1 liralık artış üretime tehdit

100 binlerce çiftçinin günlerdir beklediği buğday fiyatları, nihayet açıklandı. Açıklama önceki akşam Tarım Bakanlığı tarafından yapıldı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği tarafından belirlenen maliyet, fiyatta dikkate alınmadı.

Tarım ve Orman Bakanlığı sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, ton başına makarnalık buğdayda 10 bin lira, ekmeklik buğdayda 9 bin 250 lira ve arpada 7 bin 250 lira olarak belirlendiğini belirtilerek, “Verilecek fark ödemesi desteği ile birlikte üreticilerin eline ton başına makarnalık buğdayda 11 bin 750 lira, ekmeklik buğdayda 11 bin lira ve arpada 8 bin lira geçecek.” ifadesi kullanıldı. Açıklamada, ürün bedeli ödemelerin 45 gün içinde doğrudan üreticilerin banka hesaplarına yapılacağı belirtildi.

TEPKİ BÜYÜK

Ekmeklik buğdayda beklenti kilogramda 15 liraydı. Geçen yıl tonu 8 bin 250 lira olan ekmeklik buğdaya 1 liralık artış yapılmış oldu. Yıllık enflasyonun yüzde 75 olduğu ortamda buğday alım fiyatındaki artışın yüzde 12 olması çiftçiler tarafından tepkiyle karşılandı. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)’nin, 45 günde ödeme yapacak olması ise “TMO buğday alımı yapmayacak mı?” sorusuna neden oldu? Borçlu üretici, “Tüccara terk edildik.” dedi. Üretici temsilcileri, görüşlerini Aydınlık’a anlattı:

ÇİFTÇİ ORTADA KALDI

Adana Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Mehmet Akın Doğan, açıklanan fiyatı şöyle değerlendirdi:

“Buğday fiyatı bizi hüsrana uğrattı. Odanın sayfasında bile paylaşmadım bu fiyatları. Merkez Bankası politika faizi yüzde 50, piyasa faizi yüzde 65-70 ama çiftçinin buğdayı 8 bin 250 lirayken 9 bin 250 lira oldu. Ekmeğin fiyatı geçen yıl 5 lirayken bu yıl 10 lira oldu. Sadece girdi fiyatları yüksek olduğu için buğday fiyatlarının da artması gerekiyordu. Çiftçi ortada kaldı, şaşırdı. Biz en az politika faizi oranında bir artış bekliyorduk. Adana’da zaten buğday bitti, herkes hasadını yaptı. 1 Haziran’da açıklama yapmıştım, fiyatlar açıklansın, diye. Çiftçi burada tüccara verdi buğdayını. ‘Niye veriyorsun, TMO’yu bekleyin’, dedim, oradaki sözüm havada kaldı. İyi ki satmışlar, diyorum şimdi.

“Bakanlığın aslında Adana’da hasat başlamadan önce açıklaması lazım fiyatları. Adana her zaman gümbürtüye gidiyor. Buğday stratejik bir ürün, kazansak da kazanmasak da ekmemiz gerekiyor. Ama devletin de bunu desteklemeli.”

REVİZE EDİLSİN

Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı da açıklanan fiyatın kabul edilemeyeceğini belirtti, fiyatlarda yenileme çağrısı yaptı.

“Fiyatla ilgili ziraat odalarımızın maliyet çalışması olmuştu. Biz bunu 14 Mayıs’ta sayın bakanımıza ilettik. Bütün odalarımızın maliyet ortalaması 10 lira 87 kuruş çıkmıştı. Maalesef ki o gün Bakan Bey’e de söylemiştik. Bizim üreticilerimizin senede bir kez ürün çıkardığı, bu üründen kazanacağı parayla 12 ay ailesinin giderlerini karşılayacağı ve tarımda tekrar sürdürülebilirlik için fiyat bildirmiştik. Bu enflasyon ortamında bunların değerlendirilerek bir rakam bekliyorduk. 15 lira civarında bekliyorduk, az altı da kabul edilebilirdi. Bu, tarımın sürdürülebilirliğini tehdit eden bir rakam. Ben Sayın Bakanımızdan bu rakamların acilen en azından maliyetler göz önünde bulundurularak tekrar güncellenmesini istiyorum. Açıklanan 1 lira 75 kuruş olan primin de buğday fiyatlarıyla beraber ödenmesini talep ediyorum.”

ÜRETİMİ TEHLİKEYE SOKAR

Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar, açıklanan fiyatın çitçiye de tarıma da vurulan bir darbe olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

“Bu çiftçiye vurulan bir darbe sayılır. Maliyetlerimiz 10 liranın üzerinde. Bu fiyat çiftçinin tekrar ekimini zora sokacaktır. 2 yıldır buğday üretiminde artış oldu ama bu fiyatlar üretimi tehlikeye sokuyor. Yeniden revize istiyoruz. 45 gün vade de çiftçinin sabrını taşırır. Çiftçinin yüzde 90’ı borçlu, ürünü hemen paraya çevirmek zorunda. Bu politika, çiftçiyi tüccara teslim eder. Borçlu çiftçi, ürününü düşük fiyata satmak zorunda kalır.”

ENDİŞELİYİZ

Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram da şunları belirtti: “TZOB’un yaptığı çalışmalarda maliyet ortada. Çiftçimizin mağdur olduğunu düşünüyorum. ‘Bir karış toprak boş bırakılmayacak’ açıklamalarına uymamıştır... Fiyat zaten geç açıklanıyor. Akşamdan beri telefonlarımız durmuyor. Revize istiyor, üretici. Bir paket makarna 9 liraydı şimdi 20 lira oldu. Endişeliyiz. Bir taraftan stratejik ürün diyoruz bir taraftan düşük fiyat veriyoruz.”

Uzunköprü Ziraat Odası Başkanı Özcan Kayalı da yaptığı açıklamada, “Buğday fiyatı ile enflasyonu mu ayarlayacaksınız? Yazıklar olsun. Buğdayı maliyetine alım yapacaklar. Çiftçi seneye buğday bile ekemez.” dedi.

TMO ZARARA ÜRÜN ALMAYA HAZIRLANIYOR

Biga Ziraat Odası Başkanı Güray Ergün ise açıklanan fiyatla TMO’nun çiftçiden zararına ürün almaya hazırlandığını belirtti, şöyle konuştu:

“Bu fiyat neye göre hesaplandı, hangi yöntemler kullanıldı bilmiyoruz ama şunu biliyoruz ki odamızın da maliyet hesabı çalışmalarında yer aldığı ve Türkiye’nin dört bir yanından gelen veriler ışığında kılı kırk yaran titiz bir çalışmayla TZOB, 1 kilogram buğdayın maliyetini geçtiğimiz hafta hesaplayıp kamuoyuna duyurmuştu. Türkiye İstatistik Kurumu’na göre üreticinin masraflarının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 60 arttığı bir ortamda TMO bugün maliyetin altında alım fiyatı açıklayarak bir ilke imza attı. Çiftçinin kara gün dostu TMO, çiftçiden zararına ürün almaya hazırlanıyor. Bu fiyatın çiftçiyi üretimden kopartacağına ve üretimi durduracağına hiç kuşku yok, bu yüzden açıklanan fiyatı kabul etmediğimizi belirtiyor, ivedilikle revize edilmesini talep ediyoruz.”