oluşan 5 sürüye yükseldi.
Geçen yıl bir köye giren “Wandashan no.1” adlı kuzeydoğu kaplanını hatırlıyor musunuz? O, Çin’in ilk defa başarıyla kurtardığı ve doğaya geri bıraktığı kuzeydoğu kaplanı oldu. Kuzeydoğu kaplanı ve leoparı ulusal parkının kurulmasından sonra, "Ormanın derinliklerine kaplan ve leoparların gizlenmesi" durumu oluştu.
“Dünyanın damı" olarak adlandırılan karla kaplı platoda, yabani Tibet antiloplarının sayısı, 1990'ların başında 60 bin ila 70 bin arasındayken, şu anda yaklaşık 300 bine çıkmış durumda. Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN), Tibet antiloplarını koruma düzeyini, "nesli tükenmekte" olandan "tehdit altında" olana düşürdü.
Sarı Nehir Deltası'ndaki sulak alanın korunması ve restorasyonunda da dikkat çekici sonuçlar elde edildi. Korunan alandaki doğal bitki örtüsünün kapsama oranı yüzde 55,1'e ulaştı, kuşların türü de koruma alanının kurulduğu ilk dönemdeki 187’den 370’e çıktı.
Çin Devlet Konseyi Basın Ofisi tarafından Ekim 2021'de yayınlanan "Çin'de Biyoçeşitliliğin Korunması" başlıklı beyaz kitapta bilimsel ve makul bir doğal koruma bölgeleri sisteminin kurulmasıyla, karasal ekosistem türlerinin yüzde 90'ının ve devlet düzeyinde koruma altındaki yabani hayvan ve bitki türlerinin yüzde 71'inin etkin bir şekilde korunduğuna dikkat çekildi.
NADİR HAYVANLAR VE BİTKİLER İÇİN 'YAŞAM TEKNESİ'
Çin topraklarında, uzun mesafe göç edebilen yabani memeli hayvanlar, sadece Asya filleri değil. 6 Kasım 2013 tarihinde, Çin Pandaları Koruma ve Araştırma Merkezi'nin Ya'an Bifengxia Üssü'nde doğan dişi panda "Zhang Xiang", yabanilik eğilimi kazandıktan sonra iki yaşında Sichuan Liziping Doğa Koruma Bölgesi’nde doğaya bırakıldı. Kızılötesi kamera kayıtlarına göre "Zhang Xiang", bağımsız olan iki bölgedeki yerel sürüler arasında göçü başarıyla tamamladı ve iki farklı koruma bölgesinde hareket eden ve doğaya bırakılan tek panda olma özelliğini kazandı.
Çin’de son yıllarda panda koruma çalışmaları sürekli yoğunlaşıyor. Yapay üremede ve pandanın yabanileştirilip doğaya yeniden bırakılmasında atılımlar gerçekleştirildi, yaşam alanları daha iyi korunuyor. Merkezlerde ve vahşi doğada olan panda sürülerinin sayısı istikrarlı şekilde artıyor. Panda, “nesli tükenmekte olan tür”den “tehlike altındaki tür”e dönüştü.
Biyoçeşitliliği koruma eylemleri, bitki dünyasında da güçlü bir şekilde sürüyor.
Kunming'in kuzey banliyölerindeki ormanlarda, Güneybatı Çin'deki Yabani Türler Germplazma Bankası’nın bulunduğu dört katlı bina sıradan görünüyor ancak burası nadir ve nesli tükenmekte olan yabani bitkilere ev sahipliği yapıyor. Asya'daki en büyük yabani türler germplazma bankası olan Güneybatı Çin'deki Yabani Türler Germplazma Bankası’nda onlarca yerel bilimsel araştırma kuruluşu, yüksek okul ve doğa koruma bölgesinin katıldığı bir toplama ağı kurulmuş, toplama normları ve standartları belirlenmiştir.
Güneybatı Çin'deki Yabani Türler Germplazma Bankası Başkanı Li Dezhu, “Burası tohumların evi ve yaşam teknesidir. Burasının güvenliği korunursa, nadir yabani bitkilerin yok olmaktan kurtarılması sağlanabilir. Hedefimiz, 19 bin tür ve 190 bin kopya germplazma kaynağını korumaktır.” diye konuştu. Li, yurt dışındaki kuruluşlarla da yedek tohum değişiminde bulunduklarını kaydederek, bunun küresel germplazma kaynağının güvenliği için son derece önemli olduğuna dikkat çekti.
YENİ YOLCULUK
Şu anda insanlık biyoçeşitliliği koruma ve sürdürülebilir kalkınmayı gerçekleştirme kavşağında durmaktadır. Çin, doğayı korumaya ve yeşil kalkınmaya öncelik vermekte ısrar ediyor. Hükümetin önderliğinde, halkın katıldığı ve "çok taraflı yönetişim, kazan-kazan işbirliğine" dayanan bir mekanizma oluştu. Biyolojik çeşitliliğin korunmasında sürekli yeni ilerlemeler kaydeden Çin, küresel biyolojik çeşitlilik sorunlarının ele alınmasına da yeni katkılarda bulunuyor.
15 Ekim 2021'de COP15 birinci aşama toplantıları, Yunnan eyaletinin Kunming kentinde sona erdi. Toplantılara sözleşmeye 140'tan fazla taraf ve 30'dan fazla uluslararası örgütten yaklaşık 5 bin katılımcı ve kuruluş, çevrim içi ve çevrim dışı olarak katıldı. Konferansta Çin, biyoçeşitliliği koruma taahhüdünde bulunmak için yeni önlemleri duyurdu. Önlemler arasında Kunming Biyoçeşitlilik Fonu'nun kurulmasına 1,5 milyar yuanlık yatırım yapmak; Panda, Üç Nehir Kaynağı, Hainan Tropikal Yağmur Ormanı, Kuzeydoğu Kaplanı ve Leoparı ve Wuyi Dağı gibi ilk parti ulusal parklar kurmak; kilit alanlar ve endüstriler için karbon emisyonlarını zirveye ulaştırma planları ve önlemleri hazırlamak, karbon emisyonlarını zirveye ulaştırma ve karbon nötr olma politika sistemini oluşturmak yer alıyor. Konferansta ayrıca biyolojik çeşitliliğin korunmasını güçlendirmek yönünde olumlu bir sinyal veren "Kunming Deklarasyonu" da kabul edildi.
Kunming’den hareket edilerek, küresel biyoçeşitliliğin yönetişiminde yeni sayfa açıldı. Yeni bir başlangıçta uluslararası toplum elele vererek, güzel bir Dünya yurdunu ortaklaşa kurmalı.