BM askeri tepki üzerine ayrılıyor
BM Güvenlik Konseyi (BMGK) salı günü, barışı koruma misyonunun (MONUSCO) Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden kademeli olarak çekilmesini öngören bir kararı kabul etti. BM haber servisine göre çekilme 2024 yılına kadar üç aşamada gerçekleşecek.
Demokratik Kongo'nun Kuzey Kivu eyaletinin başkenti Goma'da 12 binden fazla askeri bulunan BM istikrar misyonu, 2010 yılından bu yana Orta Afrika eyaletinde faaliyet gösteriyor. Ana hedefi “sivilleri silahlı gruplardan korumak ve hükümetin ülkenin doğusundaki güvensizlikle mücadele çabalarına” destek olmak.
ORANTISIZ KUVVET
Ancak MONUSCO, görevini yerine getirmediği iddiaları nedeniyle ölümcül protestoların merkezinde yer aldı. Yetkililere göre askerler protestocuları acımasızca bastırmakla suçlanıyor ve son olayda en az 43 kişi öldü, çok sayıda kişi de yaralandı.
Kongo Devlet Başkanı Felix Tshisekedi Eylül ayında BM Genel Kurulu'nda barış gücü askerlerinin "hızla" ayrılmasını talep ederek Kinşasa'nın "kaderini tamamen kontrol altına alma ve kendi istikrarının ana aktörü olma zamanının geldiğini" ilan etti. Misyon kapsamında konuşlandırılan birliklerin isyancıları dizginleme, silahlı çatışmaları çözme ya da sivilleri koruma konusunda yetersiz olduğunu iddia etti.
Salı günü, BMGK'nın tüm üyeleri, misyonun gelecek yılın 20 Aralık tarihine kadar Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden "kademeli, sorumlu ve sürdürülebilir" bir şekilde çekilmesi çağrısında bulunan bir karar lehinde oy kullandı. Yapılan açıklamalarda "Geri çekilme, seçim döngüsünün ortasında 2023 yılı sonunda başlayacaktır. Kuvvet Nisan 2024 sonuna kadar Güney Kivu'dan çekilecek ve görevin uygulanması Mayıs 2024'ten itibaren vilayetlerle sınırlandırılacaktır." ifadelerine yer verildi.
SEÇİM GÜNDEMİ
Bu arada Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde çarşamba günü cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri için sandıklar açılırken, ülkedeki istikrarsızlık kilit bir konu haline geldi. Diğer 18 adaya karşı yeniden seçime girecek olan Devlet Başkanı Tshisekedi, komşu Ruanda'yı Kinşasa'yı istikrarsızlaştırmaktan sorumlu isyancı grupları finanse etmekle suçladı.
BM uzmanları, Ruanda hükümetinin defalarca yalanlamasına rağmen, Kigali'nin Doğu Kongo'da onlarca yıldır aktif olan düzinelerce silahlı gruptan biri olan M23 militanlarını silahlandırdığına dair "somut kanıtlar" bulunduğunu sürekli olarak iddia ettiler.
MONUSCO'nun varlığına rağmen 2012 yılında Kuzey Kivu eyaletinde faaliyete geçen M23 grubunun faaliyetleri, BM'ye göre 800 binden fazla insanı evlerini terk etmek zorunda bıraktı.