Bütçe açığı 750, faiz gideri 575 milyarı buldu
Bütçe açığı yılın ilk 6 ayında 747 milyar lira, haziranda 275 milyar lira oldu. Merkezi bütçedeki faiz gideri ise haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 165,6 artışla 99 milyar 277 milyon liraya, ocak-haziran döneminde de yıllık bazda yüzde 108,7’lik artışla 574 milyar 424 milyon liraya ulaştı
Hazine ve Maliye Bakanlığı, haziran ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Merkezi Yönetim bütçesi yılın ilk yarısında 747,2 milyar TL, haziran ayında da 275,3 milyar TL açık verdi. Haziranda bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 120,4 artarak 591 milyar 218 milyon liraya, bütçe giderleri de yüzde 77,6 artışla 866 milyar 498 milyon liraya ulaştı.
Ocak-haziran döneminde ise bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 103,8 yükselerek 3 trilyon 831 milyar 365 milyon liraya çıktı. Bütçe giderleri de aynı dönemde yüzde 93,7 artarak 4 trilyon 578 milyar 549 milyon lira oldu.
FAİZ GİDERİ YÜZDE 165 ARTTI
Faiz giderleri, haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 165,6 artışla 99 milyar 277 milyon lira oldu. Yılın ilk 6 ayındaki faiz gideri ise yüzde 108,7 artarak 574 milyar 424 milyon lirayı buldu.
Haziranda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 92,9 artarak 207 milyar 699 milyon lira oldu. Personel giderleri için bütçede öngörülen 2 trilyon 553 milyar 495 milyon lira ödeneğin yüzde 8,1'i kullanıldı. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 56,6 artışla 25 milyar 873 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 312 milyar 451 milyon lira ödeneğin yüzde 8,3'ü kullanılmış oldu.
Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 679 milyar 766 milyon lira ödeneğin yüzde 7,1'i harcandı. Haziranda yüzde 68,8 artışla 48 milyar 89 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.
Cari transferler haziranda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 44,7 artarak 370 milyar 861 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 4 trilyon 266 milyar 709 milyon lira ödeneğin yüzde 8,7'si kullanıldı.
Haziranda 72 milyar 943 milyon lira sermaye gideri gerçekleşirken, sermaye transferi 16 milyar 7 milyon lira olarak hesaplandı. Borç verme giderleri ise 25 milyar 750 milyon lirayı buldu.
VERGİ TAHSİLATINDA ARTIŞ YÜZDE 110
Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay Haziran 2023'e göre yüzde 109 artarak 483 milyar 126 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2023'te yüzde 5,4 iken geçen ay yüzde 6,5 olarak hesaplandı.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 198,7 artışla 91 milyar 381 milyon liraya yükseldi. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 13 milyar 260 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 3 milyar 451 milyon lira olarak kaydedildi.
Vergi türleri itibarıyla haziranda geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 130,7, kurumlar vergisi yüzde 37,7, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 3 bin 28,5, özel tüketim vergisi yüzde 51,4, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 205,2, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 47,2, damga vergisi yüzde 85,1, harçlar yüzde 47, diğer vergiler tahsilatı yüzde 53,6 arttı.
Ocak-haziran dönemindeki vergi türleri itibarıyla gelirlerdeki artış oranı ise geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisinde yüzde 126,7, kurumlar vergisinde yüzde 60,2, dahilde alınan katma değer vergisinde yüzde 246,6, özel tüketim vergisinde yüzde 87,3, banka ve sigorta muameleleri vergisinde yüzde 205,9, ithalde alınan katma değer vergisinde yüzde 75,8, damga vergisinde yüzde 85, harçlar yüzde 62,9 ve diğer vergi gelirlerinde de yüzde 74,6 oldu.
ÖNGÖRÜLEN GİDERİN YÜZDE 41’İ KULLANILDI
Bütçe giderleri; ilk 6 ayda 4 trilyon 578 milyar 549 milyon liraya ulaşarak, öngörülen 11 trilyon 89 milyar 37 milyon lira ödeneğin yüzde 41,3'ü kullanılmış oldu. Personel giderleri, söz konusu dönemde yüzde 130,6 artışla 1 trilyon 285 milyar 420 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 2 trilyon 553 milyar 495 milyon lira ödeneğin yüzde 50,3'ü kullanıldı. Ocak-haziran döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 679 milyar 766 milyon lira ödeneğin yüzde 40'ı kullanıldı. Bu dönemde, yüzde 65,6 yükselişle 271 milyar 788 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.
Cari transferler yüzde 74,8 artarak 1 trilyon 828 milyar 998 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 4 trilyon 266 milyar 709 milyon lira ödeneğin yüzde 42,9'u harcandı. Söz konusu dönemde 287 milyar 510 milyon lira sermaye gideri, 28 milyar 243 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 143 milyar 375 milyon lira olarak hesaplandı.
MERKEZ DÖVİZ KURU RİSKİNE DİKKAT ÇEKTİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) blog sayfası Merkezin Güncesi'nde banka ekonomistlerinden Tanju Çapacıoğlu'nun kalema aldığı "Yabancı Para Kredilerde Son Dönem Eğilimler" başlıklı analizde, yabancı para (YP) kredilerin tutarı ile yurt dışı borçlanma ve döviz likiditesi arasında pozitif bir ilişki varken, YP kredi vadelerinin sektörün güçlenen döviz likiditesiyle kısaldığının görüldüğü ifade edildi.
Analizde, "Firmaların artan döviz kuru riski de finansal istikrara yönelik potansiyel risk teşkil etmektedir. Bu kapsamda, YP kredilerin yatırım amaçlı ve uzun vadeli kullanımı bahse konu risklerin orta-uzun vadede yönetilmesi için büyük önem arz etmektedir. Mayıs ayında getirilen YP kredi düzenlemesinde iki yıldan uzun vadeli yatırım kredilerinin istisna tutulması da bu amaca hizmet etmektedir." sözleri kaydedildi.