Çin-Afrika iş birliği Batı’nın hedefinde Etiyopya, PKK’sıyla savaşıyor
ABD’nin başını çektiği Atlantik Kampı, Çin-Afrika iş birliğini hedef aldı. Eritre’nin ardından Tigre bölgesi de Etiyopya’dan koparılmak isteniyor. Etiyopya, ulusal güvenliği ve ekonomik kalkınması için II. İstiklal Savaşı veriyor.
ABD, Etiyopya’da bir yandan Tigre ayrılıkçılığını kışkırtırken, İsrail, BAE ve Suudi Arabistan’la birlikte Aden Körfezi’nde askeri tatbikat düzenleyerek Çin ve Rusya’ya gözdağı veriyor.
Dahası Dışişleri Bakanı Antony Blinken Kenya’ya giderek, Etiyopya dostu ve her dönem Etiyopya içindeki sorunlarda dostane “arabulucu” rolü oynayan “Kenyuttu”lar üzerinde baskı oluşturmaya çalışıyor. Çin ve Rusya ise Etiyopya’yla dayanışma halinde. Rus Wagner güçlerinin de çatışmalarda taraf olacağı ifade ediliyor.
ABD’NİN YARATMAK İSTEDİĞİ PANİK HAVASI
Blinken, Kenya’dan “çatışmalar şiddetleniyor”, “Etiyopya patlamaya hazır”, “bütün bölge tehdit altında”, “mülteci krizi geliyor” diyerek “panik” havası yaratmaya ve “eğer uzlaşma olmazsa” diyerek de Etiyopya hükümetini diz çöktürmeye çalışıyor.
ABD, Fransa ve ardından Türkiye, “yurttaşlarına Etiyopya’dan kaçın” açıklamalarıyla “ateşe benzin döküyorlar”. Peki, ABD “barışı” neyi amaçlıyor.
KUŞAK-YOL VE ENERJİ HATTI GÜVENLİĞİ
Etiyopya’da yaşananları anlamak için haritaya bakmak yeterli.
Etiyopya, dünya petrol ve gaz ticaretinin yüzde 70’inin geçtiği Aden Körfezi’nden Süveyş Kanalına uzanan hattın yani Afrika’nın “boynuzu”. Çin’in enerji güvenliğinin “karakolu”.
Kuşak-Yol Girişimi’nin denizden Afrika’yla ilk başlangıç noktası. Keza, Çin’in “demir ağalarla örmeyi” teklif ettiği ve yapımına başlanan Afrika demiryolu projesinin ilk durağı.
ABD’nin dayattığı “uzlaşma”, 2010’larda başlayan ve 2018’de Abiy Ahmed’in başbakan oluşuyla daha da güçlenen Çin-Etiyopya ekonomik işbirliğinin rafa kaldırılması talebi.
AFRİKA ‘BAHARI’ VE SÖMÜRGE OLMAMIŞ TEK ÜLKE
Etiyopya 1,12 milyon km2 coğrafyası ve 110 milyonu aşan nüfusuyla Afrika’nın ikinci, dünyanın 12. en kalabalık devleti. Etiyopya aynı zamanda insanlığın beşiği; “hominid, homo erectus ve homo sapiens” tarihi kalıntılarının merkezi.
1923’te Milletler Cemiyeti’ne üye olan ilk Afrika ülkesi. Addis Abeba, Afrika Birliği’ne kuruluşundan bu yana ev sahipliği yapan başkent. Afrika kıtasında sömürge olmamış tek ülke.
İtalyanlar iki kere işgal etmeye kalkmış, her ikisinde de “habeş”lerden dersini almış.
1893-96 birinci İtalya zaferinin ardından 1935 yılında ülkenin bazı bölümlerini işgal eden İtalyanlar, 1941’de bozguna uğratılmış. Habeşistan, “Kuvayı Milliye” ve “imparatorluk” geleneğiyle yabancı saldırıları püskürtmüş.
CİBUTİ, ERİTRE VE TİGRE KIŞKIRTICILIĞI
Şu an haritada “Etiyopya”, “Eritre” ve “Cibuti” adıyla anılan ayrı devletler, tarihi olarak tek devlet. Binlerce yıl, Aksum İmparatorlukları dâhil tek devlet çatısı altında bir arada yaşamışlar. Yöneticileri, “kralların kralı” (negusse negest) ünvanıyla adlandırılmış.
Batı emperyalizmi önce Cibuti’yi ardından Eritre’yi Etiyopya’dan kopartarak tarih boyunca sömürge olmamış imparatorluk geleneğini sadece zayıflatmakla kalmamış, denizle bağını keserek, ekonomik olarak kuşatmak istemiştir.
DEVLET-ULUS MU? KABİLE TOPLULUKLARI MI?
Etiyopya yüz elli yıldır milli demokratik devrim sürecinde. Bağımsızlık ve merkezi devlet, ana program. Oroma, Amhar ve benzeri onlarca farklı kabilelerin bulunduğu, farklı dillerin konuşulduğu, farklı dinlere inanılan bu coğrafya “devlet-ulus”unu inşa etmeye çalışıyor. Sadece Etiyopya mı? Nijerya da öyle. Mali de öyle. Fildişi de öyle. Tüm Afrika, milli devletlerini kurmaya çalışıyor.
Batı merkezlerinin “Etiyopya iyi yönetilmiyor. Baskı, zulüm var. Özgürlük yok. Adil seçim yok” eleştirisi şöyle okunmalıdır: “Biz sizin devlet olmanızı istemiyoruz. Devlet olacaksanız da federe devlet olun... Hayır, yetmez, daha gevşek olsun, konferederasyon olun... Hayır o da yetmez, Eritre ayrılsın... Bu da yetmez, sizler farklısınız, neden birarada yaşayasınız... Dağılın, bölünün.”
BAŞBAKAN’IN VATANSEVERLİK VE İMPARATORLUK GELENEĞİ ÇIKIŞI
Etiyopya’da yaşananlar ülke içi bir sorun değil, bir emperyalist müdahale. İşte bu nedenle, bu bölücülüğe, Batı’nın “merkeziyetçi” diye suçladığı Başbakan Abiy Ahmed, “yurtseverlik” çağrısı yaparak ve “imparatorluk geleneği” yeminiyle cepheden tavır aldı. Emperyalist merkezler 1995 yılında Eritre’yi Etiyopya’dan ayırdılar.
Yetmedi, şimdi, adında “halk kurtuluş” ibareleri olan Etiyopya’nın PKK’sı, varolan “konfederal” yapının da parçalanmasını istiyor.
Bu arada Batı merkezlerinden, 110 milyonluk ülkede 7 milyon nüfuslu Tigre’ye “övgüler” art arda sıralanıyor... “Tigreliler güçlü ve her şeyi o kadar iyi yapıyorlar” ki... Türk Afrika “uzmanlarımız”, “Tigreliler internete bile daha hâkimler” diye yazabiliyorlar!
ÇİN-AFRİKA İŞ BİRLİĞİ YATIRIMLARI
Ne var ki, Asya çağı’ndayız. Çin ve Rusya, Etiyopya’yla stratejik ortak. Başbakan Abiy Ahmed’e yapılan ana suçlama, 2018’den bu yana Çin’le işbirliğini daha da güçlendirmiş olması.
Çin 4,85 milyar dolarlık demiryolu ve altyapı yatırımlarının ardından, 2,1 milyar dolarlık ek yatırım fonlarıyla Etiyopya’nın kalkınmasına desteğini sürdürüyor. Çin, Afrika’ya verdiği ekonomik destekle, devletlerin bağımsızlıklarını koruma mücadelelerinin zeminini güçlendiriyor.